AP’deki oylamaya günler kala, von der Leyen’in güvenoyu alıp alamayacağı hala bilinmeyen

AA ANKARA (AA) - Avrupa Birliği'ne (AB) üye 27 ülkede 6-9 Haziran'da yapılan seçimlerin akabinde yeni genel şura birinci kere bugün toplanıyor. 720 yeni milletvekili, birinci oturumda evvel AP liderini seçecek. Avrupa Halk Partisi'nin (EPP) adayı mevcut lider Roberta Metsola'nın akabinde, dün akşam Sol Küme'den Yunan milletvekili Elena Kountoura da adaylığını açıkladı. AP'nin yeni liderinin öğlen saatlerinde belirlenmiş olması bekleniyor. 18 Temmuz'da ise AB'nin gelecek 5 yılı için kadersel bir oylama yapılacak. Birliğin yürütme organına 2019'dan bu yana başkanlık eden, 27-28 Haziran'daki AB tepesinde başkanlar tarafından bir sefer daha ismi önerilen von der Leyen için güvenoyu yoklaması yapılacak. AP'deki en büyük siyasi küme olan EPP'nin adayı olsa da von der Leyen için öteki siyasi kümelerin takviyesi de çok kıymetli. Von der Leyen, 2019'da, EPP, Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) ve liberal Renew Europe (Avrupa'yı Yenile) kümesi tarafından desteklenmiş lakin birtakım milletvekillerinin kümeden farklı karar alması sonucu yalnızca 9 oy farkla seçilebilmişti. Bu defa de von der Leyen'in güvenoyu alması, birebir ittifakın takviyesiyle mümkün olacak. Bu 3 küme toplamda 401 sandalyeye karşılık gelse de geçmişte olduğu üzere en az yüzde 10'a karşılık gelen milletvekillerinin ferdî tercihte bulunarak aleyhte oy kullanacağı, hatta kimi milletvekillerinin ise oylamaya katılmayacağı düşünülüyor. Orban'ın Rusya ziyaretinden Trump'a suikast teşebbüsüne türlü krizler AP'de yapılacak oylamada mutlak çoğunluğun sağlanamaması halinde milletvekilleri, AB Kurulu'ndan yeni bir aday belirlemesini isteyecek. AB başkanları ortasında bir aylık şiddetli müzakere süreci tekrar başlayacak. Ukrayna'daki savaş, AB dönem başkanı Macaristan'ın Başbakanı Viktor Orban'ın Rusya ziyaretiyle çıkan iç kriz, Fransa'da seçim sonrası süren karışıklık ve hatta ABD'de yaklaşan seçimler ile lider adayı Donald Trump'a suikast teşebbüsüyle Atlantik'in öbür yakasında gerilen atmosfer, istikrar aradığı bir devirde AB'yi daha da zora sokacak. En garanti destekçilerden bile "açık çek" yok Siyasi kümelerin temsilcilerinin 12 Temmuz'da yaptığı açıklamalar, von der Leyen'le ilgili kararsızlığın sürdüğünü gösterdi. EPP temsilcisi Pedro Lopez de Pablo, hem AP Başkanı Roberta Metsola hem de von der Leyen'in misyonlarına devam edeceklerini umduğunu tabir etse de öbür kümelerin temsilcilerinden açık dayanak gelmedi. AP'de 136 sandalyeye sahip sosyalist S&D temsilcisi Utta Tuttlies, von der Leyen ile yaptıkları görüşmede siyasi kümenin önceliklerini ve taleplerini anlattıklarını tabir ederek "Müstakbel Kurul Lideri'ne verdiğimiz dayanak açık çek niteliğinde değildir. Komite'nin AB vatandaşları için hayati değer taşıyan öncelikleri yerine getirmesini bekliyoruz." dedi. Liberal çizgideki 77 milletvekiline sahip Avrupa'yı Yenile temsilcisi Clara De Melo, merkez kümelerin AB'nin geleceğinin şekillenmesinde başkan rol üstlenmesi gerektiğini kaydetse de von der Leyen'e dayanağın "açık çek" olmadığını vurguladı, görüşmelerin sürdüğünü tabir etti. Von der Leyen'in programının siyasi kümenin öncelikleri ve siyasetine uygun olması için baskı yapacaklarını aktaran De Melo, Yeşil Mutabakat'ın devamlılığına değer verdiklerini söyledi. Yeşillerin dayanağı kritik Von der Leyen'in durumu garantilemesi için Yeşiller kümesinin takviyesi ehemmiyet arz ediyor. Oylama öncesinde Genel Kurul'a hitabında AB'nin iklim amaçlarının devamlılığını sağlayacağıyla ilgili tatmin edici iletiler vermesi halinde von der Leyen'in, Yeşillerin dayanağını alacağı öngörülüyor. Parlamento'da 53 sandalyesi olan Yeşiller temsilcisi Simon McKeagney, tüm demokratik kümelerin çok sağa karşı birleşmesi gerektiğini savunarak "(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin'in kuklalarının AB'nin Kiev'e verdiği takviyesi içeriden baltalamasına müsaade veremeyiz." tabirini kullandı. Yeşiller'in von der Leyen'e dayanağının şimdi katılaşmadığını bildiren McKeagney, pragmatik ve gerçekçi bir karar alacaklarını lisana getirdi. ECR'de hür oylama yapılacak Parlamento'da 78 sandalyeye sahip, İtalya Başbakanı Giorgia Meloni'nin kümesi Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri'nin (ECR) temsilcisi Michael Strauss, AB Kurulu Başkanlığı için her milletvekilinin ferdî kararını yansıtacağı hür oylama yapılacağını belirtti. Strauss, kimi Polonyalı, Romanyalı ve Fransız delegelerin von der Leyen'i desteklemeyeceğini duyurduğunu hatırlatarak, ECR'nin von der Leyen'e dayanak konusundaki duruşu hakkında şunları kaydetti: "ECR kümesindeki çoğunluğun onayının, (von der Leyen'in) programının bir evvelkinden nitekim kıymetli ölçüde farklı olup olmadığına bağlı olacağı söylenebilir. Vatandaşların son beş yıla damgasını vuran Yeşil Mutabakat'ın aşırılıklarına son verilmesi tarafında oy kullandıkları açıktır ve prensipte gerekli değişiklikleri desteklemeye hazırız fakat iktisada ziyan veren ve vatandaşlara yük olan ideolojik bir yaklaşım izlemeye devam ederse von der Leyen'i destekleyemeyiz." Aşırı sağ ve soldan von der Leyen'e takviye yok Macar başkan Orban'ın öncülüğünde kurulan ve 84 milletvekiliyle AP'nin en büyük 3. kümesi durumuna yerleşen çok sağcı Avrupa'nın Vatanseverleri'nin temsilcisi Alonso de Mendoza, von der Leyen'i desteklemeyeceklerini duyurdu. Seçim sonuçlarının üye ülkelerdeki seçmenlerin "Yeşil Anlaşma'yı reddettiği ve kitlesel sistemsiz göçün durdurulması istediğini gösterdiğini" savunan Mendoza, şunları söz etti: "Von der Leyen geçtiğimiz yasama periyodunda yanlış giden her şeyi, cezalandırıcı iklim siyasetlerini, Yeşil Mutabakat ile bunun tüketiciler, iş dünyası, çiftçiler ve üreticiler için olumsuz sonuçlarını ve denetimsiz göçü temsil ediyor. Von der Leyen vazifedeyken, bilhassa de dayanak için tekrar 'sola bakarken', bu siyasetlerde rastgele bir değişiklik olması mümkün olmayacaktır." AP'de 46 milletvekiline sahip Sol kümenin temsilcisi Sonja Giese de von der Leyen'in adaylığını desteklemediklerini açıklayarak, "Nedeni çok kolay; sol, demokrasi, etik, şeffaflık ve hukukun üstünlüğü üzere bedellerin altını oyan bir siyasi ideolojiyi desteklemiyor." dedi. Von der Leyen'in Gazze siyasetinin da siyasi kümenin desteklememe nedenlerinden biri olduğunu aktaran Giese, "Gazze'de yaşananlar bir soykırımdır ve AB, Orta Doğu'da iki devletli bir tahlile ve barışa ulaşılmasına yardımcı olmak için Filistin'i tanımalıdır. Memleketler arası insancıl hukuku hiçe sayan çok sağcı bir hükümeti şartsız destekleyen bir AB Komisyonu Başkanı solun adayı değildir." diye konuştu.
Muhabir: Melike Pala,Selen Valente Rasquinho