ASELSAN’ın ENGEREK’i gücünü ulusal eserden alacak

AA ANKARA (AA) - Lazer güdümlü mühimmatların gayeye aktif biçimde ulaşmasını sağlayan ENGEREK Lazer Amaç İşaretleyici'nin yurt dışından temin edilen, temininde zahmetler yaşanabilen "kapasitör şarj güç kaynağı" ulusallaştırıldı. Teknopark Ankara'da faaliyet gösteren ARTI Endüstriyel Elektronik, savunma ve endüstriyel elektronik sistemleri için geliştirdiği özel dizaynların seri üretim, teknik dayanak, tamir ve bakımını gerçekleştiriyor. ARTI, sahip olduğu bu yeteneklerle savunma endüstrisindeki ulusallaştırma projelerine katkı sağlıyor. Üretim ve Teknik Servis Müdürü Aslı Büşra Demirbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 10 yılı aşkın müddettir bu misyonu üstelendiğini, şirketin de 1995 yılından bu yana AR-GE tabanlı olarak güç elektroniği tahlilleri ürettiğini söyledi. Demirbaş, bu kapsamda güç dağıtım üniteleri, batarya idare sistemleri, güç elektroniği, baskılı devre kartı tasarımı, şematik tasarımı, yazılım tasarımı ve mekanik tasarım alanlarında faal olarak rol oynadıklarını, tüm dizaynların üretimini de kendi bünyelerinde yaptıklarını tabir etti. Bu faaliyetleri 40'ı aşkın çalışanla gerçekleştirdiklerini anlatan Demirbaş, ulusallaştırma projeleri ve ülkenin refahını yükseltecek olan ürünleri geliştirmeye çok istekli olduklarını vurguladı. Özellikle savunma endüstrisine çalışan alt yüklenicilerde bu şuurun olması gerektiğini lisana getiren Demirbaş, şöyle konuştu: "Hepimiz vatanımız ve milletimiz için bir şeyler gerçekleştiriyoruz. Son olarak ASELSAN'dan gelen bir eserle ilgili çalışma yaptık. Ulusallaştırma çalışmaları kapsamında yurtdışından alınan bir eserin yurtdışı kaynaklarının tükenmesi durumunda alternatif olarak değerlendirilmiştir. Bu eserle ilgili dizaynlar tamamlandıktan sonra eserin üretimi yani elektronik kart dizgisi, elektronik kart testi ve mekanik montaj kısımları üretim kısmımızda gerçekleştirmektedir. Ulusallaştırılmış bir ürün olduğu için seri üretim sınırının da yoğunluğu göz önünde alınarak tasarım aktiviteleri gerçekleştirilmiştir. Bu tasarım aktivitelerinde seri üretim süratimizi ayarlayabilmek ve arttırabilmek, verimimizi arttırabilmek maksadıyla test sistemi oluşturarak seri üretim tarafımızı da canlandırdık ve yükselttik." Demirbaş, 2 prototipin akabinde 8 adet teslimat tamamladıklarını, önümüzdeki aylarda bunlara 30 adet daha ekleneceğini ve 2025 yılındaki 125 adet teslimat gerçekleştireceklerini aktardı. Yeni teknolojilerle daha gelişmiş çözüm Tasarım ve AR-GE Mühendisi Selim Enes Yolalan da ulusallaştırma için Mart 2022'de ünite teklifine çıkıldığını söyledi. Bu bahisteki gereksinimin farkında olduklarını vurgulayan Yolalan, şunları kaydetti: "Daha evvel ABD menşeli firmadan alınan bir eser. Daha sonra makul ambargolar nedeniyle alınamamaya başlandı. Bu da yerlileştirme için büyük bir imkan sağladı bize. Gelen teklif doğrultusunda gerekli çalışmalarımızı yaptık. Daha sonra kabul etabına eriştik. Ön tasarımla birlikte prototip üretim için hazırlıklara başlamış olduk. 18-33 volt giriş tansiyon aralığında 775 ile 1000 volt ortasında bir çıkış gerilimi isteniyordu. Bu mühlet 42 milisaniye üzere önemli kısa bir mühlet. Bu süreyi elde etmek için başlarda çok daha alışık olmadığımız komponentler kullanmaya başladık. Bu bize güç elektroniği alanındaki tecrübelerimizi kullanarak yeni deneyimler edinmeyi sağladı. Yurt dışındaki misal eserleri de inceleyerek kendimize yeni özellikler, teknolojiler katmaya başardık. Daha sonrasında nominal tansiyonda 26 milisaniye üzere önemli bir mühlet elde ettik. Yurt dışına kıyasla yüzde 50'ye yakın daha süratli şarj müddetine ulaştık" Geliştirdikleri tahlilin ASELSAN'ın ENGEREK sisteminde kapasitör şarj güç kaynağı görevi gördüğünü anlatan Yolalan, "Lazer güdümlü mühimmatların ateşlenmesinde kullanılırken, mühimmatların amacını bulması için alanda bir operatör tarafından komuta edilmesi gerekiyor. O lazerin ateşlenmesi için de bu güç kaynağına muhtaçlık var. 1000 volt üzere bir düzeyde lazer ateşlenmesi yapılıyor. Bu aşikâr dönemlerle süratli formda yapıldığından ötürü da mühimmatın amacına ulaşılması sağlanıyor." dedi. Ürün için bir yıl üzere bir tasarım kademesi yürüttüklerini anlatan Yolalan, daha sonra 6 ay kadar kalifikasyon, sıcaklık, titreşim üzere askeri standartlara yönelik testleri geçtiklerini belirtti. Daha yüksek performans, daha düşük maliyet Muadil eserden çok daha küçük hacme sahip bir tahlil geliştirdiklerine işaret eden Yolalan, buna rağmen hala kullanılan bir sistemde yer aldığı için hacmi küçültme yoluna gitmediklerini belirtti. Yolalan, "Mekaniğin içi ısı atımı olarak daha rahat bir düzeyde olduğundan sıcaklıkla ilgili sorunlar hiç yaşanmadı. Şarj müddeti olarak çok daha düzgün bir düzeyde olduğumuz için farklı alanlarda, değişik dizaynlarda da kullanılma imkanı mevcut. Yerlileştirdiğimiz eserin şarj düzeyi gözü açıp kapamadan çok daha süratli bir müddette ve yüzde 50'ye yakın daha yüksek hızda." diye konuştu. Millileştirmedeki kıymetli hedeflerden birinin yüksek katma kıymet elde etmek olduğunu vurgulayan Yolalan, bunun yanında eserin ülke içinde daha uygun fiyatlara son kullanıcıya teslim edilmesinin amaçlandığını söyledi. Yolalan, yerlileştirilen eser sayesinde yüzde 60'a yakın maliyet avantajı sağlandığını bildirdi. Selim Enes Yolalan, bundan sonraki maksatlarına ait şu bilgileri verdi: "Bu, bir platforma özel geliştirdiğimiz bir eser. Bunu daha yeterli bir teknolojiyle raf eseri haline getirerek farklı platformlara da entegre etmeyi hedefliyoruz. Şu an bu mekanik montajı yapılan bir eser. Konnektör yardımı ile birlikte güç transferi sağlanıyor. Bunun daha sonra modül haline getirilerek PCB tipi kart üzerine lehimlenerek de kullanımını hedeflemekteyiz. Raf eseri olarak da ülkemize bir katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Bu biçim ulusallaştırmaların her vakit ülkemizde daha faal rol alması gerektiğini düşünüyorum. Bunun yalnızca ambargolarla kalmaması, halihazırda alınan muadil eserlere yönelik benzer çalışmaların yapılmasını, böylelikle ülkemize yeni katma kıymetler katılmasını desteklemekteyiz." Muhabir: Göksel Yıldırım