Çanakkale sardalyasının en lezzetli ve yağlı periyodu başladı

AA ÇANAKKALE (AA) - Birçok balık cinsinin bilakis en yağlı devri yaz mevsimine denk gelen Çanakkale sardalyası, amatör ve küçük tekneli balıkçılar tarafından ağır olarak avlanıyor. Kilogram fiyatı 100-200 lira ortasında değişen sardalya, yaz sofralarında çokça tüketiliyor. Karadeniz'in meşhur hamsisine benzerliğiyle tanınan, pulları çok kolay temizlenebilen sardalya, çok kısa müddette pişirilebiliyor. Tavada kızartılan ya da temizlemeden direkt ızgarada yahut mangalda asma yaprağına sarılarak pişirilen sardalya, tuzlanmış ve konserve haline getirilerek tüketicilere her mevsim ulaştırılabiliyor. Sardalyanın en yağlı ve lezzetli periyodu ekim ayına kadar devam ediyor. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi, Su Eserleri Avlama ve Sürece Teknolojisi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İbrahim Ender Künili, AA muhabirine, sardalyanın Çanakkale bölgesini bilhassa göç vakti çok ağır kullandığını, bu bölgede beslenme ve üreme aktivitelerinde bulunarak, besleyiciliğinin arttığını söyledi. Sardalyanın Çanakkale bölgesinde ağır olarak avlandığını anlatan Künili, "Sardalya Çanakkale sevdalısı bir balık olup, üreme ve beslenme vakti Çanakkale'de bol ölçüde faaliyetlerde bulunur. Beslenme gayeli buralarda yer edinir kendine. Münasebetiyle endüstriyel balıkçılığın yasaklandığı 15 Nisan'dan sonra daha çok küçük balıkçıların ağlarına takılır ve amatör balıkçılar tarafından da yakalanarak tezgahlarda yerini alır." tabirini kullandı. "Balık, omega 3 yağ asitleri bakımından epeyce zenginleştiği bir periyoda girer" Künili, temmuzun sonundan ekim ayına kadar sardalyanın yağlandığını aktardı. Bu vakitlerde tezgahlarda yer alan sardalyanın halkın damak tadına hitap edecek biçimde en hoş yağlı formuna ulaştığını vurgulayan Künili, şunları kaydetti: "Bu periyotta Çanakkale sardalyası tüketim için istek edilen en hoş halini alır. Çanakkale sardalyasını kendi familyasındaki başka tiplerden ayıran en kıymetli özellikleri ortasında bu bölgede barınmasına bağlı olarak gelişen biyokimyasal kompozisyonundaki farklılığın lezzete tesiri vardır. Buradaki sardalyalar aminoasit içeriği bakımından ve kimi vitamin ve mineraller bakımından hayli zenginleşir. Birebir vakitte yağ asidi kompozisyonu da buna nazaran değişiklik gösterir. Balık, omega 3 yağ asitleri bakımından hayli zenginleştiği bir periyoda girer. Bu durum göç vakti ve beslenme faaliyetleri için tercih ettiği bölge olan Saroz'dan tutun Marmara'nın girişine kadar her kısımda ve Çanakkale'nin kıyılarında beslendiği mikro canlılar ve planktonların çeşitliliği ile ilgilidir. Bu organizmalar sardalyanın içerdiği besin bileşenlerine tesir ediyor. Münasebetiyle bundan da kaliteli besin bileşeni ortaya çıkıyor." "Çanakkale sardalyası her mevsim geniş tüketici kitlesine ulaşmakta" Ender Künili, sardalyanın klâsik tüketiminin Çanakkale'de çok eski vakitlere dayandığını söyledi. İnsanların evvelce dönem dışında da sardalya tüketebilmek için farklı teknikler tercih ettiğini vurgulayan Doç. Dr. Künili, "Özellikle yöre halkı bu hoş lezzetli devirlerinde yakalanan balıkları tuzlama biçiminde işleyerek konserve sistemi ile kış vakitleri da tüketebiliyorlardı. Bu metotlar aroma ve lezzet olarak sardalya üzerine olumlu tesir etmekte, güvenlik açısından tüketilebilirliğini artırmakta, besleyiciliği konusunda da hiçbir değişikliğe neden olmamaktadır." diye konuştu. Çanakkale sardalyasının endüstriyel firmalarca da tüketiciye sunulduğunu vurgulayan Künili, "Bu sayede de Çanakkale sardalyası her mevsim geniş tüketici kitlesine ulaşmakta ve sevilerek tüketilmektedir. Bilhassa yaz mevsiminde Çanakkale bölgesinde kendisine yer edindiği için bu devirlerde avlandığında, sardalya kent halkı tarafından direkt ızgaraya atılarak yahut temizlenerek mangalda asma yaprağına sarılarak pişirilir. Ağustos ve eylül ortasında sardalyanın mangaldan dağılan kokusu kent sokaklarında çok rahat olarak tanınmaktadır." dedi. Çanakkale Balık Hali esnafından Doğan Uyar da sardalyanın mangalda ızgarada ve fırında pişirilerek tüketilebilen bir tıp olduğunu belirtti. Uyar, uygun fiyatıyla bu devirde piyasada çokça bulunan sardalyanın en taze biçimiyle sofralara ulaştığını lisana getirdi.
Muhabir: Burak Akay