AB Komisyonu Başkanı von der Leyen’in yeni takımı için “kadın üye” ısrarı sonuç vermiyor

AA BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Ursula von der Leyen'in 6-9 Haziran'daki seçimlerin akabinde kuracağı 5 yıllık yeni grubunda cinsiyet istikrarını sağlamak emeliyle AB ülkelerinden bayan üye teklifinde bulunmaları isteği sonuçsuz kaldı. AB'de 6-9 Haziran'da yapılan seçimlerin akabinde von der Leyen, 18 Temmuz'da Avrupa Parlamentosunda (AP) güvenoyu alarak ikinci kez Komisyon Başkanı seçildi. 25 Temmuz'da üye ülkelere mektup gönderen von der Leyen, Kurul için 30 Ağustos'a kadar üye teklifinde bulunmalarını istedi. Von der Leyen'in eylülün birinci haftasında önerilen isimleri değerlendirmesi planlanıyor. Ardından eylül ve ekim ayları boyunca Kurul üyeleri, AP'deki ilgili komitelerde konuşacak, soru-cevap oturumlarına katılacak. Komitelerin notlarıyla, yeni isimler, bütün bir kabine halinde AP Genel Heyetinden güvenoyu alacak. Von der Leyen'in "kadın üye" talebi 27 üye ülkenin her birinin, AB'nin yürütme organı Komiteye birer üye gönderme hakkı bulunuyor. Komisyon üyeleri, AB'nin yürütme organındaki en kıdemli yetkilileri oluşturuyor ve ulusal hükümetlerdeki bakanlar üzere, her biri ticaret, tarım ve çalışma üzere hususlardan sorumlu oluyor. Ancak Kurul Lideri'nin oluşturacağı "kabine" için üye ülkelerden özel bir isteği oldu. AB'nin birinci üst seviye bayan yöneticisi von der Leyen, cinsiyet istikrarı güdeceğini, bu nedenle her üyenin bir değil bir erkek, bir bayan olmak üzere iki isim önermesini istedi. Bu talep, üye ülkeleri bir nevi zora soktu. Yarın son gün olmasına karşın şimdiye dek önerilen 24 isimden von der Leyen dahil sadece 7'si bayan. Sadece 5 ülke bayan isim önerdi Şimdiye kadar Belçika, İtalya ve Bulgaristan dışında tüm üyeler tekliflerini sundu. Almanya, hakkını von der Leyen'den yana kullanmış olurken Estonya'dan gelecek Kurul üyesi de AB önderleri tarafından Josep Borrell'in yerine "Yüksek Temsilci" olarak önerilen Kaja Kallas oldu. Bunların haricinde, von der Leyen'in talebine olumlu karşılık sırf İspanya, Portekiz, İsveç, Finlandiya ve Hırvatistan'dan geldi. İspanya, Başbakan Yardımcısı Teresa Ribera'yı, Portekiz Sosyal Demokrat Partisi Ulusal Kurulu üyesi Maria Luis Albuquerque'yi, İsveç AB Bakanı Jessika Roswall'i, Finlandiya AP Milletvekili Henna Virkkunken'i ve Hırvatistan halihazırda da demokrasi ve demografiden sorumlu Kurul üyesi Dubravka Suica'yı önerdi. Bu haliyle von der Leyen, mevcut Komitedeki bayan üye sayısı olan 12'yi dahi tutturamıyor. Küçük ülkelere tesirli durum teklifi Her Kurul üyesinin misyonu, atanmalarının ardından von der Leyen tarafından belirleniyor ve kimi vazifeler başkalarından daha tesirli pozisyonda bulunuyor. Geleneksel olarak Almanya, Fransa yahut İtalya üzere ülkelere Birliğin finans, iktisat, iç pazar üzere mevzulardan sorumlu üyeleri veriliyor. Daha küçük ya da yeni üyelere ise sıhhat yahut toplumsal işler bahisli üyelikler uygun görülüyor. Son iki gün kala von der Leyen'in teşvik gayesiyle nispeten küçük üye ülkelere bayan üye teklifinde bulunmaları halinde güçlü durumlar teklif ettiği dahi öne sürüldü. Dolayısıyla von der Leyen'in takımında kadın-erkek eşitliğine ulaşma gayesini tutturma ısrarı, Kurulun klâsik yapısının değişmesine neden olabilir. Von der Leyen, maça yenik mi başlıyor? AB'nin mutabakatlarında ülkelerin birden fazla isim önermelerini zarurî kılan bir öge bulunmuyor lakin von der Leyen için birinci talebinin yerine gelmesi bir nevi gelecek 5 yıllık periyoda "güçlü" başlama fırsatı sağlayacak. Bu manada Alman siyasetçinin bayan isim önermeyen ülkelere daha az tesirli vazifeler vermesi, Brüksel ile AB başşehirleri ortasında gergin bir başlangıca neden olabilir. Ayrıca yeni grubun AP'deki 27 ülkeden 720 milletvekilinin onayından da geçecek olması da üye ülkelerle ortasını âlâ tutmasını da gerektirecek. Diğer yandan ortaya çıkan listenin çok erkek hükümran olması, von der Leyen'i 401 oyla seçen milletvekillerinin vetosuyla karşılaşılmasına da yol açabilir. Bu da von der Leyen'in başkentlerden yeni isim önerisi istemesiyle, halihazırda en erken yıl sonunda misyona başlaması beklenen Komitenin faaliyetinin daha da ötelenmesiyle sonuçlanabilir.
Muhabir: Selen Valente Rasquinho