AB’nin yeni idaresinin birinci önderler tepesine Ukrayna’dan Suriye’ye dış siyaset mevzuları damga vuracak

AA

BRÜKSEL (AA) - Avrupa Birliği (AB) başkanları, Suriye'deki şimdiki gelişmeler ve Ukrayna'da devam eden savaş başta olmak üzere dış siyaset, Birliğin savunmasını güçlendirmesi, genişleme ve göç bahislerini ele alacak.

AB başkanları, yarın, 1 Aralık'ta iş başı yapan yeni idarenin birinci, yılın son doruğu için Brüksel'de bir ortaya gelecek.

Toplantı, AB Konseyi'nin yeni Başkanı Antonio Costa'nın liderlik edeceği birinci tepe olacak.

Zirveye AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Parlamentosu Başkanı Roberta Metsola ve AB Dış Alakalar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas da katılacak.

Zirve eski Estonya Başbakanı Kallas'ın, yeni vazifesinde katıldığı birinci toplantı olacak.

İlgili oturumlarda Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer de hazır bulunacak.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Chido Kasırgası'nın vurduğu Hint Okyanusu’ndaki Fransız kolonisi Mayotte'u ziyareti nedeniyle doruğa katılması beklenmiyor. Bu durumda Fransa'yı, Alman başkan Olaf Scholz temsil edecek.

1 Temmuz'dan bu yana süren ve Budapeşte-Brüksel ilgilerinde yeni krizlerin yaşandığı Macaristan devir başkanlığının da son toplantısı niteliği taşıyan dorukta, Macaristan Başbakanı Viktor Orban, 6 aylık süreçteki faaliyetleriyle ilgili başkanları bilgilendirecek.

Zirvede, Ukrayna, Orta Doğu, Moldova ve Gürcistan'daki gelişmeler görüşülecek, sistemsiz göçle çaba konusu da ana çizgileriyle ele alınacak.

ABD'de Ocak 2025'te başlayacak Donald Trump idaresi öncesinde AB'nin mevcut jeopolitik bağlamdaki genel global angajmanı, öncelikleri ve savunma hazırlıkları tartışılacak.

Ana gündem unsuru Ukrayna'ya destek

Zelenskiy, sabah saatlerinde yapılacak Ukrayna oturumunda başkanları son gelişmeler ve gereksinimlerle ilgili bilgilendirecek. Bu oturuma NATO Genel Sekreteri Rutte de katılacak.

Oturumda olası barış planları ve konuşlandırılacak barış muhafaza güçleri konusunda bir tartışma yapılması bekleniyor. Üst seviye bir AB yetkilisinden alınan bilgiye nazaran, tepede Ukrayna'ya "kapsamlı, adil ve kalıcı bir barış için çok güçlü, birleşik bir takviye mesajı" verilecek.

Zirvede, AB'nin şimdiye kadar toplam 130 milyar avronun üzerine çıkan finansal takviyesi çerçevesinde 2025 için taahhütler de ele alınacak.

Bir AB yetkilisi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ukrayna ile ilgili kritik bir eşikte olunduğunun, AB'nin askeri manada ve güç güvenliği alanında her zamankinden daha fazla takviye vermesi gerektiğinin altını çizdi.

Yetkili, "Savaşa devam da edilse, barışa da varılsa, bu Ukrayna'nın kendi kararı olmalıdır." dedi.

Suriye başta olmak üzere Orta Doğu’daki durum

Suriye'de Baas rejiminin yıkılmasının akabinde yeni idareyle benimsenecek bağ, Orta Doğu oturumunun temel konusu olacak.

AB idaresi, toprak bütünlüğü, egemenlik, azınlıkların korunması, kapsayıcılık, aşırılıktan kaçınılması üzere prensipler doğrultusunda Suriye'de geçiş sürecini destekleyeceğini yineliyor.

Temkinli yaklaşımını sürdürürken, Şam'daki temsilciliğini yine açacağını duyuran AB, ülkenin tekrar imarına odaklanması gerektiği bildirisini veriyor.

Lübnan'da İsrail ile varılan ateşkesin korunması ve Gazze'deki insani felaket de önderler tarafından masaya yatırılacak.

AB’nin savunma hazırlıkları oturumu

Eski Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö'nün AB Komitesinin talebi üzerine, "sivil ve askeri savunma hazırlığı" konusunda hazırladığı rapor, başkanlar tarafından ele alınacak.

Oturumda rapordaki tavsiyeler üzerine çalışılması için AB kurumlarında görevlendirmeler yapılacak.

İngiltere Başbakanı Starmer'in iştirakiyle Avrupa'nın savunma konusundaki öncelikleri, savunma üretimini artırmada yapılacak işbirliği görüşülecek.

Gürcistan ve Moldova'daki gelişmeler ışığında genişleme

Aday ülkelerden Gürcistan ve Moldova'da yapılan seçimlerin akabinde yaşanan gelişmeler de ele alınacak.

AB, geçen sene adaylık statüsü verilen Gürcistan'daki "demokratik gerileme"den rahatsızlığını lisana getiriyor.

Gürcistan Başbakanı İrakli Kobakhidze, ülkesinin AB ile iştirak müzakerelerinin başlatılmasını 2028 sonuna kadar gündeme almayacaklarını açıklamıştı.

Moldova'da seçim AB yanlısı aday Maia Sandu lehine sonuçlansa da seçim sürecindeki çalkantılar telaş doğurdu.

Göç

AB Komisyonu Başkanı von der Leyen, ekim ayında üye ülkelere gönderdiği mektupta sistemsiz göçle çabada yeni yaklaşımlar benimsenmesi gerektiğini bildirmişti.

İtalya'nın Arnavutluk'ta kurduğu sığınma taleplerinin değerlendirileceği dış merkezler formülü gündemde yer tutmuştu.

Liderler, von der Leyen'in mektupta zikrettiği tekliflerle ilgili çalışmaların ne kademede olduğuna ait kısa bir görüş alışverişi yapacak. Göç konusu ayrıntılıca ele alınmayacak.

Muhabir: Selen Valente Rasquinho