Batı Trakya’dan kaçmak zorunda kalan Türkler, İstanbul’a gelebilmek için çetin uğraşlar verdi

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

AA

İSTANBUL (AA) – AA’nın “İstanbul’un Yüzleri” başlıklı evrakının onuncu haberinde, Batı Trakya göçmeni emekli öğretmen Yasemin Yıldırım Yıldız, ailesinin Batı Trakya’dan Türkiye’ye gelirken yaşadıklarını ve İstanbul’daki Batı Trakyalıları anlattı.

Hem anne hem baba tarafının Batı Trakya göçmeni olduğunu söyleyen Yıldız, ailesinin kaçak olarak Türkiye’ye girdiğini söyledi.

Yunanistan ile Türkiye ortasında 1923’te yapılan mübadele muahedesi gereği, Batı Trakya’dan gelenlerin İstanbul’da ikametine müsaade verilmediğini söz eden Yıldız, sondan kaçak geçişler nedeniyle Batı Trakya’dan Türkiye’ye kaç kişinin geldiğinin tam bilinmediğine dikkati çekti.

Yıldız, Batı Trakyalıların Türkiye’nin farklı vilayetlerine yerleştikten sonra İstanbul’a taşındıklarını aktararak, şöyle devam etti:

“Mübadeleye nazaran Batı Trakya’daki Türklerin İstanbul’a göç etmesi yasaktı. Batı Trakya’dan genelde kaçak olarak gelinirdi ve burada uzun müddet kaçak yaşardınız. Daha sonra kimlik alırdınız. Ailem külfetli bir göç süreci yaşamış. Sıkıntı hayat kaidelerine maruz kalmışlar. Gerçekten hani gerçek göçmen üzere yaşamışlar. 1940’lı yıllarda 2. Dünya Savaşı var ve Bulgarlar Almanlarla ortak olmuşlar. Hasebiyle Yunanistan’da Alman işgaline maruz kalmışlar. Batı Trakya Türk köyleri, Bulgar hududuna çok yakındır. Bulgar çeteciler, köylerimizi basıp geceleri insanları öldürüyor, mallarını ellerinden alıyorlar. Gece Bulgar çeteciler, istediklerini kaçırıyorlar, götürüyorlar, öldürüyorlar. Dedem sıranın kendisine geldiğini anlıyor. Bir gece kahveden geliyor. Babaannem çocuklarla uyurken diyor ki, ‘Hadi kalk, gidiyoruz.’ Nereye, nasıl? Hiçbir şey yok, belirsizlik. Meriç uzunluğunda iki ay bekliyorlar. Babamlar çocuk, üstlerinde başlarında bir şey olmadığı için hepsi sıtma oluyor. Para yok, pul yok. Çok sıkıntı vakitlerde en sonunda Türkiye’den müsaade geliyor da o kafileyi alıyorlar.”

“Ben gelmişim İstanbul için”

Aracılar vasıtasıyla Türkiye’ye girdiklerini, İzmir’in Tire ilçesine yerleştirildiklerini bildiren Yıldız, ailesinin İzmir’den İstanbul’a kaçak gelerek göçmen olarak yaşamaya başladığına işaret etti.

Yıldız, “Muhatap bulamayınca İstanbul’a kaçıyorlar. Babamlar, günlerce Ortaköy meydanında babaannemin çınar yapraklarını yorgan kılıflarına doldurarak yaptığı yatakta yatıyor. Bir müddet hiçbir devletin vatandaşı olmadan yani vatansız halde yaşıyorlar. Ne kimlikleri ne de pasaportları var. Akabinde birkaç kişinin yardımıyla küçük konut tutuyorlar. Kış vakti odun alacak paraları dahi yok. Üst komşu, babamların ağlamasına aşağıya indiğinde acıyarak bizimkilere odun getiriyor.” tabirlerini kullandı.

Ailesinin bir müddet sonra devlet tarafından Samsun’un Bafra ilçesine zarurî iskana tabi tutulduğunu vurgulayan Yıldız, Bafra’ya ailesinden evvel gönderilen göçmenlerin kendilerine yardım ettiğini anlattı.

Yıldız, bilhassa dedesinin ilkokulu İstanbul’da okuduğu için kente “sevdalı” olduğundan Bafra’ya alışamadığını hatırlatarak, şunları söyledi:

“Dedem Bafra’da monopol fabrikasına giriyor ama oradan mutlu değil. Etrafındakilere, ‘Ben gelmemişim Samsun için ben gelmişim İstanbul için.’ diyerek meramını anlatıyor. Dedem, babamı hem karnını doyursun hem de konuta birkaç lokma bir şeyler getirsin diye lokantaya çırak olarak veriyor. Bir müddet sonra Bafra’dan Beşiktaş’a geliyorlar. Fuat Balkan, onlara sahip çıkıyor ve onları Ortaköy’de eski konağa yerleştiriyor. Fuat Balkan, babamı (Selahattin Yıldız) alıyor 17-18 yaşında Beşiktaş Jimnastik Kulübü’ne götürüyor. ‘Bu çocuk burada spor yapacak.’ diyor ve babam kendini geliştirerek ulusal atlet oluyor. Ondan sonra atletizmi de ölene kadar hiç bırakmadı. İstanbul temsilciliği, federasyon üyeliği yaptı.”

İstanbul’a geldikten kısa mühlet sonra Batı Trakya’dan gelen akrabaları Gaziosmanpaşa’dan arsa aldığı için kendilerinin de o semte taşındığına değinen Yıldız, babaannesinin akrabalarıyla birlikte oturmak istemesinin taşınma kararı almalarında tesirli olduğundan bahsetti.

“Yaklaşık 100 yıldır buradayız”

Yıldız, Gaziosmanpaşa’nın ailesinin taşındığı vakitlerde İstanbul dışı kabul edildiğini söyleyerek, “Babamlar, 1957’de buraya yerleşmiş. Gaziosmanpaşa, Balkan muhacirlerinin kurduğu bir ilçe. Bilhassa Bulgaristan’dan gelen annemin tarafı Gaziosmanpaşa’ya yerleşmiş. Gördüğünüz bütün binalar o insanlarındı. Menderes vaktinde Gaziosmanpaşa’da 12 bin 300 göçmen meskeni yapılmış.1950’de, 60’ta ve 78’de buraya büyük göçler yaşanmış. Kızılay, Yeşilay üzere birçok kurumun Gaziosmanpaşa temsilciliğini babam açtı. Gaziosmanpaşa Spor Kulübü’nü de o kurdu.” dedi.

İstanbul’a gelen Batı Trakyalıların tarım işlerinde ve zanaat alanında çalıştıklarını belirten Yıldız, Batı Trakyalıların tütün işleriyle uğraştıkları için devletin o alana yönlendirdiğini lisana getirdi.

Yıldız, göçmenlerin bir kısmının da memur olarak işe alındığını söz ederek, “Berberler konutlarının bir odasını berber dükkanı yaptı. Manav olan manav dükkanı açtı. Bir kısmını da devlet işe aldı. Herkes bayanlı, erkekli çok çalıştı. Aslında Balkan beşerinin en büyük özelliklerinden bir tanesi de çok çalışkan olmasıdır.” tabirlerini kullandı.

İstanbul’un vakitle bozulmaya yüz tuttuğunu vurgulayan Yıldız, kelamlarını şöyle tamamladı:

“Özellikle bizim üzere göç yaşamış ailelerde daima ötede bir memleket var. Elimi bir şeye atsam yahut hangi mevzuyu konuşsam çabucak büyüklerimiz ‘Memlekette biz şöyle yapardık, bu türlü yapardık.’ derlerdi. Yaklaşık 100 yıldır buradayız. O memleket artık burası. İstanbullu olmak öteki bir şey, bir kültür. Yoksa İstanbulluyum demek sahiden cüret ister.”

Muhabir: Ömer Faruk Madanoğlu