Bülent Özgen

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Avusturalya’da yaşanan yangın felaketinin ardından daha sık gündeme gelen iklim değişikliği ve küresel ısınmayla mücadele konusunda , günlük hayatta kolayca uygulanabilecek önlemlerin yer aldığı bir kitapçık hazırladı.

Bakanlıktan alınan bilgiye göre, dünya ülkelerini yangın, sel, kuraklık gibi afetlerle etkisi altına alan iklim değişikliği, Türkiye’de sel ve heyelan gibi aşırı doğa olaylarıyla kendisini gösteriyor.

Kitapçığa göre, iklim değişikliğiyle mücadele için “ampullerin enerjiyi verimli kullanan tasarruflu ampullerle değiştirilmesi, elektrikli cihazların bekleme konumunda bırakılmaması, çamaşır ve bulaşık makinelerinin tam dolduğunda çalıştırılması” gerekiyor.

Soğutma cihazlarının evin serin odalarında, ısıtma cihazlarından uzağa yerleştirilmesi de önem arz ediyor. Bu sayede elektrik tasarrufu sağlanırken karbondioksit miktarı da azaltılmış oluyor.

Ayrıca “eski buzdolaplarına düzenli olarak buz çözdürme işlemi yapılması, daha az sıcak su kullanılması, yemek pişirirken su kaynatırken tencerenin kapağının kapalı tutulması, uzun banyo yapmak yerine duş alınması, evlerdeki ısının uzun sürelerle dışarıya kaçmasına fırsat verilmemesi, binaların yalıtımının iyileştirilmesi” de mücadele için alınabilecek basit önlemler arasında bulunuyor.

“EVLERDEKİ ATIKLAR “

Kitapçıkta yeni beyaz eşya alırken A enerji sınıfından ya da daha ekonomik olanların tercih edilmesi tavsiyesinde bulunan Bakanlık diğer önerileri ise şöyle sıraladı:

“Klimaların bakımlı ve filtresinin temiz olmasına dikkat edilmelidir. Klimanın soğukluk ayarı iki derece daha yüksek ayarlanmalıdır. Güneş başta olmak üzere yerel yenilenebilir enerji türleri kullanılmalıdır.

Evlerdeki atıklar geri dönüştürülmeli veya yeniden kullanılmalıdır. Alışveriş yaparken büyük ambalajlar tercih edilmelidir. Küçük ambalaj gerektiren ürünlerde (sıvı sabun, kolonya ve benzeri) yeniden doldurulabilir olanlar tercih edilmelidir.

Uzun süreli kullanabilecek bir alışveriş çantası tercih edilmelidir. Donmuş değil, taze gıda tüketilmeli ve mümkün olduğunca yerel pazarlar/kooperatifler tercih edilmelidir. Mümkün olduğunca iyi tarım uygulamaları ile üretilmiş ya da organik/ekolojik ürün satın alınmalıdır Mümkün olduğunca yürüme, bisiklet ya da toplu taşıma araçları tercih edilerek otomobil kullanılan süre azaltılmalıdır.”

Küçük ambalaj gerektiren ürünlerde (sıvı sabun, kolonya ve benzeri) yeniden doldurulabilir olanlar tercih edilmelidir. Uzun süreli kullanabilecek bir alışveriş çantası tercih edilmelidir. Donmuş değil, taze gıda tüketilmeli ve mümkün olduğunca yerel pazarlar/kooperatifler tercih edilmelidir.

Mümkün olduğunca iyi tarım uygulamaları ile üretilmiş ya da organik/ekolojik ürün satın alınmalıdır Mümkün olduğunca yürüme, bisiklet ya da toplu taşıma araçları tercih edilerek otomobil kullanılan süre azaltılmalıdır.”

“ARAÇLAR DİKKATLİ SÜRÜLMELİ”

Motorlu taşıt sahiplerinin araç bakımlarını zamanında yaptırması gerektiğine de işaret edilen kitapçıkta, taşıt sahiplerinin yalnızca yüzde1’inin araç bakımlarını düzenli yaptırmasıyla yılda 450 bin tondan fazla karbondioksit üretiminin engellenebileceği vurgulandı.

Araçların fazla yakıt sarfiyatını önlemek açısından dikkatli sürülmesi gerektiğine de işaret edilen kitapçıkta yer alan diğer önlemler şöyle:

“Taşıtların lastikleri haftada bir kontrol edilerek uygun hava basıncına sahip olduklarından emin olunmalıdır. Yeni bir taşıt alınacağında az yakıt tüketenleri tercih edilmelidir. Kullanılmadığında taşınabilir bagaj (port bagajı) aracın üzerinde tutulmamalıdır. Okulunuzun, şehrinizin, karbondioksit üretimini kısıtlayacak önlemler alınması talep edilmelidir. Ağaç dikilmelidir. Tek bir ağaç, yaşamı boyunca ortalama bir ton karbondioksiti süzer. Evinizin kenarında yetişmiş bir ağacın sağladığı gölge, klima masrafınızı yüzde 10-15 civarında azaltır.”

Ormanların korunmasının iklim üzerindeki etkilerine de değinilen kitapçıkta, “Ormanlar karbon depoladıkları için çok önemlidir. Ormanlar yandığında ya da kesilip yok edildiğinde depoladıkları karbon atmosfere verilir. Orman kaybı yıllık karbondioksit artışının yüzde 20’sinin nedenidir.” ifadesi yer aldı.

Kitapçıkta, iklim değişikliği hakkında daha fazla bilgi edinilmesi ve bu konu hakkındaki çalışmaların desteklenmesi gerektiği de kaydedildi.

“Taşıtların lastikleri haftada bir kontrol edilerek uygun hava basıncına sahip olduklarından emin olunmalıdır. Yeni bir taşıt alınacağında az yakıt tüketenleri tercih edilmelidir. Kullanılmadığında taşınabilir bagaj (port bagajı) aracın üzerinde tutulmamalıdır.

Okulunuzun, şehrinizin, karbondioksit üretimini kısıtlayacak önlemler alınması talep edilmelidir. Ağaç dikilmelidir. Tek bir ağaç, yaşamı boyunca ortalama bir ton karbondioksiti süzer. Evinizin kenarında yetişmiş bir ağacın sağladığı gölge, klima masrafınızı yüzde 10-15 civarında azaltır.”