Almanya en büyük ikinci destekçisi olduğu Ukrayna’ya yardımları azaltıyor

AA BERLIN (AA) - Rusya-Ukrayna savaşının Şubat 2022'de başlamasının akabinde Batılı ülkeler, Ukrayna’ya askeri, mali ve insani yardım sağladı. Almanya, bu takviyede ABD’den sonra Ukrayna’ya yardım eden ülkeler ortasında ikinci sırada yer alıyor. Ülkede Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti'den (FDP) oluşan koalisyon hükümetin muahedeye vardığı 2025 bütçe planlamasının akabinde tasarruf tedbirleri devreye girdi. Alman basınına nazaran, savaşın başladığı 2022'den bu yana Almanya'nın Ukrayna'ya artarak devam eden takviyesi, bu yıl 7,1 milyara avro iken, yeni bütçe planlamasına nazaran gelecek yıl 4 milyar avroya inecek. Almanya 2026'da Ukrayna'ya dayanağını 3 milyar avroya indirecek, bunu takip eden 2027 ile 2028 yıllarında da Ukrayna'ya toplam 1 milyar avro yardım yapacak. Bu kapsamda Ukrayna’ya şimdiye kadar kararlaştırılanların dışında yeni yardımlar sağlanamayacağı tarafında ortaya çıkan haberler, Almanya'da tartışmalara neden oldu. Maliye Bakanı ve FDP Genel Lideri Christian Lindner'in Ukrayna'ya yardımların azaltılmasına ait talebini bir mektupla 5 Ağustos'ta Savunma Bakanlığına iletmesi, bu teşebbüsün birinci ayağı olarak gösterildi. Lindner'in mektupta Ukrayna'ya yardımlara ait "yeni önlemlerin yalnızca bu sene ve gelecek yılların bütçelerinde finansman sağlanması durumunda alınabileceğini" aktardığı söz edildi. Alman basını, ayrıyeten hükümetin Ukrayna’ya askeri yardımları kısıtlamak zorunda kaldığını vurgulayan haberlerinde, Başbakan Olaf Scholz'un talimatıyla Savunma Bakanlığından gelecek ek taleplere onay verilmeyeceğini de aktardı. Haberlerde, Alman hükümetinin gelecek yıllarda Ukrayna’ya daha çok "G7 ülkelerinin üzerinde anlaştığı ve Rusya’nın dondurulmuş varlıklarından elde edilecek karlardan" takviye verilmesini istediği de belirtildi. Öte yandan, Almanya’nın Ukrayna’ya takviyenin gerektiği sürece devam edeceğini ve Ukraynalıların buna güvenebileceğini sıklıkla lisana getiren Başbakan Scholz, 21 Ağustos'ta Moldova'nın başşehri Kişinev’de Cumhurbaşkanı Maya Sandu ile düzenlenen basın toplantısında, G7 önderlerinin Ukrayna’ya dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilecek karın verilmesi konusundaki mutabakatına dikkat çekti. Scholz, "Bu teknik açıdan güçlü bir bahis lakin siyasi açıdan açıklığa kavuşturuldu. Teknik mevzuların açıklığa kavuşturulması şu anda gerçekleşiyor. Böylelikle milletlerarası toplum tarafından Ukrayna'ya verilen takviyenin değerli ölçüde artması garanti altına alınmış olacak." tabirini kullandı. Dondurulmuş Rus varlıklarından elde edilen gelirlerin ne vakit kullanılmaya başlanacağının bilinmemesi ve Almanya’nın gelecek yıllar için ayırdığı paranın şimdiden neler için harcanacağının kararlaştırılmış olması, Ukrayna’ya takviyenin sekteye uğrayabileceğine işaret ediyor. Diğer yandan, ABD’de eski Lider Donald Trump'ın yine seçilmesi durumunda ABD’nin gelecekte Ukrayna’ya takviyesi sürdürmeyeceğinden de kaygı ediliyor. Bu haber ve tartışmalar karşısında Alman hükümeti, Ukrayna’ya takviyesinin devam edeceğini belirtirken, Ukrayna’nın desteklenmesini isteyenler ise hükümetin gelecek yıllar için öngördüğü paranın kâfi olmayabileceğini söz ediyor. SPD Milletvekili Michael Roth, hükümetin Ukrayna için bütçede daha fazla fon ayırmamasının "kötü bir sinyal" olduğunu belirterek, Rus varlıklarından elde edilecek karın da kâfi olmayacağını belirtti. Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ise Almanya’nın Avrupa’da Ukrayna’nın en büyük destekçisi olarak kalmasını beklediğini tabir etti. Muhalefetteki Hristiyan Demokrat Birlik Partisi Milletvekili Roderich Kiesewetter de Scholz’un gerektiği kadar Ukrayna’yı destekleyeceğini söz ettiğini anımsatarak, "Başbakanın artık kelamında durmadığını" söyledi. Kiesewetter, Almanya’nın Ukrayna’ya daha fazla para ayırmamasıyla Avrupalı partnerlere ve ABD’ye berbat bir sinyal gönderildiğini, bu kararın birebir vakitte ABD'nin de Ukrayna'ya daha az para sağlanmasına yol açabileceğini lisana getirdi. Almanya’nın bu kararıyla Avrupa’nın güvenliğini zayıflattığını ileri süren Kiesewetter, Ukrayna'nın her şeyden evvel verilecek takviyeye güvenmeye ve mali planlama yapmasına muhtaçlık duyduğunu kaydetti. Almanya'dan Ukrayna'ya yaklaşık 34 milyar avroluk dayanak tahsis edildi AA muhabirinin açık kaynaklardan derlediği bilgilere nazaran, Alman hükümeti askeri ve insani yardımın yanı sıra direkt ödemelerle Ukrayna’ya yaklaşık 34 milyar avro tahsis etti. Bu sayı şimdiye kadar yapılanların yanı sıra gelecekte yapılacak dayanağı kapsıyor. Almanya, 2022’de Ukrayna’ya 1,6 milyar avro takviye verirken bu yardım 2023’te 5 milyar avro, 2024’de de 7,1 milyara avro oldu. Alman basınında yer alan haberlerde, hükümetin 2024’teki bu takviyesi 7,5 milyar avroya çıkardığı söz edilirken gelecek yıllarda bu yardımının süreceği ve bütçe planlanmasında 2025’te 4 milyar avro, 2026’da 3 milyar avro, 2027 ile 2028’de toplam 1 milyar avro yardım yapılmasının öngörüldüğü aktarıldı. Almanya'nın Ukrayna'ya verdiği destek Almanya şimdiye kadar hem Alman Silahlı Kuvvetlerin envanterinden hem de silah şirketleriyle mutabakatlar sonucunda çeşitli silah sistemlerini Ukrayna’ya teslim etti. Bunların ortasında 58 Lopard 1A5 ile 18 Lopard A2 muharebe tankları, 120 Marder piyade savaş tankı, çok hedefli kullanılan Bandvgn 206 tipi araçlar üzere zırhlı savaş araçları, hava savunması için 3 Iris T-SLS, 3 Patriot, 2 Skynex, 4 Iris T-SLM sistemleri ile 500 Stinger hava savunma füzeleri, Cobra tipi keşif sistemi, 5 Mars II, 14 obüs üzere topçu sistemleri yer aldı. Bunun yanı sıra keşif için kullanılan yüzlerce insansız hava aracı, onlarca mayın arama, zırhlı kurtarma araçları, esirgeyici ve özel ekipman, askeri lojistik alanında kullanılacak araçlar ve gereçler ile silah sistemleri için kullanılan çok sayıda mühimmat da şimdiye kadar Ukrayna’ya verildi. Almanya, gelecek devirde kimileri öbür ülkelerle birlikte başlatılan inisiyatif kapsamında Marder ve Leopard tankları, Skynex hava savunma sistemi, obüsler, Sea King Mk41 tipi helikopterler üzere araçları da sağlamayı planlıyor. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna’nın talep ettiği Taurus füzelerinin Ukrayna’ya sağlanmasına ise karşı çıkıyor. Almanya, askeri yardımların yanı sıra Ukrayna’ya ülkenin alt yapısının yine inşası, insani yardım, devlet kurumlarının işlemesi, tıbbi gereç takviyesi ile savaştan kaçan ve Almanya’ya sığınan 1 milyondan fazla Ukraynalının geçimlerini sağlamları için yardımda bulunuyor. Ayrıyeten 10 binin üzerinde Ukrayna askerine Almanya'da eğitim verildi. Alman hükümeti, Rusya’nın Ukrayna’ya milletlerarası hukuka alışılmamış olarak saldırdığı ve Ukrayna’nın kendisini savunma hakkı bulunduğunu savunuyor. Bu bakımdan Ukrayna’ya yapılan silah yardımlarının da memleketler arası hukuk çerçevesinde olduğunu vurgulayan Alman hükümeti, Almanya’nın savaşın tarafı olmadığını belirtiyor.

Muhabir: Erbil Başay