Kentsel dönüşümün hızla yürütülmesi için bu alanda ‘seferberlik’ ilan eden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, dönüşüm desteklerine yenilerini ekliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, Türkiye’nin deprem gerçeğinden hareketle bundan sonraki süreçte daha çok kentsel dönüşüme enerji harcayacaklarını vurgularken, “Kentsel dönüşüm projelerinde sosyal konut anlayışıyla düşük faizle, belki TÜFE’ye endeksli uzun vadeli ödemeli, yerinde dönüşüm sağlayacağız” dedi.

15.5 milyar TL kaynak

Bakanlığın ‘riskli yapı’ ve ‘riskli alan’da yer alan evlerin dönüşümü kapsamında 125 bin liraya kadar düşük faiz desteği sağladığı ‘Kentsel Dönüşüm Kredisi’nde limiti 200 bin liraya çıkarmak için çalışma yürüttüğünü anlatan Kurum, şunları söyledi:

“Limiti 200 bin liraya çıkarıp bugün 250 bin liraya hemen hemen bir ev yapılabilecek konumda… Dolayısıyla 200 bin lirasını uygun şartlarda kredi verecek hale getirecek adımı attık. Hazine ve Maliye Bakanımız Lütfi Elvan’la yaptığımız görüşme çerçevesinde onu çıkarmış olacağız.”

Arnavutluk’ta 26 Kasım 2019’da meydana gelen deprem sonrası Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından talimatı verilen deprem konutlarının inşaatı da başladı. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’nın (TOKİ) inşa edeceği konutların temel atma töreninde gazetecilerle bir araya gelen Bakan Kurum, “Kentsel dönüşüm seferberliğimizi ‘Türkiye’nin Her Yerinde Kentsel Dönüşüm’ hedefiyle daha da hızlandırdık” dedi.

Kentsel dönüşüm kapsamında hak sahiplerine kira yardımı, faiz desteği, vergi, harç ve ücret muafiyetleri sağladıklarını hatırlatan Bakan Kurum, şöyle devam etti:

“Türkiye genelinde toplamda 4 milyar 370 milyon lira kira yardımı yaptık. Hak sahiplerine 145 milyon lira kredi faiz desteği verdik. Noter harcı, tapu harcı, damga vergisi gibi vergi harç ve ücretlerden muafiyet de sağladık, sağlıyoruz. Toplam 15.5 milyar lira kaynak kullandık.”

80 bin konut sırada

Bakan Kurum, Türkiye’de bulunan 9.8 milyon bina, 28.6 milyon konutun yaklaşık 6.7 milyonunun riskli durumda olduğunu hatırlatırken, şunları söyledi:
“6.7 milyon konutun ise yaklaşık 1.5 milyonunun acil dönüşüme girmesi gerekiyor. 2012’den bu yana; 1.5 milyon konutun dönüşümünü tamamladık. Dönüşüm ile 6 milyon vatandaşımızın can ve mal güvenliğini teminat altına aldık. Şu anda, ülke genelinde, sahada yatırım değeri 81 milyar lira olan 272 bin 261 sosyal konut ve kentsel dönüşüm konutumuzun inşası devam ediyor. 2021 yılında da toplam bedeli 25 milyar lira olan 80 bin konutluk kentsel dönüşüm ve sosyal konut projemize başlayacağız.”

Emlak Konut ve TOKİ öncü

Pandeminin tüketici tercihlerini değiştirdiğine dikkat çeken Kurum, “İnsan ve doğa merkezli projeler öne çıkacak. İklim değişikliğinin etkisiyle insanlar çevre sertifikası olan evleri tercih edecek. Geri dönüşümden oluşmuş parke, boya, kapı öne çıkacak. Doğru örneklerle piyasadaki hareketi yönlendirmede Emlak Konut orta gelir ve üstüne hitap eden projelerde bunu yapacak, TOKİ de alt gelir ve kentsel dönüşüm projelerinde bu örneklerin sayısını artıracak” diye konuştu.

Riskli yapıda süreç nasıl?

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından riskli yapıların tespit ve yıkım süreci 4 adımda anlatıldı. Birinci adım ‘tespit başvurusu’. Risk tespiti aşamasında ise tapu müdürlüğünce tapu kütüğüne işlenen belirtmeler, riskli yapı tespitine karşı tebligat tarihinden 15 gün içinde hak sahiplerine tebliğ ediliyor. Riskli yapıların yıktırılması aşamasında da taşınmaz maliklerine 60 günden az olmamak üzere süre verilerek yapının yıktırılması isteniyor. Yıkım sonrasında ise, parselin durumuna ilişkin yeni bina yapılması, payların satışı gibi işlemler değerlendiriliyor.