Çok sıcaktan korunmak ve yaz aylarında hakikat beslenmek için teklifler

AA İSTANBUL (AA) - İç hastalıkları uzmanları, yaz aylarında güneş ışınlarının dik geldiği öğlen saatlerinde, bilhassa yaşlıların, çocukların, hamilelerin ve kronik hastalığı olanların dışarı çıkmamalarını önerirken beslenme uzmanları ise bu devirlerde su tüketimine odaklanılmasını, hafif ve sulu yiyecekler tercih edilmesini tavsiye ediyor. Sıcak havanın en çok etkilediği küme olduğu belirtilen yaşlı, çocuk, gebe ve kronik hastalığı olan bireylerin bu devirde dikkat etmeleri gerekenler ile yazın besin ve sıvı tüketiminin nasıl olması gerektiğini, AA muhabiri uzmanlara sordu. Medipol Çamlıca ve Koşuyolu Hastaneleri İç Hastalıkları ve Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Şehmus Özmen, sıcak hava, çok terleme ve yüksek neme bağlı olarak bedende sıvı ve tuz kaybıyla dengesizliklerinin oluştuğunu, bunun da bedeni birçok açıdan olumsuz etkilediğini söyledi. Prof. Dr. Özmen, yüksek derecelerdeki sıcaklıktan yaşlılar, çocuklar ve hamileler ile diyabet, yüksek tansiyon, kalp, astım, böbrek yetmezliği, KOAH, siroz, diyaliz üzere kronik rahatsızlıkları olan bireylerin daha çok etkilendiklerini anlattı. Sıcak havada, bu hasta kümelerinde güneş çarpması, yanık, tansiyon düşmeleri, ani tansiyon atakları, ritim bozuklukları, senkop bayılma, inme, akut kalp sıkıntıları ile böbrek yetmezliği, kan şekeri düzensizliklerinin daha sık meydana geldiğine dikkati çeken Özmen, "Acil olmadıkça öğlen vakitleri dışarı çıkılmamalı. Bireylere, bilhassa güneş ışınlarının dik geldiği saat 11.00 ve 16.00 aralığında dışarı çıkmamalarını, çıkmaları gerekiyorsa da şapka, gözlük ve şemsiye üzere gözetici aletler kullanmalarını öneriyorum. Çocuklar, yaşadıkları sıvı kaybının farkına varamayabileceği için ailelerin, çocuklarını bu saatlerde gölge yahut serin bir yerde tutmaları, kâfi su almalarını sağlamaları ve dışarıda geçirilen vakti kısıtlamaları faydalı olacaktır." dedi. Prof. Dr. Şehmus Özmen, bilhassa teri emebilecek, açık renkli ve pamuklu kıyafetlerin giyilmesini tavsiye etti. Koyu renkte kalın ve naylon-sentetik kıyafetlerden kaçınılması gerektiğini vurgulayan Özmen, "Sıvı kaybının telafisi için şekersiz ve asidik içeriği olmayan su, maden suyu-soda, ayran, açık çay yahut limonlu çay üzere sıvı tüketimi daha uygun olur. Bilhassa çok sıcak bölgelerde yaşayan hastaların, klimalı ortamlarda bulunmaları, beslenme ve uyku sistemlerine dikkat etmeleri çok kıymetlidir." diye konuştu. "Klima çarpması"ndan korunmak için teklifler Prof. Dr. Özmen, yaz aylarında yüksek sıcaklık ve nem nedeniyle artan kullanım sırasında yaşanabilen klima çarpmasından korunmak için yapılması gerekenleri de anlattı. Klima kullanımının kimi kurallara uyularak yapılması gerektiğinin altını çizen Özmen, "En değerli noktalardan biri, yanlışsız sıcaklık ayarının yapılmasıdır. Klimalı bir ortama ani geçiş yapmak bedenin ani sıcaklık değişimine ahenk sağlamasını zorlaştırır ve hastalıklara neden olabilir. Klima kullanırken iç ve dış ortam ortasındaki sıcaklık farkının 5-7 dereceden fazla olmamasına itina gösterilmelidir. Hava akımı direkt bedene temas ettiğinde kas ağrılarına ve soğuk algınlığına neden olabilir. Klima filtrelerinin tertipli temizlenmesi havadaki toz, polen ve mikroorganizmalara bağlı teneffüs yolu hastalıklarına mahzur olur." sözlerini kullandı. "Yazın beslenme nizamı bedendeki su ve elektrolit istikrarını muhafazaya yönelik olmalıdır" Medipol Mega Üniversite Hastanesinden uzman diyetisyen Asya Naz Al da sıcak havada beslenme sisteminin nasıl olması gerektiğine ait tekliflerini sıraladı. Al, sıcak hava ile beslenme ortasında direkt bir irtibat olduğunu, bedenin artan ısısını tekrar olağan düzeylere düşürmek için güç harcadığını, bunun da metabolizmayı ve beslenme alışkanlıklarını etkileyebildiğini söyledi. Özellikle sıcak havalarda, bedenin terleme yoluyla su ve elektrolit kaybetmesinin metabolizma üzerinde yorgunluk ile dehidrasyon riskini artırabileceğini belirten Al, beslenme sisteminin nasıl olması gerektiğini şöyle anlattı: "Yaz aylarında beslenme nizamı bedendeki su ve elektrolit istikrarını müdafaaya yönelik olmalıdır. Bol ölçüde su içmeye dikkat etmek çok kıymet arz etmektedir. Ayrıyeten, hafif ve sulu yiyecekler tercih edilmelidir. Bu tıp yiyecekler beden tarafından daha süratli sindirilir ve metabolizmayı yormadan güç sağlar. Örneğin meyve ve sebzelerin taze tüketilmesi, salataların sıkça tercih edilmesi bu noktada yararlı olabilir. Ağır yemeklerden ve yağlı yiyeceklerden kaçınılması da sindirim sistemini yormadan yaz sıcaklarında rahat bir beslenme sağlayacaktır. Sıcak havalarda beslenme tertibinde su tüketimine odaklanılmalı, hafif ve sulu yiyecekler tercih edilmelidir. Ağır yemeklerden kaçınarak bedenin rahatlamasına yardımcı olacak halde beslenmek değerlidir." Kronik hastalığı olanlar nasıl beslenmeli? Uzman diyetisyen Al, yüksek sıcaklıkların, kronik hastalığı olanlarda bedenin su ve elektrolit istikrarını etkileyebileceğini, kimi ek riskler oluşturabileceğini, bilhassa sıcak havalarda bu bireylerin beslenme tertiplerine daha fazla dikkat etmeleri gerektiğini kaydetti. Yaz aylarında bu şahısların hafif ve sindirimi kolay yiyecekleri tercih etmesini öneren Al, "Örneğin taze meyve ve sebzeler, salatalar, tavuk, balık üzere hafif protein kaynakları ve tam tahıllı eserler bu bireyler için güzel bir seçenektir. Ayrıyeten, ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınılması sindirim sistemi üzerindeki yükü azaltabilir. Kronik hastalıkları olan bireyler sıcak havalarda uzun müddet güneş altında kalmaktan kaçınmalı, antrenmanlarını serin saatlere yahut iç yerlere kaydırmalıdırlar. Bu tedbirler, sıcak havalarda sıhhatlerini müdafaalarına yardımcı olabilir." dedi. Sadece sıvı ile beslenmek, beslenme dengesizliği oluşturabilir Asya Naz Al, sıcak havada yalnızca sıvı şeyler tüketmenin, iştahsızlık nedeniyle meyve üzere atıştırmalıklarla öğünleri geçiştirmenin sağlıklı bir beslenme yaklaşımı olmadığını tabir etti. Vücudun muhtaçlık duyduğu besin ögeleri gereğince sağlanamadığında güç düzeyinin düşebileceğini, mevcut sıhhat problemlerinin kötüleşebileceğini, beslenme dengesizliği oluşabileceğini anlatan Al, sağlıklı bir beslenme tertibi için çeşitli besin kümelerinden istikrarlı biçimde beslenmenin kıymetli olduğunu bildirdi. Al; protein, karbonhidrat, sağlıklı yağlar, lif, vitaminler ve mineralleri içeren istikrarlı bir beslenme planının bedenin sıhhatini desteklediğini, güç düzeyini koruduğunu ve kronik hastalık riskinizi azalttığını lisana getirdi. Yeşil yapraklı sebzeler güzel yıkanmalı, donmuş besinler uygun sıcaklıkta tutulmalı Yaz aylarında, yeşil yapraklı sebzeler ve donmuş besinleri tüketirken de kimi noktalara dikkat edilmesi gerektiğine işaret eden Al, şunları kaydetti: "Öncelikle, yeşil yapraklı sebzeler tüketilmeden evvel uygun yıkanmalıdır. Bu, üzerlerindeki potansiyel mikroorganizmaları ve kalıntıları uzaklaştırarak inançlı bir tüketim sağlar. Ayrıyeten, donmuş eserleri alırken ambalajın hasarsız ve sağlam olmasına dikkat edilmeli. Hasar görmüş ambalajlar eserlerin hijyenik olmasını riske atabilir. Eserleri satın aldıktan sonra meskende saklarken de donmuş eserlerin uygun sıcaklıkta, çoklukla -18 derecenin altında tutulması ve çözünmeden kullanılması sağlanmalıdır. Bu adımlar, besinlerin inançlı formda tüketilmesini ve mikrobik rahatsızlıkların önlenmesini destekleyecektir."
Muhabir: Elif Küçük