Bakan Kurum: İzmir Körfezi’nde büyük bir etraf felaketi yaşanıyor

AA İZMIR (AA) - Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, İzmir Körfezi'nde yaşanan toplu balık vefatları, makus koku ve kirliliğin sebeplerinin araştırılması ve önlenmesi gayesiyle oluşturulan "İzmir Körfezi Bilim Kurulu Heyeti" üyeleriyle körfezde yapılan incelemeye katıldı. Bilim insanlarıyla TÜBİTAK Marmara Araştırma Gemisi'ne binerek denize açılan Kurum, yaptığı konuşmada dünyanın göz bebeği, tabiat olağanüstüsü İzmir Körfezi'nin tıpkı zamanda Kurtuluş Savaşı'nda düşmanın denize döküldüğü Mavi Vatan'ın en anlamlı noktası olduğuna işaret etti. Körfezin güzel adaları, tuzlaları, dalyanlarıyla, kuş cenneti ve lagünleriyle tam bir cennet modülü olduğunu lisana getiren Kurum, "Maalesef bugün, sıraladığım tüm bu hoşluklar tehlike altındadır, İzmir Körfezi adeta can çekişmektedir. İzmir Körfezi'miz, karadan gelen kirlilik nedeniyle artık nefes alamamaktadır. Balıklarımız toplu vefatlar yaşamaktadır." diye konuştu. Bakanlık olarak kirliliğin sebeplerini incelemek için harekete geçtiklerini ve körfezin farklı noktalarından deniz suyu numuneleri aldıklarını belirten Kurum, şunları kaydetti: "Üzülerek söylüyorum; denizdeki atık su kaynaklı amonyak ölçüsü, olması gerekenden tam 50 kat daha fazladır. Yani bu ne demek? Evsel ve endüstriyel atıklar suya arıtılmadan karıştırılıyor demek. Bu da beraberinde koku sorununu getirmekte hem denizdeki canlıları hem de insan sıhhatini tehdit etmektedir. Denizdeki oksijene baktığımızda da benzeri bir görünümle karşılaşıyoruz. İzmir Körfezi'ndeki oksijen düzeyi 6 miligram/litre olması gerekirken balıklar, canlılar için olması gereken alt hudut 4-4,5 miligram/litre iken ölçtüğümüz oksijen düzeyi 1,8'e, yer yer sıfıra kadar düşmüştür. Yani denizde oksijen kalmamıştır." "Körfezimizin kimi bölgelerinde hayat kalmamıştır" Kurum, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan inceleme sonuçlarında da kirlilik parametrelerinin bilhassa 2020 yılından sonra önemli ölçüde arttığının görüldüğünü söyledi. Bakan Kurum, körfezdeki su hareketliliği ve sirkülasyonun artık durma noktasına geldiğini tabir ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü: "İç körfezde toplam fosfor, klorofil-a ve amonyum azot üzere ziyanlı maddeler, hudut bedellerinden tam 2 kat daha fazladır. Maalesef iç körfezimizde denizdeki su hareketliliği ve sirkülasyonu artık durma noktasına gelmiştir. Altını çizerek söz etmek gerekirse şu anda körfezimizin birtakım bölgelerinde hayat kalmamıştır. Balıklarımız, oksijensiz kaldıkları için ölmüştür. Körfezimize dökülen 7'si faal 25 derenin durumuna baktığımızda da sonucun içler acısı olduğunu görüyoruz. Bugün derelerdeki su, organik kirlilik açısından tarihin en makus durumundadır." Kurum, geçmiş yıllarda İzmir Körfezi'ni temizlemek için Büyük Kanal Projesi yapıldığını hatırlatarak "Bu projenin yağmur suyu ve kanalizasyon şebekesinin birleştirilmiş olması nedeniyle tam 5,5 kat daha fazla kirli ve katı husus denize akmaktadır. Bu denizimiz için gerçekten hayati bir meseledir." dedi. "Katı atık, orta körfeze arıtılmadan dökülüyor" Kurum, İzmir Körfezi'ndeki kirliliğin bir nedeninin de Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi'nin verimli işletilememesi olduğunu söyledi. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının, İzmir Büyükşehir Belediyesini bu mevzuda tekraren uyardığını lisana getiren Kurum, son 5 yılda belediyeye 6 milyon liradan fazla, 13 başka ceza uygulandığını, cezaların sebebinin tesisin düzgün çalıştırılmaması olduğunu bildirdi. Kurum, 23 Ağustos'ta Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi'nden numune alındığını, yapılan tahlil sonucu tesisteki katı unsur bedelinin olması gereken limitin 4 kat üzerinde çıktığını aktardı. Çiğli Atık Su Arıtma Tesisi'nin günlük su arıtma kapasitesinin 605 bin metreküp olduğunu bildiren Kurum, şunları kaydetti: "Ancak tesise gelen atık su ölçüsü günlük 700 bin metreküpü aşmaktadır. Tesise gelen fazla atık su tesiste arıtılmıyor, çok yüksek ölçüde katı atık, orta körfeze arıtılmadan direkt dökülüyor. İzmir Körfezi'nin dibine birikiyor, taban çamurunu arttırıyor, canlı hayatını derinden etkiliyor. İzmir Körfez'inde yaşanan, tam anlamıyla büyük bir etraf felaketidir. İzmir Körfezi'nin ekosistemi artık durma noktasına gelmiştir, körfezimiz ölmektedir. Denizin bu hale gelmesinin sorumluları seçim meydanlarında 'körfezi temizleyip burada yüzeceğiz' diyen lakin vazifedeyken tek bir adım atmayanlardır. Sorumlular şimdi cürümlerini gizlemek için 'bu balıklar bize ilişkin değil, bunlar gemilerle getirildi' diyen ve kendilerini gülünç duruma düşürenlerdir. Bu kirliliğin sorumlusu, yağmur suyu ve kanalizasyon kanallarını bile birbirinden ayıramayan, kurulu atık su tesislerini bile çalıştıramayan, derelerini dahi ıslah etmekten aciz olan lokal idarelerdir, belediyelerdir." Yol haritası hazırlanacak Bakan Kurum, sorumluları izleme ve kontrol vazifesine kararlılıkla devam edeceklerini, bilim konseyini oluşturduklarını, uyum toplantısında da bilim insanlarıyla, STK temsilcileriyle ve kamu kurumlarıyla neler yapılacağını konuşacaklarını, heyetin bundan bu türlü yerel idarelere yol göstereceğini aktardı. Bilim insanlarının İzmir'deki lokal yöneticiler için kirlilikle uğraşa dair yol haritaları çıkaracağını, mesken ödevleri vereceğini lisana getiren Kurum, "Biz de bakanlık olarak belediyeler mesken ödevlerini yapıyor mu yapmıyor mu, anlık olarak takip edeceğiz. Eksiklikleri varsa söyleyeceğiz. İdare zafiyeti kelam mevzusuysa uyaracağız. Atılması gereken adımlar atılmıyorsa harekete geçmeleri için zorlayacağız." diye konuştu. Bakan Kurum, bir gazetecinin sorusu üzerine İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay'ın da toplantıya davet edildiğini belirterek, "Ama maalesef yurt dışında olmayı tercih etmiş. Anlaşılan o ki İzmir'den daha değerli sıkıntıları var." ifadelerini kullandı. Konuşmanın akabinde Kurum ve beraberindekiler kirliliğin ağırlaştığı Bayraklı açıklarında inceleme yaptı. İncelemeye İzmir Valisi Süleyman Elban, AK Parti Genel Lider Yardımcısı Hamza Dağ, AK Parti Gençlik Kolları Genel Başkanı ve İzmir Milletvekili Eyüp Kadir İnan, AK Parti İzmir milletvekilleri Ceyda Ayrılamaz Çankırı, Yaşar Kırkpınar, Mahmut Atilla Kaya, Menemen Belediye Başkanı Aydın Pehlivan, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Vilayet Müdürü Halit Ergin, AK Parti İl Lideri Bilal Saygılı ve MHP İl Başkanı Veysel Şahin de katıldı. Muhabir: Hüseyin Bağış