ABD müzesinde sergilenen 2500 yıllık altın kolye Türk yetkililere iade edildi

AA NEW YORK/ANKARA (AA) - Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri, Türkiye'nin Boston Başkonsolosluğu'nda gerçekleştirilen merasimde, Manisa'nın Bintepeler bölgesinden kaçırılarak 1982'de ABD'ye getirilen altın kolyeyi, sergilendiği Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nin görevlilerinden teslim aldı. Büyük kıymete sahip tarihi yapıtın bölüm merasiminde Türkiye'nin Boston Başkonsolosu Murat Uğurluoğlu, New York Kültür ve Tanıtma Ataşesi Hilal Demirel ve Boston Hoş Sanatlar Müzesi Yetkilileri hazır bulundu. New York Kültür ve Tanıtma Ataşesi Hilal Demirel, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kolyenin yaklaşık 20 santimetre uzunluğunda, altın ve karnelyan taşlarından yapılmış nar biçiminde boncuklardan oluştuğu bilgisini paylaştı. Demirel, "Eser, milattan evvel 6'ncı yahut 5'inci yüzyıla tarihlendirilmekte olup Lidya sanatının karakteristik özelliklerini taşımaktadır. Günümüze kadar uygun korunmuş olan bu eser, Manisa Müzesi Müdürlüğü envanterinde kayıtlı Bintepeler nekropol alanından çıkan öbür yapıtlarla benzerlik göstermektedir." dedi. Altın kolyenin bölge için tarihi ve kültürel ehemmiyetine değinen Demirel, "Bu yapıtın iadesi hem arkeolojik araştırmaların ilerlemesi hem de kültürel mirasımızın korunması açısından değerli bir adım olarak bedellendirilmektedir." diye konuştu. Altın kolye Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı, titizlikle yürütülen uzun çalışmalar sonucu, 1982'de Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nin koleksiyonuna aldığı altın kolyenin Manisa'nın Bintepeler olarak bilinen nekropol alanına ilişkin olduğunu tespit etmişti. Bakanlık tarafından yürütülen arşiv araştırmaları sonucu, kolyenin 1970'lerde Bintepeler bölgesinde yüzlerce Lidya tümülüsünün bulunduğu alandan yasa dışı kazılarla çıkarıldığı ve yurt dışına kaçırıldığı anlaşılmıştı. Bu gelişme üzerine Kültür ve Turizm Bakanlığı geçen yıl Türkiye'nin Boston Başkonsolosluğu aracılığıyla Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nden bu yapıtın iadesini istemişti. Müze idaresi bu bilgiler ışığında kolyenin Türkiye'ye iadesini kabul etmişti. Bu yıl Türkiye'ye iade edilen 21'inci eser oldu Kültür ve Turizm Bakanlığından yapılan açıklamada, kolyenin Manisa'daki Bintepeler arkeolojik alanından çıkarıldığı ve yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırıldığı belirtildi. Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nin kolyeyi Türkiye'ye iade ettiği, dün gece teslim alınan kolyenin ilerleyen günlerde Türkiye'ye getirileceği bildirildi. Açıklamada, yaklaşık 2 bin 700 yıllık kolyeye ait şu bilgiler verildi: "Lidya sanatının karakteristik özelliklerini taşıyan yaklaşık 20 santimetre uzunluğundaki yapıtı altın ve karnelyan taşlarından oluşan nar formunda boncuklar süslüyor. Bölge için tarihi ve kültürel ehemmiyeti büyük olan bu eser MÖ 6. yahut 5. yüzyıla tarihlendiriliyor. Manisa Müzesi Müdürlüğü envanterinde kayıtlı Bintepeler Nekropol Alanı'ndan çıkan öteki yapıtlarla de benzerlik göstermesi açısından büyük ehemmiyet taşıyor." Kolyeyi 1982'de edinen Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nin yapıtın Anadolu kökenli olduğu dışında rastgele bir mülkiyet yahut köken bilgisine sahip olmadığı bu eser için 2023'te Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Türkiye'nin Boston Başkonsolosluğu ile bağlantıya geçtiği belirtilen açıklamada, Bakanlığın yürüttüğü bilimsel incelemeler ve arşiv araştırmaları sonucunda, kolyenin 1970'lerde Bintepeler Nekropol alanında, yüzlerce Lidya tümülüsünün bulunduğu bölgeden yasa dışı kazılarla çıkarıldığının ve yurt dışına kaçırıldığının tespit edildiği bildirildi. Bu bilgiler kapsamında Boston Hoş Sanatlar Müzesi'nin kolyenin Türkiye'ye iade edilmesine karar verdiği aktarılan açıklamada, bugüne âlâ korunmuş olarak ulaşan kolyenin bu yıl Türkiye'ye iadesi sağlanan 21'inci eser olduğu kaydedildi. Bintepeler kolyesi, Anadolu Medeniyetleri Müzesi'nde sergilenecek. "Bölge tarihi açısından da epey önemli" Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy da hususa ait toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda, yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine tarihlenen altın Bintepeler kolyesinin müzakereler sonucu teslim alındığını bildirdi. Ersoy, Anadolu'nun bir tarihi yapıtını daha topraklara döndürerek bu sayıyı 21'e ulaştırdıklarını belirterek, şu sözleri kullandı: "Yaklaşık 2 bin 700 yıl öncesine tarihlenen altın Bintepeler kolyesini Boston Hoş Sanatlar Müzesi ile gerçekleştirdiğimiz müzakereler sonucu dün akşam teslim aldık. Manisa kökenli, nar formunda altın ve kırmızı akik boncuklardan oluşan bu tarihi eser bölge tarihi açısından da epey kıymetli. Bintepeler kolyesinin iadesi müddetince takviyelerini esirgemeyen Boston ve New York Başkonsolosluğumuz olmak üzere emeği geçen tüm Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü çalışanlarımıza teşekkür ediyorum."
Muhabir: Mücahit Oktay, Buğrahan Ayhan