Bozcaada’nın mor kekik tarlalarında üretilen “Efe arısı”nın balı birinci kere hasat edildi

AA ÇANAKKALE (AA) - Hasat münasebetiyle İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ve bir firmanın işbirliğiyle Amerikan Çeşmesi mevkisinde "Bozcaada Bal Hasadı Şenliği" düzenlendi. Tarımsal Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdür Yardımcısı Şerafettin Çakal, programda yaptığı konuşmada, Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğünün asli misyonlarından birinin genetik kaynakların korunması olduğunu söyledi. Bozcaada izole bir bölge olduğu için "Efe arısı"nın genetik kaynaklarını korumak için bölgeyi değerlendirdiklerini ve AR-GE çalışmalarına bu istikamette devam ettiklerini belirten Çakal, "Türkiye arıcılık açısından dünyada birinci 3 ortasında, koloni sayısında 3, bal üretimi açısından 2'nci sırada. Değerli bir potansiyele sahip. Ziraî Araştırmalar ve Siyasetler Genel Müdürlüğümüz, Bakanlığımız ismine koloni başına randımanı artırmak ve arı eserlerini çeşitlendirmek üzerine önemli AR-GE çalışmaları yapıyor. Bal, propolis, polen ve arı zehri üzere eser çeşitlerini artırmak üzerine önemli çalışmalar yapıyoruz. Gen kaynaklarını koruyoruz, ıslah ederek geliştiriyoruz, ünite alandan, ünite koloniden daha fazla eser almaya çaba ediyoruz." diye konuştu. "Efe arısı" 2019'da tescillendi "Efe Arısı'nın Islahı ve Korunması Projesi"nin yürütücüsü ve Ege Ziraî Araştırma Enstitüsünde vazifeli Mustafa Köseoğlu da 2008 yılında başlayan Ülkesel Arıcılık Projesi kapsamında bu arıyı evvel İzmir açıklarındaki Eşek Adası'nı kullandıklarını, 5 yıl sonra Tarım ve Orman Bakanlığından damızlık üretim müsaadesi aldıklarını bildirdi. Islah çalışmaları sonunda 2019 yılında "Efe arısı"nın tescillendiğini kaydeden Köseoğlu, kelamlarını şöyle sürdürdü: "İzmir bölgesinden toplanan 200 arıdan, seleksiyon yapıla yapıla bir noktaya gelmiş kimi karakterler bakımından. Bu süreç içinde arının daha sağlıklı korunması da gerekiyor. Onun için Bozcaada'yı seçtik. Zira koloni varlığı düşüktü, ana karadan uzaklığı bizim açımızdan kafiydi arının çiftleşmesi bakımından. 2015 yılında Bozcaada'ya geldik. 2015-2020 yıllarında adada bütün arıyı değiştirecek formda bir siyaset izledik. 400-500 ana arı dağıttık. 60-70 yapay oğul dağıttık. Kimi devirlerde bilerek oğul verdik. Birtakım arılarımızı güçlendirerek bilhassa sahanın farklı noktalarına erkek yoğunluğunu aktararak adanın 'Efe arısı'na dönmesini sağladık. 2020 yılında damızlık sürülerimizi büsbütün buraya getirerek damızlık üretimini adada gerçekleştirmeye başladık. Burada üretilen damızlıklar İzmir'deki enstitüye, oradan arı üreticilerine, belediyelere gönderiliyor. Alandaki ana arı üreticileri, ticari ana üreterek servis yapıyorlar. Biz de enstitüde yılda yaklaşık 500-1000 adet ticari ana arı üretiyoruz." "Bal randımanı bölge arılarına nazaran daha iyi" Farkındalık oluşturmak emeliyle bu şenliği düzenlediklerini kaydeden Köseoğlu, "Mor kekik, Bozcaada'nın doğal florası. Balı da çok lezzetli. Farkındalık yaratmak, 'Efe arısı'na ve doğal floraya dikkat çekmek istedik." dedi. Türkiye'nin tescil edilmiş birinci genotipi olan arının seleksiyon çalışmaları sonucunda kuluçka performansının bölgesindeki başka cinslere nazaran yüksek olduğunu, çam balı periyodunda bile yavruyu kesmediğinin görüldüğünü anlatan Köseoğlu, bölge arısına nazaran sakin bir yapıda olan 'Efe arısı'nın kışlatma performansının ve bal randımanının bölge arılarına nazaran güzel olduğunu belirtti. Proje ortaklarından Afibee Gıda AŞ Yönetim Kurulu Lideri Nejat Almış ise Tarım ve Orman Bakanlığının başlattığı çalışmaya evvel devletin önayak olduğunu, daha sonra özel bölümün takviyesiyle sürdürülebilirliğin sağlandığını lisana getirdi. Özel bölüm temsilcisi olarak tüm Türkiye'ye dağıtabilmek için buradaki damızlık üretimine takviye olduklarını anlatan Almış, daha verimli arıcılık süreçleri yapabilmek için projenin bir kesimi olduklarını söyledi. Çalışmaların bu yıla kadar Ege Ziraî Araştırma Enstitüsü tarafından yürütüldüğünü, bu yıldan itibaren işletmeyi devraldıklarını bildiren Almış, "Bu alanda 100'e yakın kovan var. En kıymetlisi ana kraliçe arıların geliştirilip bütün Ege'ye dağıtılabiliyor olması." tabirini kullandı. Bozcaada Kaymakamı Mehmet Halit Haydaroğlu, İlçe Tarım ve Orman Müdürü Ali Kayadan, Ege Ziraî Araştırma Enstitüsü Müdürü Ertuğrul Arda ile Çanakkale Arı Yetiştiricileri Birliği İdare Heyeti Lideri Cahit İleri'nin de yer aldığı program, iştirakçilerin arıcı kıyafeti giyerek bal hasadı yapmasıyla sona erdi.

Muhabir: Çiğdem Münibe Alyanak