Astım hastalarına “eyyam-ı bahur” uyarısı

AA ANKARA (AA) - Sıcak havanın tesiriyle artan ozon gazının öksürük, hırıltı ve nefes darlığı üzere şikayetleri tetikleyebileceğinden astım hastalarında atak gelişimini artırabileceği, çok sıcakların akciğerlerin derinliklerine nüfuz edebilen ve teneffüs şikayetlerini şiddetlendirebilen küçük parçacıkları yoğunlaştırabileceğinden önlemli olunması gerektiği belirtildi. Türk Toraks Derneği (TTD) Merkez Yönetim Kurulu Lideri Prof. Dr. Nurdan Köktürk, bu hafta tesirini gösterecek "eyyam-ı bahur" olarak da isimlendirilen çok sıcak havanın, akciğer sıhhati üzerine olumsuz tesirlerine ait AA muhabirine açıklamada bulundu. Küresel ısınmanın da tesiriyle dünya genelinde hava sıcaklıklarının arttığını anımsatan Köktürk, Türkiye'nin birçok bölgesinin rekor kıran sıcaklıklarla karşı karşıya kaldığını söyledi. Köktürk, mevsim normallerinin üzerinde seyreden çok sıcak havanın milyonlarca kişinin sıhhatini riske attığını vurgulayarak, "Sıcak havaların astım üzere uzun vadeli (kronik) bir akciğer rahatsızlığı olanları etkileme riski daha yüksek. Copernicus İklim Değişikliği Servisi'nin yaptığı açıklamaya nazaran, Mayıs 2024 global olarak kaydedilen en sıcak mayıs ayı olmuştur ve sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmeye devam etmesi beklenmektedir." dedi. Sıcak havanın ekseriyetle ozon oluşumu ve artan partikül unsur nedeniyle hava kalitesinin düşmesine neden olduğunu aktaran Köktürk, otomobillerden, fabrikalardan ve başka kaynaklardan gelen kirleticilerin güneş ışığıyla tepkiye girdiğinde ozon gazını oluşturduğunu söz etti. Köktürk, "Sıcak havanın tesiriyle artan ozon gazı, öksürük, hırıltı ve nefes darlığı üzere şikayetleri tetikleyebileceği için astım hastaları için bilhassa ziyanlıdır. Ek olarak çok sıcak, akciğerlerin derinliklerine nüfuz edebilen ve teneffüs şikayetlerini şiddetlendirebilen küçük parçacıkları ağırlaştırabilir." ihtarında bulundu. Sıcak havayla polen ve alerjenlerin de artış gösterdiğine işaret eden Köktürk, "Daha yüksek sıcaklıklar polen mevsiminin uzamasına sebep olabilir ve havadaki alerjenlerin ölçüsünü artırabilir. Polen alerjisi olan astım hastaları için yüksek seviyede polene maruz kalmak astım ataklarını tetikleyebilir. Ayrıyeten sıcak ve nemli ortamlarda, havadaki küf yoğunluğu artacağı için küf alerjisi olan astım hastalarının şikayetleri artabilir." bilgisini verdi. "Zihinsel gerilim ve tesirleri, kronik teneffüs yolu hastalığı olanları daha fazla zorlayabilir" Prof. Dr. Köktürk, aşırı sıcaklığın, teneffüs sistemine tesirlerinin yanı sıra gerilim kaynağı da olabildiğine dikkati çekerek, "Astım hastaları, bedenleri soğumak için daha fazla çalıştığından ve bu durum oksijen gereksiniminin artmasına neden olabileceğinden nefes almakta daha fazla zorluk yaşayabilirler. Sıcak havalarda yaygın bir sorun olan susuz kalma, teneffüs yollarındaki balgamı da ağırlaştırarak nefes almayı zorlaştırabilir ve enfeksiyon riskini artırabilir." diye konuştu. Aşırı sıcaklığın neden olduğu rahatsızlık ve gerilimin, astımı da dolaylı olarak etkileyebildiğine vurgu yapan Köktürk, şunları kaydetti: "Yüksek sıcaklıklar açık hava aktivitelerini sonlandırabilir, idman kapasitesini azaltabilir ve toplumsal izolasyona yol açabilir. Bunların tümü genel sıhhati ve refahı etkileyebilir. Çok sıcakla baş etmenin getirdiği zihinsel gerilim ve tesirleri, kronik teneffüs yolu hastalığı olanları biraz daha fazla zorlayabilir." "Astım ilacı her vakit kişinin yanında bulunmalı" TTD Astım ve Allerji Çalışma Grubu Yürütme Kurulu Üyesi Uzman Dr. Özge Öztürk Aktaş da sıhhatin korunması için sıcak havalarda yapılması gerekenlere ait bilgi verdi. Sıcak hava dalgasının ne vakit beklendiğinin ve ne kadar süreceğini bilmenin önlemli olmak açısından değer taşıdığını lisana getiren Aktaş, "Yüksek polen ve kirlilik düzeylerinin sıcaklıkla birleşerek şikayetlerinizin alevlenme mümkünlüğünü artırabileceği unutulmamalı, bu durumda ne yapılacağına dair plan hazırlanmalı." tabirlerini kullandı. Aktaş, sıcak hava dalgası bekleniyorsa, günün en sıcak saatlerinde, olağanda saat 11.00-15.00 ortasında dışarı çıkılmamaya itina gösterilmesi gerektiğini belirtti. Dışarı çıkılması gerekiyorsa sabah erken saatlerde yahut havanın daha serin ve hava kalitesinin daha âlâ olduğu akşam saatlerinde planlanmasının önerildiğini aktaran Aktaş, kelamlarına şöyle devam etti: "Dışarıdayken gölgede yürünmeli ve mümkünse ana yollardan ve kalabalık caddelerden kaçınılmalı. Gün içinde dışarı çıkılması gerektiğinde uzun müddet güneşte kalmaktan kaçınılmalı. Bol, serin tutacak giysiler ve şapka giyilmeli. Temel muhtaçlıklar için dışarı çıkarken bir çanta hazırlanmalı. Çantaya, gereksinim olabilecek ilaçlar, bol su ve el vantilatörü konulmalı. Akciğer rahatsızlığı olanlar, sıcak bir ortamda spor yapmamalı. Serin, uygun havalandırılmış bir odada yahut spor salonunda kapalı alanda idman yapılmalı. Mesken işi ve bahçe işleri üzere aktiviteler sabahın erken saatlerinde yahut havanın serin olduğu akşam saatlerinde uygulanmalı. Çok sıcak bir devirde, hava soğuyuncaya kadar yorucu aktiviteler azaltılmalı. Susuz kalınmamalı. Çay, kahve yahut kola üzere kafeinli içecekler ve şeker oranı yüksek içecekler bilakis bedenin daha fazla susuz kalmasına neden olduğundan kesinlikle su tüketilmeli. Perdeleri kapatmak meskenin serin kalmasına yardımcı olabilir. Konutun içi dışarıya nazaran daha soğuksa, serin havanın içeride kalması için pencereler kapatılmalı. Dışarıdaki havanın daha serin olduğu gecelerde, şayet güvenliyse pencereler açılmalı. Beden çok ısındığında serin bir duş alınmalı. Cilt, serin, ıslak bir bez, su spreyi kullanarak suyla soğutulmalı." Aktaş, sağlıklı beslenmenin de ehemmiyetine değinerek, "Aç olunmasa dahi olağan halde yemek yenilmeli. Terlemeyle kaybedilen tuzu geri alabilmek için olağan beslenme sistemine uyulmalı. Salata ve meyve üzere soğuk yiyecekler bol ölçüde su içerdiklerinden bilhassa tüketilmeye çalışılmalı." dedi. Sıcak havanın astımı tetikleyebildiğinden kesinlikle önlemli olunması gerektiğinin altını çizen Aktaş, ilaçların saklama şartlarına da itina gösterilmesi gerektiğini söyledi. Aktaş, "İIaçlar konutta, 25 derecenin altında yahut buzdolabında ambalajın üzerindeki saklama talimatlarına uygun halde saklanmalı. Gerektiğinde kurtarıcı olarak kullanılan astım ilacı her vakit kişinin yanında bulunmalı." ikazında bulundu.
Muhabir: Yeşim Sert Karaaslan