4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi tamamlandı

AA İSTANBUL (AA) - Cumhurbaşkanlığı himayelerinde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı uhdesinde, TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü uyumunda gerçekleştirilen 4. Arktik Bilimsel Araştırma Seferi'ne katılan 11 kişilik bilim grubu, Arktik bölgede denizsel alanda 16 projeye yönelik çalışmalar gerçekleştirdi. Bilim takımı 1 ay süren seferde, global iklim değişikliğinin nedenlerini ve tesirlerini araştırmak için denizsel alanda yaptıkları örneklemelerin yanı sıra hava, atmosfer, fiziki bilimler, canlı bilimleri için çalışmalar da yürüttü. 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Koordinatörü Prof. Dr. Burcu Özsoy, havaalanında yaptığı açıklamada, bugüne kadar 8 Antarktika ve 4 Arktik seferiyle bir arada kutup bölgelerine 12 seferi muvaffakiyetle tamamladıklarını söyledi. İklim değişikliği sürecinde kutuplarda yapılan bilimsel çalışmaların çok değerli olduğuna işaret eden Özsoy, kelamlarını şöyle sürdürdü: "Özellikle Türk bilim insanlarının seferler esnasında hem güneyde Antarktika'da hem de kuzey Arktik'te yaptığı bilimsel çalışmalar, döndükten sonra tahlil süreçleri ve getirdikleri örnekler üzerindeki çalışmalar, sonra da bilimsel yayınlarıyla bu çalışmaları taçlandırmaları bizler için çok değerli. Yalnızca Türkiye'de değil tüm dünyada bilimsel çalışmalarımız çok değer görmekte. Aslında bu seferleri 8 yıldır icra ettiğimiz düşünüldüğünde 200'ün üzerindeki bilimsel yayınla çok önemli sonuçlar elde edildi." Özsoy, geniş bir çerçevede gerçekleşen çalışmalarda iklim değişikliği çatısı altında yer alan farklı kategorilerin olduğuna değindi. Bu kategorileri ayrıntılandıran Özsoy, şu bilgileri paylaştı: "Yaşam bilimleri, canlı bilimleri, fiziki bilimler, yer bilimleri ve bunun için benim toplumsal bilimleri de dahil etmem lazım ki hem Antarktika bölgesi hem de hiçbir dünya ülkesine ilişkin olmayan Arktik yani bir okyanus alanından bahsediyoruz, doğal ki toplumsal açıdan da kıymetlendirilmesi gerek." "Kuzey, güneye nazaran daha fazla sıcaklık artışına maruz kalıyor" İklim değişikliğinin ekonomik tesirlerine de vurgu yapan Özsoy, deniz buzlarıyla kaplı iki bölgede, buzların çekilmesiyle kuzeyde yeni deniz rotalarının açılması, güneyde ise ulaşılamayan noktalara ulaşabilme kabiliyeti elde ettiklerini anlattı. Özsoy, saha deneyimlerinden edinilen birinci izlenimlere ait şunlara dikkati çekti: "Bütün çalışmaların saha deneyimlerinden sonra aslında bizim ilişkilendirdiğimiz, bilhassa kuzeyle ilgili olarak, güneye nazaran daha fazla sıcaklık artışına maruz kaldığıdır. Sefer grubumuzun kuzey deniz buzlarına ulaştığı nokta her sene farklılık gösterdi. Bunlar birinci izlenimlerimiz ve birinci ulaştığımız pahalar. Doğal ki bunun devam etmesi çok kıymetli. Zira öbür dünya ülkelerine baktığımızda 100 yıldır Antarktika ve Arktik bölgede bilimsel çalışmalar yapan ülkelerle çok önemli oranda da eş bedel bilimsel bedellere ulaştık." 4. Ulusal Arktik Bilimsel Araştırma Seferi Başkanı Prof. Dr. Ersan Başar da güçlü Arktik Kuzey Seferi'nin Tromso'dan başladığını aktardı. Rota ile ilgili bilgi veren Başar, "Seferimizde 5 başka üniversite, onun haricinde Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü ile Seyir Hidrografi ve Oşinografi Dairesi Başkanlığından birer misyonlu de bulunuyordu. Tekrar Şili'den ve Bulgaristan'dan birer araştırmacıyla birlikte toplam 11 kişi sefere katıldı. Seferimiz boyunca Tromso'dan hareket ettikten sonra direkt olarak kuzeye gerçek yöneldik. Kuzeyde de 81 derecelere ulaştık ki bu deniz buzuyla karşılaştığımız noktaydı. Daha sonrasında batı istikamete dönüp akabinde seferimizi güney istikamete çevirip tamamlamış olduk. Seferimiz Svalbard'ın merkezi sayılabilecek Longyearbyen de tamamlandı." diye konuştu. "51 istasyondan deniz örneklemesi yaptık" Başar, örnekleme alanlarının fazla olduğunu ve takımın ağır formda çalıştığını anlattı. Yapılan çalışmalarla ilgili bilgi veren Başar, şöyle devam etti: "51 istasyondan deniz örneklemesi yaptık. Bizim Arktik seferimiz ekseriyetle deniz bilimleri yükte oluyor. Deniz kirliliği, deniz kimyası, deniz oşinografi formunda devam ediyor. Zira okyanusta olduğumuz için karadan örnekleme yapmıyoruz. 51 istasyon sahiden bu manada çok değerli. Ayrıyeten çok kıymetli örnekler topladık. Bu örnekler ülkemizin 5 farklı üniversitesine dağılarak buralarda ağır bir biçimde laboratuvarlarda incelenecek ve çok bedelli sonuçlar çıkacak. Bu sonuçlar da dünya bilimine ülkemizden bir katkı olarak karşımıza çıkacak. Bunun haricinde biz ikili işbirlikleri kapsamında, İtalyan bilim insanlarının daha evvel bize hazırlamış oldukları örnek kaplarına onlar için de örnekleme yaparak Svalbard'da bulunan İtalyan Araştırma Üssü'ne tüm örnekleri teslim etmiş olduk. Böylece seferimiz boyunca ikili işbirlikleri kapsamında da birçok ülkeyle ortak çalışmalar yürüttük." "Önemli bir erime var" Prof. Dr. Başar, buzullardaki erimenin, Arktik bölgesinde Antarktika'ya nazaran çok daha fazla gözlemlendiğini vurguladı. Arktik'e 4. seferleri olması nedeniyle birebir istasyonlara 4 yıldır gittiklerini anlatan Başar, "Burada bilhassa deniz buzundaki yapıyı gözlemleme talihimiz oluyor. Bununla ilgili yapılan bilimsel çalışmalar da var. Bilhassa son periyotlardaki bilimsel çalışmalar buzulların erimesinin süratli olduğunu gösteriyor. Biz de tıpkı istasyonlara her yıl gittiğimiz için bunları çok net olarak görebiliyoruz. Kıymetli bir erime var doğal olarak. Bu erimenin getirmiş olduğu öbür tesirler de var. Bilhassa Atlantik Okyanusu'yla Arktik Okyanusu ortasındaki etkileşim alanları değişiyor. Bu da iklim değişiminde en başta olmak üzere canlıların hareketini, sıkıntı coğrafik göçlerini etkiliyor." değerlendirmesinde bulundu. Başar, bir aylık süreçte örnekleme safhasını gerçekleştirdiklerini belirterek, laboratuvar kademelerinde kirlilikten biyolojik çalışmalara kadar kapsamlı değerlendirmeler yapılacağını kelamlarına ekledi.
Muhabir: Serap Doğan