6-7 Mayıs 2010 tarihlerinde Avrupa Batı Trakya Türk Federasyonu (ABTTF), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi’nin (ODIHR) Ek İnsan Boyut Toplantısı’na katıldı. “Toplumsal cinsiyet dengesinin teşvik edilmesi ve kadınların kamusal ve siyasi yaşama katılımları” konulu toplantıda ABTTF Uluslararası Çalışmalar ve Lobi Grubu üyeleri Fatma Reşit ile Melek Kırmacı ve Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği (BTAYTD) üyesi Pervin Hayrullah Batı Trakya Türk Azınlığı’nı temsil ettiler.
Toplumsal cinsiyet eşitliği sorunu
AGİT bölgesinde toplumsal cinsiyet eşitliğinin teşvik edilmesi konulu oturumda Yunanistan Birleşmiş Milletler Ulusal Temsilcisi Fotini Sianou, ekonomik kriz ile mücadele eden ülkede çıkan olaylarda yaşamını yitiren üç kişi için duydukları üzüntüyü ifade etti. Yunanistan Adalet, Şeffaflık ve İnsan Hakları Bakanlığı’na bağlı Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Genel Sekreterliği adına konuşmasını gerçekleştiren Sianou, Yunanistan’ın Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2010-2013 Programı’nda toplumsal cinsiyet alanında eşitlik sağlanması için yeni mekanizmalar oluşturduklarını kaydetti. Başbakan Papandreu’nun toplumsal cinsiyet eşitliği ilkesine olan bağlılığının devam ettiğini ifade eden Sianou, Yunan Meclisi’nde 300 sandalyeden 52’sine sahip kadınların parlamentoda temsil oranının yüzde 17,3 olduğunu belirtti. Bakanlar Kurulu’nda ise 16 bakanlıktan 5’inin kadınlara ait olduğunu söyleyen Sianou, kadınların kabinede temsil oranının yüzde 31,3 olduğunu not etti. Sianou, 2010 yılında gerçekleştirilmesi planlanan bölgesel seçimler ile ilgili olarak toplumsal cinsiyet alanında eşitlik ilkesine olan bağlılığın korunması gerektiğini dile getirdi. Ancak Yunanistan’da bugün siyasetin ilgi çeken bir alan olmadığını dile getiren Sianou, siyasi sistemin şeffaf ve sorumlu kılınması ile siyasetin yeniden ilgi çeken bir alan haline getirilmesi gerektiğini söyledi.
Bu bölümde Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği üyesi Pervin Hayrullah, Batı Trakya Türk Azınlığı’nın kamusal ve siyasi yaşamda neredeyse hiç temsil edilmediğini dile getirdi. Siyasi alanda ayrımcılık konusuna dikkat çeken Hayrullah, Batı Trakya Türk Azınlığı üyesi Rodop Vali Yardımcısı Sibel Mustafaoğlu’nun siyasi yaşamında karşılaştığı problemleri dile getirdi. Hayrullah, Mustafaoğlu’nun Gümülcine Devlet Hastanesi Müdürü görevine getirilmesi ile ilgili süreçte yaşanan problemleri dile getirerek kilisenin de müdahil olduğu sürecin sonunda Mustafaoğlu’nun değil çoğunluk üyesi bir erkeğin göreve getirildiğini belirtti.
Kadınların siyasi yaşama katılımları sorunu
Toplantının kadınların siyasi parti üyeleri ile seçilmiş yetkililer olarak yetkilendirilmeleri konulu ikinci oturumunda Yunanistan Birleşmiş Milletler Ulusal Temsilcisi Fotini Sianou, ekonomik kriz ortamında gerçekleştirilmesi planlanan yerel ve ulusal seçimlerde siyasi iradenin önemine dikkat çekti. Sianou, yerel yönetiminin yeniden düzenlenmesini öngören plan ile mevcut sayısı 1034 olan belediye sayısının 2/3 oranında azaltılması sonucunda yerel seçimlerde rekabetin boyutunun artacağına dikkat çekti. Sianou, toplumun geneline hitap eden kampanyalar düzenlenmesinin, böylelikle siyasi iradenin oluşturulmasının önemli olduğunu ancak bunun için strateji belirlenmesine ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi. Kadınların siyasi yaşama katılımlarının artırılması için kota sisteminin getirilmesi yerine Sianou, demokrasinin derinleştirilerek ve güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Bu oturumda ABTTF Uluslararası Çalışmalar ve Lobi Grubu üyesi Melek Kırmacı, Yunanistan’da kadınların siyasi yaşama katılımlarının toplumsal cinsiyet eşitliği bakımından henüz bir dengeye ulaşmadığını ifade etti. Ekim 2009 seçimlerinde Yunanistan’da 300 sandalyeden 52’sinin kadınlara ait olduğunu söyleyen Kırmacı, ancak bu 52 milletvekilinin içerisinde Batı Trakya Türk Azınlığı üyesi bir kadın bulunmadığını dile getirdi. Ekim 2009 seçimlerinde Batı Trakya Türk Azınlığı üyesi on altı kişinin çoğunluk partilerinin listelerinden aday gösterildiğini ifade eden Kırmacı, bu on altı Türk aday içerisinde yalnızca iki kadın bulunduğunu dile getirdi. Kırmacı, Yunanistan dahil olmak üzere nispi temsil liste sistemine sahip olan AGİT katılımcı ülkelerinde parti listelerinden aday gösterilen kadınların sıralaması ile ilgili olarak bir sistem getirilmesi gerektiğini dile getirdi. Ancak yalnızca seçim sisteminin değiştirilmesi ile nihai çözüme ulaşılamayacağını ifade eden Kırmacı, böylesi bir değişimin toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgili önyargıların ortadan kaldırılmasını sağlayacak önlemler alınması gerektiğini not etti.
Kamusal yaşama katılımda karşılaşılan zorluklar
Toplantının toplumsal cinsiyet eşitliği dengesinin garanti altına alınması ve kadınların kamusal yaşama etkin katılımları başlıklı oturumda ABTTF Uluslararası Çalışmalar ve Lobi Grubu üyesi Fatma Reşit, kamusal ve siyasi yaşamda kadınların rolüne ilişkin klişe ve önyargıların ortadan kaldırılması için Yunanistan’ın devlet okullarında görev yapan öğretmenlere yönelik bir program uyguladığını dile getirdi. Reşit, ilgili programın yalnızca devlet okullarına uygulanması nedeni ile Batı Trakya Türk Azınlığı’na ait okulları kapsamadığını dile getirdi. Reşit, Batı Trakya Türk Azınlığı üyesi kadınların eğitim seviyesinin oldukça düşük olduğuna dikkat çekerek Batı Trakya Azınlığı Yüksek Tahsilliler Derneği tarafından gerçekleştirilen Köye Erişim Projesi (KÖYEP) hakkında bilgilendirmede bulundu. Reşit, proje kapsamında gerçekleştirilen anketlerin sonucuna göre yalnızca yüzde 5.3’ünün üniversite mezunu ya da öğrencisi olduğuna dikkat çekti. Batı Trakya Türk Azınlığı’nın kırsal kesimde yaşadığını ifade eden Reşit, azınlık üyesi kadınların kamusal yaşama katılımlarının güçlendirilmesi amacı ile kırsal kalkınma projelerine dahil edilmeleri için proje ya da program geliştirilmesi önerisinde bulundu.
Bu oturumda Yunanistan Birleşmiş Milletler Ulusal Temsilcisi Fotini Sianou, kurumsal sosyal sorululuk üstlenilmesi gerektiğini ifade etti. Bu anlamda sendikalar ile işçi örgütlerinin de katılacağı yeni bir uzlaşma ortamının yaratılması gerektiğini söyleyen Sianou, çeşitlilik ve eşitlik ilkesinin garanti altına alınması gerektiğini belirtti. Sianou, ilgili oturumda konuşma yapan kırılgan gruplar olarak ifade edilen grupların konuşmalarını dinlediklerini ifade ederek kadının her alanda güçlendirilmesi gerektiğini dile getirdi. Siyasi ve sosyal alana hakim olan güç yapısının kırılarak kadınların de yer aldığı yeni bir yapı oluşturulması gerektiğini dile getiren Sianou, kadının siyasi ve entelektüel yaşamda yer almalarını istediğini belirtti. Sianou, Toplumsal Cinsiyet Eşitliği 2010-2013 Programı’nda getirdikleri on üç yeni mekanizma ile kadınların kamusal ve siyasi yaşama katılımlarını güçlendirmeyi amaçladıklarını belirtti.
