Anadolu bayanının şık el emeği olan “oya” dünya sahnesine taşınıyor

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – Proje kapsamında bu klâsik sanatın seyahati kitaplar ve belgesel ile tekrar hayat buluyor. Adnan Memiş’in son 20 yıla yakın bir mühlet boyunca çeşitli bölgelerden topladığı iğne oyası koleksiyonuna dayanan proje, Adnan Memiş Eğitim Kültür ve Sanat Vakfı tarafından yönetiliyor.

Vakıftan yapılan açıklamaya nazaran, projenin birinci eserleri olan kitapların sunumu, “Oya Belgeseli” özel gösterimi ve Oya Projesi’nin tanıtımı Doğuş Otomotiv’in katkılarıyla gerçekleştirildi.

“Özgün Bir Sanatın Tarihi Boyutu” ve “Anadolu Bayanının Eşsiz Sanatı” kitapları hazırlandı

Kitap çalışmalarında oyanın tarihi boyutu birinci defa bilimsel olarak kapsamlı bir formda ele alındı. 10 yıllık bir çalışma sonucu tamamlanan kitaplardan birincisi Prof. Dr. Nurhan Atasoy’un hazırladığı “Özgün Bir Sanatın Tarihi Boyutu” isimli eser oldu. Kitap ayrıyeten Mary Işın’ın çevirisi ile “The History Of A Unique Arka Oya” ismiyle İngilizce olarak da basıldı.

Osmanlı ve İslam sanatı tarihinde uzman olan ve bu mevzularda sayısız yapıtı, akademik çalışmaları ve çok sayıda kitabı bulunan Atasoy’un hazırladığı kitapta, Osmanlı arşivleri taranarak oyanın tarihi boyutu belgelenirken, yurt içi ve dışındaki değerli müzelerle de bilgi ve görsel alışverişi yapıldı.

Proje kapsamında ayrıyeten Dr. Gönül Paksoy, kaya fotoğraflarından oya motiflerine uzanan bağın izini sürerek “Anadolu Bayanının Eşsiz Sanatı” isimli yapıtı hazırladı. Bu kitap da Feyza Howell’ın çevirisiyle “Oya The Unique Arka Of Anatolian Women” ismiyle İngilizce olarak okurla buluştu.

“Anadolu Bayanın Eşsiz Sanatı Oya” belgeseli şenlikleri dolaşıyor

Oya Projesi çerçevesinde hayata geçirilen bir öbür çalışma da oyayı görsel olarak dünyaya tanıtmayı hedefleyen, kıymetli platformlarda yayınlanması planlanan “Anadolu Bayanın Eşsiz Sanatı Oya” isimli belgesel sineması oldu.

Yönetmen ve senarist Sevinç Baloğlu’nun hazırladığı belgesel, köylerden kentlere uzanarak Anadolu bayanlarının el emeği ve yaşanmışlıklarını gözler önüne seriyor.

Oyaları ile öne çıkan Bursa, Ankara Nallıhan, Balıkesir Gönen, Çanakkale Biga, İzmir Bergama, Ödemiş ve Tire, Muğla Datça, Tokat ve Amasya’da gerçekleştirilen çekimlerde, oyaların düğün, kına gecesi, sünnet düğünü üzere özel günlerin yanı sıra günlük hayattaki varlığı kayda alındı.

Kısa ve uzun versiyon olarak hazırlanan sinema, dünyanın kıymetli sinema şenliklerinde izleyiciyle buluşmaya başladı. Hali hazırda Milletlerarası Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği de dahil olmak üzere, Meksika, Azerbaycan, Kanada, Yunanistan, Brezilya, İtalya, Nijerya’daki 10 başka şenliğe kabul edilen belgesel, proje kapsamında hazırlanacak taşınabilir standa de eşlik edecek.

Oya sanatının, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne girmesi hedefleniyor

Proje, “www.oyaarts.com” merkezinden dijital platformlar ve toplumsal medya entegrasyonlarıyla geniş bir erişim sağlamayı da hedefliyor. Araştırmacılar için çok katmanlı bir yapıya sahip olacak platform sayesinde Anadolu bayanları, ürettikleri oyaları dünya pazarına sunabilecekler.

Oya Projesi’nde hayata geçirilen ve ileriki günlerde gerçekleştirilecek tüm çalışmalar sayesinde oya sanatının yüzyıllardır yaşayan ve yalnızca Anadolu’ya mahsus bir bayan sanatı olduğu görsel örnekleriyle anlatılarak, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne girmesi de amaçlar ortasında yer alıyor.

Proje kapsamında detaylı olarak 2 bin 500 oyanın künyesinin yer aldığı katalog hazırlanacak. Kataloğun, dünya müzeleri ile entegre olarak dijital bir arşiv halinde araştırmacı ve akademisyenlere kaynak oluşturması planlanıyor.

Projenin dayandırıldığı koleksiyonun da daha nitelikli ve fonksiyonel saklama şartları oluşturularak, gelecek jenerasyonlara ziyan görmeden ulaştırılması amaçlanıyor.

Kooperatifleşmeyle yaşatılacak

Oya sanatını hak ettiği formda yaşatmak hedefiyle hayata geçirilen projenin geleceğe yönelik planları ortasında kooperatifleşme çalışmaları da bulunuyor.

Bu sanatın hala sürdürüldüğü yöreler başta olmak üzere lokal kooperatiflerin oluşturulması yahut güçlendirilmesi planlanıyor. Bu kooperatiflere Adnan Memiş Eğitim, Kültür ve Sanat Vakfının da takviyesiyle eğitimler, uygun şartlarla doğal iplik ve doğal boya tedariki, ambalaj tasarımı üzere dayanaklar sağlanacak.

Ayrıca oluşturulacak e-ticaret platformları sayesinde memleketler arası pazarlara erişim imkanı ve eserlerinin uygun koşullarla alıcıya ulaşması için makul şartlar içeren lojistik takviye hizmeti verilecek.

Oya yarışmaları

Projenin gelecek planları ortasında oyaya olan ilgiyi canlı tutmak, bu sanatı daha da geliştirmek, nesilden nesle taşımak için çeşitli yarış tertipleri düzenlemek de yer alıyor. Müsabakalarda dereceye giren oyalar, vakıf bünyesinde oluşturulacak koleksiyona dahil edilecek ve en ince ayrıntısına kadar künyesi oluşturularak muhafaza altına alınacak.

Gelecek günlerde farklı alanlardaki çalışmalarıyla genişleyecek Oya Projesi ismine taşınabilir bir stant de yapılacak. Standın, yurt içinde ve dünyanın önde gelen kültür ve sanat merkezlerinde ses, ışık, bilişim teknolojisi, endüstriyel tasarım, mimari ve gibisi disiplinlerle desteklenmiş konseptiyle sanatseverlerle buluşturulması hedefleniyor.

Projenin gelecek planları içinde kıymetli bir yer tutan müze için öncelikle İstanbul’da bir yer planlanıyor. Araştırmacılara ve akademisyenlere çalışma ortamı sunacak, Adnan Memiş koleksiyonuna da konut sahipliği yapacak ve ayrıca koleksiyonerlere de fırsat tanıyacak, klâsik oya örneklerinin kalıcı olarak, farklı kullanım gayeli yeni dizaynların ise daima güncellenerek sergileneceği bir müze oluşturulması isteniyor.

Muhabir: Aişe Hümeyra Akgün