Batı Trakya Türk toplumunun hak ve özgürlük uğraşında dönüm noktası: 29 Ocak

AA AKARA (AA) - AA muhabirine konuşan Ahmetoğlu, hem 29 Ocak 1988'in hem de 29 Ocak 1990'ın Batı Trakya Türk Azınlığı için kıymetli tarihler ortasında yer aldığını tabir etti. Ahmetoğlu, 29 Ocak 1988'de Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığını hareket yapmaya iten meselelerin Yunanistan'ın, azınlığın haklarını kullanmasına getirdiği pürüzler olduğunu belirtti. Adında "Türk" sözü geçen azınlığa ilişkin derneklerin tabelalarının 1983'te Yunan polisi tarafından indirilmesinin ve 1987'nin sonlarına hakikat çıkan bu derneklerin kapatılmasına ait Yargıtay kararının reaksiyona yol açan en kıymetli ögeler ortasında yer aldığını anlatan Ahmetoğlu, Türk Azınlığın, yasal olarak bir münasebet olmamasına karşın o periyot pratikte kredi alamama, gayrimenkul edinememe, traktör ehliyeti alamama, meskenlerine tadilat dahi yapamama üzere sıkıntılarla karşılaştığını tabir etti. Ahmetoğlu, "29 Ocak 1988'teki hareketi, o periyot Batı Trakya Türk Azınlığına uygulanan, baskıcı, ayrımcı ve göçe zorlayan siyasetlere bir reaksiyon olarak görebiliriz. Dernek kapama olayı, o vakte kadar baskı altında ve son derece ayrımcı siyasetlere maruz kalarak bölgede yaşamak zorunda kalan azınlık insanı açısından bardağı taşıran son damla olmuştur." diye konuştu. Yunan devlet kurumlarının muhtemelen bu büyük yansıyı öngörerek, Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının 29 Ocak 1988'de planladığı yürüyüşü yasakladığını kaydeden Ahmetoğlu, o gün Gümülcine'de planlanan yürüyüşe etraf köyler, İskeçe ve Dedeağaç'tan iştiraki engellemek için Gümülcine'ye giriş çıkışların kapatıldığını söyledi. Ahmetoğlu, Batı Trakya Türklerinin tarihinde polisle çatışma, polise molotofkokteyli, taş atma, dükkanlara, kamu malına ziyan verme üzere aksiyonların hiçbir vakit yer almadığına dikkati çekerek, o gün planlanan aksiyonun de barışçıl bir hareket olduğunu vurguladı. Tüm engellemelere karşın Gümülcine'de azınlığın hareketine yaklaşık 10 bin Batı Trakyalı Türk'ün katıldığını aktaran Ahmetoğlu, aksiyonda periyodun azınlık başkanlarının, azınlık haklarına ait talepleri lisana getiren konuşmalar yaptığını anımsattı. 29 Ocak'ın kamuoyuna yansımaları ve beklentiler Ahmetoğlu, "O periyoda kadar son derece sakin olan Batı Trakya bölgesi için (eylemle) 'Burada bir sorun var' formunda bir bildirinin verildiğini görebiliriz. Yunan basınının büyük kısmı harekete 'Azınlık içindeki aşırılık yanlıları olay yarattı' formunda baksa da bilhassa kimi sol gazetelerin burada yaşananları objektif denebilecek halde haber yapmış olduğunu da görüyoruz." dedi. 29 Ocak 1988'deki aksiyonun Batı Trakya Müslüman Türk Azınlığının o periyoda kadar yaptığı en büyük toplumsal reaksiyon aksiyonu olduğunu belirten Ahmetoğlu, her 29 Ocak'ta "Toplumsal Dayanışma ve Ulusal Direniş Günü" ismiyle anma etkinliklerinin düzenlenmesinin gerisinde yatan beklentiyi ise şu sözlerle aktardı: "29 Ocak'lar Batı Trakya Türklerinin dönüm noktasıdır. Batı Trakya Türkü bu aksiyonlarla şunu söylemiştir: 'Biz, Batı Trakya'da var olan Müslüman Türk toplumu, burada yaşamaya devam etmek istiyoruz. Burası bizim memleketimiz, bizim toprağımız. Biz burada yaşayacağız, burada var olmaya devam edeceğiz lakin bir koşulla. İnsan hakları ve azınlık haklarına sahip olarak devam edeceğiz.' 29 Ocak bu kararlılığı ortaya koymuştur. Biz, o periyotta büyüklerimizin vermiş olduğu çabayı anmak, bunun ehemmiyetini bir daha lisana getirmek, bunu genç jenerasyonlara aktarmak hedefiyle bu anmaları yapıyoruz." Ahmetoğlu, 29 Ocak 1989'da bir sene evvelki hareketin anısına mevlit okutulduğunu belirterek, 29 Ocak 1990'da ise anma aktifliği kapsamında mevlit okutulmasının planlandığını lakin karşı hareket olarak fanatik çok sağcı bir kümenin Gümülcine'de toplandığını tabir etti. 29 Ocak 1990'da fanatik kümelerin, Türklerin Gümülcine'deki dükkanlarına birkaç saat boyunca ziyan verdiğini, mallarını yağmaladığını bildiren Ahmetoğlu, o gün yaşananların Yunan kamuoyuna yansımasına ait "Yunan basınından olayları 'Gümülcine'de istenmeyen olaylar' formunda yansıtanlar oldu. Olayı tüm çıplaklığıyla vermeyen basın da maalesef oldu. Öte yandan, periyodun birtakım sol partilerinden de olayın akabinde bölgeyi ziyaret edenler oldu." değerlendirmesinde bulundu. Ahmetoğlu, faillerin kimler olduğuna ait Batı Trakyalı Türkler ortasında hakim genel kanıyı ise şu sözlerle aktardı: "Bu olaylar organizedir. Batı Trakya Türk Azınlığını sindirmek maksadıyla yapılmıştır. Hatta Batı Trakya Türklerinde, bu olayların 6-7 Eylül 1955'teki İstanbul olaylarının bir intikamı halinde yapıldığına dair yaygın bir kanaat mevcuttur." Davos görüşmelerine bildiri amacı Gümülcine Seçilmiş Müftüsü İbrahim Şerif ise 29 Ocak 1988 ve 29 Ocak 1990'daki olayların şahidi olarak yaşananları anlattı. Şerif, 29 Ocak 1988'de 37 yaşında olduğunu ve Gümülcine Müftülüğüne bağlı bir vaiz olarak vazife yaptığını aktardı. Türkiye'de Turgut Özal'ın, Yunanistan'da ise Andreas Papandreou'nun başbakanlık yaptığı 1988'de Davos görüşmeleri olduğunu hatırlatan Şerif, Batı Trakya Türk Azınlığının bu görüşme öncesi bölgedeki azınlık meselelerine dikkati çekmek için hareket kararı aldığını kaydetti. Şerif, azınlığın 29 Ocak 1988'de Gümülcine'de, Eski Cami'den Valilik binasına kadar yürüyüşe tüm yasaklamalara ve yollara kurulan barikatlara karşın bayan, erkek, çocuk ve yaşlılardan oluşan yaklaşık 10 bin kişilik geniş bir iştirak sağlandığını belirtti. Planlanan yürüyüşün maksadının yaşanan sıkıntıları duyurmak olduğunun altını çizen Şerif, "Biz yürüyüş yapamadık fakat burada yaşanan problemler tüm dünya kamuoyunda, Yunanistan'da, Türkiye'de Avrupa'da duyulmuş oldu." dedi. Şerif, 1989'da Yunanistan'da yaşanan siyasi istikrarsızlık sonucu çok defa genel seçimin birkaç ay ortayla düzenlendiğini söz ederek, bu süreçte Batı Trakyalı Türk azınlığın, başta Sadık Ahmet olmak üzere kendilerini temsilen parlamentoya bağımsız milletvekili göndermeyi başardığını kaydetti. Yunanistan'da Kasım 1989'da düzenlenen genel seçimler için Sadık Ahmet, İsmail Rodoplu ve kendisinin aday adayı olduğunu belirten Şerif, sürece ait şunları söyledi: "Yalnız, üçümüz adaylıklarımız onanmadan bir duyuru çıkardık. Bu duyuruda Batı Trakya Türklerine 'Oylarınızı bize verin' dedik. Ancak adaylar ilan edildiği vakit, aday dilekçelerimizde yanlışlık yapıldığı gerekçesiyle Sadık Ahmet ve ben liste dışı kaldık. İsmail Rodoplu'yu meclise milletvekili olarak gönderdik." Şerif, seçim öncesinde yaptıkları duyuruda "Türklük" sözünü kullandıkları ve bölücülük yaptıkları gerekçesiyle 26 Ocak'ta, Sadık Ahmet ile mahkemede hatalı bulunduklarını ve mahpus cezası aldıklarını aktararak, 29 Ocak 1990'daki olaylarda cezaevinde olduğunu kaydetti. Olayları cezaevinde, ziyaretçilerinden ve basından öğrendiklerini belirten Şerif, "29 Ocak'tan evvelki gece Gümülcine'ye tanınmayan yüzler, birçok yabancı gelmiş. O gelen beşerler güya biliyormuşçasına, ne kadar azınlık dükkanı, işyeri varsa, hepsini tahrip etmiş, yağmalayıp kırıp dökmüş, kullanılmaz hale getirmişler." diye konuştu. Şerif, 29 Ocak olaylarının, Yunan basınına genel olarak azınlık, "hak talebinde bulunuyor" değil de "isyan ediyor" halinde yansıtıldığını tabir etti. Türkiye'den Yunanistan'a AİHM kararlarını uygulaması çağrısı Bu ortada Dışişleri Bakanlığının X hesabından yapılan açıklamada, "Batı Trakya Türk Azınlığı'nın hak arama uğraşında sembolleşen yürüyüşün yıl dönümünün idrak edildiği 29 Ocak Batı Trakya Türklerinin Ulusal Direniş ve Toplumsal Dayanışma Günü'nde, soydaşlarımızın milletlerarası hukuk ve mutabakatlara dayanan haklarının takipçisi olmaya devam ettiğimizi ve her daim yanlarında olduğumuzu bir sefer daha vurguluyoruz. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Batı Trakya Türk Azınlığı lehine aldığı kararların uygulanmasını temenni ediyoruz." sözlerine yer verildi.
Muhabir: Ekip