Bulgarların tarih ile yüzleşmesi

Bulgaristan parlamentosunda geçen hafta  sağcı “Mavi Koalisyon” partisinin Komünizm döneminde Bulgaristan’da Müslümanlara uygulanan asimilasyon projesinin kınanmasını gündeme alınması için teklif önerisi verdi. Başta GERB partisi teklife destek vermedi böylelikle önerge kabul edilmedi. Neticede “Soya Dönüş” projesi ile hesaplaşma önergesi parlamentoda görüşülmeyip herhangibir kınama kararı alınmadan engellenmiş oldu. Bugün Bulgaristan Parlamentosu’nda ülkede yaşayan azınlıkları temsil eden milletvekilleri mevcuttur. “Soya Dönüş”’ün kınanması tamamen Bulgarların kendi iradesi içinde alacakları karara bağlıdır. Parlamentonun olası kınama kararının azınlıkları temsil eden milletvekillerini bağlamadığını düşünüyorum.

Komünizm döneminde ülkede yaşayan Türkler ve Müslümanlar çok acı çekmişlerdi. Demokrasiye geçeli yirmi bir yıl oldu Bulgaristan Parlamentosu utanç dolu geçmişiyle yüzleşip o dönemi kınamalıdır diye düşünüyorum. Bulgaristan geçmişten kalan takıntılarından arınmalı ülke içinde yaşayan azınlıkları ülke kalkınmasında eşit şartlar sağlamalıdır. Ancak bir ülkede çoğunluk azınlıklarla barışık içinde olursa o ülkede istikrar ve kalkınma sağlanır.

Yirmi bir yıldır Bulgaristan idarecileri “Soya Dönüş” kampanyasının mimarlarına karşı mahkeme açılmaması için akıl almaz yollara başvurup mahkeme yolunu tıkamışlardı. Yirmi bir yıldan beri Bulgaristan sivil mahkemeleri ile askeri savcılıklar suçlulara karşı mahkeme açılmasını engellemişti.

2001 yılı Sofya askeri savcılık  tarafından “Soya Dönüş” kampanyasına karşı gelip ceza evlerine Belene adasına ve ülkenin çeşitli yerlerine sürgün edenlerin ifadeleri alınmıştı. Bulgaristan adaleti öyle bir karar almıştı ki geçmişte cezaevinde kalanlardan biri dahi ifade vermezse dava açılamayacaktı. Nitekim dava da açılamadı. İleri tarihlerde ise askeri savcılıklara dava açılması zaman aşımından dolayı reddeilmişti.

Bulgaristan’ın gelecek yıl Şengen topluluğuna üyeliği görüşülecek ve bundan dolayı Avrupa Birliği’nin baskıları neticesinde bugünlerde Bulgaristan askeri savcısı tekrar ifade almayı teşvik ediliyor. 2001 yılında Askeri savcısında ifadeler mevcut. Eğer Bulgaristan devleti komünizmden zarar gören Türklere ve Müslümanlara karşı samimiy ise tekrar ifade almadan eski ifadelere dayanarak dava açabilir.  Soya Dönüş’ün mimarlarından bir iki kişi hayatta kaldı. O birkaç kişi ebediyete göç ettiklerinde açılacak dava da kalmayacak.  Bulgarların artık tarih ile yüzleşmelerinin zamanı geldiğine inanmaktayım.