1 Virüs, 3 Tedbir, 14 Kural
2 Eylül itibariyle, ülkemizde güncel korona virüs tablosu 1600 vaka 45 civarı vefat haberidir. Tabi bunlar bizim bildiğimiz resmi rakamlar. Gayri resmi olarak bundan çok daha fazla test yaptırmadan atlatanlar, belirti vermeyen hastalar veyahut ölüm sebebi covıd-19 girilmemiş mevtalar olduğuna eminim. Peki, size bunun tedavisi bulundu, tedavi sarımsak desem muhtemelen sarımsak karaborsaya düşer. Ya da bunun tedavisi sumak kekik desem aynı şekil de onlarında kara borsaya düşeceğinden eminim. Ama her gün bu konuda uzman olan kişiler tedaviyi bas bas bağırıyorlar televizyonda ya da sosyal medya mecralarında. Bize sıralanan 3 madde bu hastalığın bilinen tek tedavisi: Maske, mesafe ve hijyen.
1. Madde Maske: Aslında maskenin bizi korumadığını başkalarını bizden koruduğunu söylersem yeridir maske takmamızı şuna benzetmek istiyorum: Etrafta binlerce uçuşan küçük mermi olduğunu hayal edin. Mermilerden tek korunma yolumuz önüne kalın çelik ya da kurşun bir bariyer çekmemizdir. Aynı şekilde covid - 19 hastası ya da taşıyıcısı bir insan hapşırdığı zaman etrafa saçılan binlerce taneciğin önünü maske kesmiş olacaktır. Bilinen vakaların % 94 ü maskesiz bir hastanın tanecikleri yüzünden enfekte olmuştur.
2. Madde Sosyal Mesafe: Şayet maske takmamızın sebebine gelirsek: Bir hasta ve bir sağlıklı birey 1.5 metre ile 3 metre arasında bir sosyal mesafede durursa sağlıklı bireyin enfekte olma riski yok denecek bir olasılığa düşer. Bir örnekle anlatmak gerekirse yanan buğday tarlasını düşünün alevler belirli hızda tarlayı 10 saat te tamamen yok edecektir. Günlük 1600 vakayı ateşin yayılma hızı olarak düşünün. Birde bu tarlada belirli aralıklarda ki su kanalları olduğunu düşünün. Ateş yanmaya devam etse de kanallardan karşıya geçemeyecektir. Bu da belirli bölgelerin muhakkak yangından kurtulacağı anlamına gelir. Sosyal mesafe ne midir? Sosyal mesafe hem sizi başkalarından korur hem başkalarını sizden korur. Eğer bu kurala uymazsanız siz hasta olduğunuz gibi 2. veya 3. kişiye bulaştıracaksınız. Bulaştırdığınız her insan başka 2. veya 3. kişiye bulaştıracaktır. Buda dağılımın doğrusal değil de üstel ya da exponansiyel hale getirecektir. Başkasının yangınına odun olmayın asla.
3. Madde Hijyen: Hijyen kurallarına da dikkat ettiğinizde riskli yüzeylere temas ettikten sonra suya sabuna dokunduğunuz anda en basta bahsettiğim %6 riskten de tamamen kurtulmuş olacaksınız. Her ne kadar web ortamında korona virüs şu aileden gelir ya da çift yapılı sarmal RNA virüsüdür gibi gereksiz bilgi kirliliği olsa da, bu virüs hakkında bilmeniz gerekenler şunlardır: Büyük bir virüs ailesinden gelir. Ağırlığı fazladır. Havada uzun süre asılı kalamazlar. Sosyal mesafeye dikkat ettiğinizde ya da açık alanda en yakın kişiye 2 m mesafede bulunduğunuzda tamamen güvendesiniz. Bu virüse temas ettiğinizde dışındaki yağ tabakasını tamamen eriterek etkisiz hale getiren madde ph’ı 7 ‘den büyük sabunlar veya hidrokarbonlardır. Sirke ve kolonya maddelerin etkisi olmadığı gibi dezenfektanlar da tam koruma asla sağlamaz. Hatta uzun sure dezenfektan kullanımı elinizdeki bakterilerin direncini yükseltir. Başka bir tehlikeye açık hale gelirsiniz. Lütfen sadece yapmanız gereken yüzünüze dokunmadan önce 20 saniye suya sabuna dokunun. 2 Eylül itibariyle çok sevdiğim, köyümüzün simgesi haline gelen tonton bakkal amcamızı koronavirüs sebebiyle kaybettik. Dolayısıyla bu yazıyı kaleme aldım. Lütfen bu ateşi sürdürmeye devam etmeyelim. Her ne kadar söylenecek çok şey olsa da söyleyeceğim son şey: ümitsizseniz ümit sizsiniz.
YUSUF KESKİN
Elektrik Elektronik Mühendisi