Balkan coğrafyasında Romanlar tedirgin
Makedonya'da nüfusu, resmi kayıtlara göre 55 bin, sosyal araştırmalara göre ise yaklaşık 200 bin olan Romanlar, Bulgaristan'da Roman azınlığa karşı yükselen ırkçılığı endişe ve korkuyla izlediklerini söylediler. Makedonya Romanları, tüm Balkan ülkelerinin Roman azınlıkların hakları ve diğer toplumlara entegrasyonu konusunda Makedonya modelini örnek alması gerektiği görüşünde birleşiyorlar. Makedonya'daki Romanlar da sosyal yaşam, eğitim ve ekonomik durum konularında sorunlar yaşıyorlar. Ancak devletin özellikle son yıllarda Roman azınlığa karşı bakış açısını değiştirmesi ve entegrasyon süreciyle ilgili olumlu politikalar uygulaması Romanları umutlandırıyor. Üsküp Tıp Fakültesi’ni bitiren ve uzun yıllardır hem hekim hem de üst düzey bürokrat olarak görev yapan Roman asıllı doktor Bayram Berat, tüm dünyada Romanların 6000 yıldır ayrımcılık gördüğünü ve aşağılandığını belirterek, "Ancak artık daha fazla geç kalınmadan ön yargılar yıkılmalı" dedi. Romanların bazı devletlerin yönetimleri tarafından; sorun çıkaran, suç işleyen, sosyalleşemeyen, yasalara uymayan ve her şeyi isteyen, ama hiçbir şeyi kabul etmeyen bir toplum olarak tanıtıldığını kaydeden Dr. Berat, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kimse Romanların insan olduğunu kabul etmek istemiyor. Kendilerinden daha değişik toplumları hemen dışlıyorlar. Bu konuda en büyük suçlulardan biri de medya. Kriminal suçlarda hemen etnik kimlik ön plana çıkarılıyor. Bir Roman hırsızlıktan yakalandıysa başlığa hemen 'Roman hırsız yakalandı' diye yazıyor. Oysa aynı suçtan Makedon veya Bulgar yakalansa sadece suç başlığa çıkıyor. Suçlu suçludur, suç da suçtur. Suçluyu ve suçu etnik kimlikle nitelendiremezsiniz. Böyle nitelendirirseniz bütün toplumu aşağılamış ve suçlamış olursunuz. Bizler aslında barışçı, neşeli ve uyumlu bir toplumuz. Ama kendimizi anlatamıyoruz ve bazen devlet de anlamak istemiyor." Makedonya'da Romanlara en fazla destek veren ve en yakın olan toplum şüphesiz ki Türkler. Üsküp Türk çarşısında kuyumculuk yapan Abdülkerim İbrahim, Romanların durumunun eskiye göre çok daha iyi olduğunu söyledi. İbrahim, "Türklerde olduğu gibi onlarda da bazı eksiklikler var. Çünkü biz de azınlığız, onlar da azınlık. Dertlerimiz, sıkıntılarımız aynı. Bu yüzden birbirimizi çok iyi anlıyoruz. Makedonlar ve Arnavutlar çoğunluk oldukları için onların sorunları biraz daha az" diye konuştu. Makedonya'da Romanlar, siyasi ve kültürel alanlarda örgütlenmiş bulunuyor. Toplam 5 ayrı siyasi parti, Romanların temsilciliğini yapıyor. Bu partiler ulusal partilerle koalisyon kurarak seçimlere giriyorlar. İktidardaki Nikola Gruevski hükümetinde Roman kökenli Necdet Mustafa devlet bakanı olarak görev yapıyor. Romanlar, Parlamentoda da iki milletvekiliyle temsil ediliyorlar.