Bebeklerde “topuk kanı taraması” kalıtsal hastalıkların erken teşhisini sağlıyor

AA İSTANBUL (AA) - Gaziosmanpaşa Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği Kliniğinde misyonlu Uzm. Dr. Ozan Polat, "Halk Sıhhati Haftası" kapsamında Türkiye'deki kollayıcı hekimlik çalışmaları ve hastalıkları önlemek maksadıyla verilen hizmetlere ait AA muhabirinin sorularını yanıtladı. Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) sıhhat kavramını "Kişinin bedenen, ruhen ve toplumsal taraftan tam bir güzellik hali" olarak tanımladığını lisana getiren Polat, esirgeyici sıhhat hizmetlerinin de buradaki en değerli noktalardan biri olduğunu tabir etti. Polat, bu kapsamda üzerinde durdukları en önemli hususların hastalığın ortaya çıkmadan evvel önlenmesi, erken teşhisle hastalıkların ortaya konabilmesi yahut ortaya çıkmışsa onun en yeterli biçimde rehabilite ve tedavi edilmesi olduğunu anlattı. Bu doğrultuda aile sıhhati merkezlerinde (ASM) taramalar ve aşılar yapıldığını belirten Polat, "Tarama kapsamında ne yapıyoruz? Aile sıhhati merkezlerinde topuk kanı alıyoruz. Çok küçük ölçüde bir kanla bebeğin hayatını, toplumu etkileyecek çok kıymetli teşhisler alabiliyoruz. Konjenital hipotiroidi (KHT), kistik fibrozis (KF), fenilketonüri (FKU), konjenital adrenal hiperplazi (KAH) ve son vakitlerde gündemde olan spinal müsküler atrofi (SMA) dediğimiz hastalığı topuk kanında tarıyoruz." bilgisini verdi. "Taramanın vaktinde yapılması çok önemli" Uzm. Dr. Polat, bazı ebeveynlerin bebeklerine topuk kanı taraması ve aşı yaptırmak istememeleri, bu mevzularda çekince yaşamalarına ait şu değerlendirmelerde bulundu: "Bireylerin bu mevzuda hekimlere güvenmesi çok değerli. Mutlaka 'zararlı' ya da 'Vücuda rastgele ziyanlı bir şey verilecek' üzere düşünmemek lazım. Bunlar, yıllardır yapılan ve müdafaa altında olan aşılar. Tahminen toplumsal medyada dönen, sıhhatle ilgili büsbütün farklı halde açıklamaların olduğu, sıhhat otoritelerinin açıklamalarından büsbütün bağımsız bilgi kirliliği oluşmakta. Bu bahiste kendilerine en yakın doktorlara müracaat edebilirler, gerekli bilgileri alabilirler. Taramanın vaktinde yapılması çok kıymetli. Yaşa ve cinsiyete nazaran hangi tarama programları varsa onları doktorlarından gerekli bilgileri alarak yaptırmalarında yarar var zira sıhhatin korunmasındaki en değerli şey esirgeyici hekimliktir." Tarama programlarının kıymetli bir süreç olduğunu vurgulayan Polat, "Bebeklikten yaşlılığa, ölene kadar hatta doğmadan evvel bu tarama programlarını yapıyoruz. Bu hem ülkenin iktisadı hem gelecek kuşağın sağlıklı biçimde yetiştirilmesi hem de sağlıklı bir toplum oluşturmak için çok kıymetli bir husus." dedi. Sağlık mevzularında toplumsal medyaya değil doktorlara başvurulmalı Sağlık Bakanlığının hami hekimlik konusunda değerli yol katettiğini ve gerekli dayanağı verdiğini belirten Polat, sağlıklı toplum için sağlıklı kollayıcı hekimlik yapmak gerektiğini, bunun da sağlıklı kuşak oluşturacağını vurguladı. Polat, hastalıklar konusunda toplumda farkındalık oluşturmak gayesiyle eğitimler verildiğini, broşürler ve afişler hazırlandığını, Sıhhat Bakanlığının toplumsal medya hesaplarından bilgilendirici paylaşımlar yapıldığını, aile sıhhati merkezleri ile hastanelerde bu mevzular üzerine çalışmalar gerçekleştirildiğini anlatarak, halkın sıhhat okuryazarlığının daha ileriye taşınması için uğraştıklarını lisana getirdi. Teknolojinin gelişmesiyle sıhhat okuryazarlığının arttığına dikkati çeken Polat, "Sağlık okuryazarlığı nitekim arttı lakin sanki bu, bir yandan da bilgi kirliliğinin artmasına mı neden oldu? Zira baktığımız vakit beşerler, bilhassa toplumsal medya üzerinden bilgi kirliliğine çok daha maruz kalabiliyorlar. Bizim işimiz de burada çok daha zorlaşıyor. Onun için bilhassa doktorlardan bilgi alınmasının çok değerli olduğunu düşünüyorum." sözlerini kullandı. Tarama programları fiyatsız uygulanıyor Polat, vatandaşları tarama programlarını aksatmamaları konusunda uyardı. "Özellikle yetişkinlere yönelik ülkemizde kanser, rahim ağzı kanseri taramaları yapılıyor." diyen Polat, kelamlarını şöyle tamamladı: "Kalın bağırsakla ilgili gaitada zımnî kanlar, aile sıhhati merkezlerinde ve hastanelerimizde yapılıyor. Onun dışında tansiyon ölçme de bir taramadır ya da sağlıklı bir beslenme de taramadır. Obezite izlemleri de bir taramadır. Yalnızca bunu aşı ya da kanser taraması olarak görmemek lazım. Kilo takibi de bir taramadır. Biyopsikososyal takviye de bir taramadır. Doktorlardan bunları talep edebilirler ve basitçe ulaşabilirler. Tüm bunlar, Sıhhat Bakanlığının öncülüğünde fiyatsızdır. Bu tarama programları artarak, revize edilerek daha şimdiki bir bahis haline gelmektedir."
Muhabir: Elif Küçük