ABD’de Biden’ın adaylık tartışmalarında gözler parti içi sistemde

AA ANKARA (AA) - ABD'de 5 Kasım'da düzenlenecek başkanlık seçimlerine ait aday belirleme süreci fiilen devam ediyor. Iowa'da 15 Ocak'ta başlayan ve Demokrat Parti ile Cumhuriyetçi Parti aday adaylarının kendi partileri içinde lider adayı olmak için yarıştığı ön seçim süreci, haziranda sona erdi. Demokrat Partinin en güçlü aday adaylarından Biden, rakipleri Minnesota Vekili Dean Phillips ile muharrir Marianne Williamson'a fark atarak bir kişinin aday gösterilmesi için 1968 Demokrat delegeden oy alması gerekirken yaklaşık 3 bin 800'den fazla delegenin takviyesini kazanmıştı. 19-22 Ağustos'ta ise Demokrat Partinin Chicago'daki parti kongresi olan Demokratik Ulusal Komitede (DNC) partilerin lider adayı resmen belirlenip açıklanacak. Biden birinci sefer çekilmeye kapı araladı Son periyotta sıhhat durumu ve mental yeterliliği konusundaki telaşlar ile Cumhuriyetçi rakibi eski Lider Donald Trump'la 27 Haziran gecesi CNN'deki birinci canlı yayın tartışmasındaki zayıf performansı nedeniyle tenkitlere maruz kalan 81 yaşındaki Demokrat Partili Biden'ın başkanlık yarışından çekilip çekilmeyeceği, dünya gündemine oturdu. Demokrat Partiye takviye veren milyarder bağışçılar ortasında da Biden'ın yarıştan çekilmesini isteyen isimlerin sayısı artıyor. Öte yandan Biden, son vakitlerde yaptığı açıklamalarla yarıştan çekilmeyeceğini ve "en güçlü adayın kendisi" olduğunu söz etmişti. Ancak bir televizyon programında seçimler için adaylıktan çekilmesine neyin sebep olabileceğinin sorulması üzerine Biden birinci sefer, "Eğer tıbbi bir durum ortaya çıkarsa, hekimler gelip şu sorunun var derse olabilir." iletisini vermişti. Biden'ın kendi isteğiyle çekilmesi Biden'ın yarıştan Kongre öncesinde kendi isteğiyle çekilmesi halinde, Demokrat Parti tüzüğüne nazaran, partinin adayıyla ilgili sonuncu kararını verecek DNC'de delegelerin yeni bir isme oy vermeleri gerekecek. 3 bin 930'dan fazla delegeden 1968'inin oyunu alan kişi partinin lider adayı olmaya hak kazanacak. DNC'deki oylamada çoğunluğun bulunamaması halinde ise eski parti yetkililerinden oluşan yüzlerce "süper delegeye" oy kullanma hakkı verilecek. Biden'ın, adaylığı katılaştıktan sonra yarıştan çekilme ihtimali Biden, Demokrat Partinin 19-22 Ağustos'taki kongresinde sonuncu aday olarak belirlendikten sonra yarıştan çekilirse DNC devreye girecek. DNC'nin 2022'de kabul edilen prosedürleri, lider ya da lider yardımcısı adayının çekilmesi ya da ölmesi halinde oylama yaparak yeni bir aday seçme yetkisi veriyor. Bu durumda DNC'nin, partinin Kongredeki başkanlarıyla ve üst seviye yetkilileriyle istişare ederek bir rapor sunması gerekecek. Ardından, ismi ortaya atılan adayla ilgili DNC'de kesin karar verilecek. Biden adaylığının nihaileşmesi için son vizeyi alamazsa Biden, partisinin ön seçimlerinde büyük bir takviye aldı lakin mental yeterliliği ve kampanya performansının DNC üyeleri üzerinde oluşturduğu tesir, şimdi tam olarak bilinmiyor. Adaylığının nihaileşmesi için 19-22 Ağustos'taki son süreç olarak bilinen DNC'deki oylamada da Biden'ın en az 1968 delegenin takviyesini bulması gerekiyor. ABD tarihinde daha evvelki süreçlerde ön seçimde adaylara dayanak veren delegelerin DNC sürecinde de birebir dayanağı sürdürdüğü görüldü. Ancak Biden'a ön seçimlerde takviye vereceğini belirten 3 bin 800'den fazla delegenin, tüzel olarak DNC'deki oylamada Biden'a oy verme mecburiliği bulunmuyor. DNC üyelerinin son kararının nasıl olacağı merak edilirken mahallî medya ve birçok uzman, eski ABD Başkanı Barack Obama'nın eşi Michelle Obama ve Biden'ın Lider Yardımcısı Kamala Harris'in Biden'ın yerine geçebilecek adaylar olması mümkünlüğünü konuşuyor. Michelle Obama birçok defa adaylık yarışına katılmayacağını belirtse de Biden'ın çekileceği bir senaryoda ismi en çok tartışılacaklar ortasında yer alıyor. Harris ise Biden'ın adaylığını destekleyen ve adaylığı sırasında lidere dayanak olacağını belirten açıklamalar yapmış, kendi adaylığıyla ilgili bir sinyal vermemişti. Biden lider seçilmesinden sonra misyondan alınmak istenirse ABD Anayasası'nın 25. ek hususunun 4. kısmı, bir ABD liderinin vazifesini yerine getiremeyeceğine kanaat getirilmesi durumunda, liderin vazifeden alınarak yerine lider yardımcısının süreksiz olarak misyonu devralması sürecini düzenliyor. Maddenin uygulanması için misyondan alma kararına kabine üyelerinin salt çoğunlukla dayanak vermesi gerekiyor. ABD tarihinde daha evvel hiçbir lider hakkında Anayasa'nın 25. ek unsurunun 4. kısmında öngörülen bu süreç işletilmedi. Biden, dikkatleri üzerine topladı Başkan Biden, Trump ile 27 Haziran'da yaptığı canlı yayın tartışmasında ikinci periyot adaylığında yaşı konusunda duyulan tasaları giderecek performans sergileyememiş, program sonrası ağır tenkitlere maruz kalmıştı. ABD Kongresi Temsilciler Meclisinin Demokrat Üyesi Lloyd Doggett, 2 Temmuz'da, Biden'a "başkanlık yarışından çekilmesi" davetinde bulunarak bu çağrıyı yapan birinci Demokrat Partili Kongre üyesi olmuştu. Beyaz Saray, 3 Temmuz'da, Biden'ın başkanlık yarışından "kesinlikle" çekilmeyeceğini bildirmişti.
Muhabir: Irmak Akcan,Ayşe İrem Tiryaki
Benzer Videolar