Bangladeş’te en uzun müddet başbakanlık yapan Pir Hasina

AA ANKARA (AA) - 76 yaşındaki siyasetçi Hasina, Haziran 1996-Temmuz 2001 ve Ocak 2009-Ağustos 2024 tarihleri ortasında başbakanlık vazifesini üstlendi. Hasina'nın babası ülkenin kurucu Cumhurbaşkanıydı İktidar partisi Avami Birliğinin 7 Ocak'ta yapılan 12. Genel Seçimi kazanmasının akabinde 5. kere başbakan olan ve Bangladeş'in "demir leydisi" olarak bilinen Hasina, 28 Eylül 1947'de ülkenin güneybatısındaki Tungipara'da doğdu. Hasina'nın babası ve ülkenin kurucu Cumhurbaşkanı Pir Bangabandhu Mujibur Rahman, 1971'de Bangladeş'e bağımsızlığını kazandıran "Büyük Kurtuluş Savaşı"nın önderlerinden biriydi. Rahman, 15 Ağustos 1975'te askeri darbeyle devrilirken, kızları Pir Hasina ve Pir Rehana dışında ailesinin tüm üyeleriyle birlikte öldürüldü. Hasina ve Rehana, bu sırada Almanya'da bulunuyordu. Birçok defa konut hapsine alındı, sürgüne yollandı Hasina'nın siyasetle iç içe geçen çocukluk ve gençlik yılları, onun gelecekteki mesleğinin temelini oluşturdu. Eğitim gördüğü Dakka Üniversitesinde önemli bir öğrenci lideri olan Hasina, 1960'ların sonlarında üniversitede etkin siyasetin içindeydi. Babası Rahman'ın 1975'teki askeri darbeyle devrilmesinden sonraki 6 yılını Hindistan'da sürgünde geçiren Hasina, 1981'de ülkesine döndü. Hasina, Bangladeş'e dönmesiyle babası tarafından kurulan ve Bangladeş'in en büyük partisi haline gelen Avami Birliğinin liderliğine seçildi; periyodun idaresine karşı telaffuzları birçok kere konut hapsine alınmasına neden oldu. Aynı yıl Hasina ile Bangladeş Milliyetçi Partisi (BNP) başkanı ve eski Başbakan Begüm Halide Ziya, dönemin askeri yönetiminin lideri Hussain Muhammad Ershad'a karşı düzenlenen halk ayaklanmasına liderlik etti. Gösteriler sonucunda Ershad'ın 1990'da istifa etmesinden 1 yıl sonra yapılan seçimleri rakibi Nur'a karşı kaybeden Hasina, BNP'yi seçimlerde "hile yapmakla" suçladı. Hasina, Avami Birliğinin 12 Haziran 1996'da yapılan genel seçimlerde çoğunluğu elde etmesi üzerine 23 Haziran 1996'da yemin ederek birinci kere Başbakan olarak göreve başladı. Hasina'nın partisi, 2008 seçimlerinde ezici üstünlük kurdu Partisi ve kendisi hakkındaki "yolsuzluk iddiaları" nedeniyle 2001'deki seçimler sonucu ağır bir mağlubiyete uğrayan Hasina, BNP iktidardayken birçok defa suikast teşebbüsüne uğradı, 2004'teki suikast teşebbüsü sonucu işitme duyusu önemli ziyan gördü. Güvenlik tasaları nedeniyle 2002'de Bangladeş'ten ayrılan Hasina, 2 yıl sonra ülkesine döndü ve siyasi mesleğine kaldığı yerden devam etti. Hasina, 29 Aralık 2008'de yapılan seçimlerde ise 299 sandalyeden 230'unu kazanarak ezici çoğunlukla iktidara gelerek ikinci kere Başbakan oldu. Ocak 2009'da yemin ederek misyona başlayan Hasina, bu tarihten ordu tarafından istifa ettiği bildirilen vakte kadar ülkenin başbakanı olarak vazife yapmaktaydı. Bangladeş'e toplamda 20 yıl hizmet eden Hasina, ülke tarihinde en uzun mühlet misyon yapan başbakan olarak kayıtlara geçti. Hasina hükümetine yönelik eleştiriler Bangladeş'te Kovid-19 salgını sonrasında hayat pahalılığı ve enflasyon süratle yükseldi. Döviz rezervleri süratle düşen ülkenin dış borcu 2016'dan bu yana iki katına çıktı. Ekonomideki makus gidişattan Hasina'yı sorumlu tutan vatandaşlar, hükümeti de yolsuzlukla suçluyordu. Hasina idaresi ayrıyeten siyasi muhaliflerine ve medyaya baskı yapmakla eleştiriliyordu. Ülkede temmuzda patlak veren protestolar sırasında da hükümetin şovları bastırmak için tıpkı sert yaklaşıma başvurduğu tarafında tenkitler de yapılıyordu. Öte yandan Hasina hükümeti bu savları reddediyordu.
Muhabir: Zeynep Katre Oran