e-Kira kontratıyla fahiş fiyat artışının önüne geçilmesi hedefleniyor

AA ANKARA (AA) - Ankara Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Fakültesi Gayrimenkul Geliştirme ve İdaresi Kısmı Lideri Prof. Dr. Harun Tanrıvermiş, e-kira kontratı uygulamasıyla e-Devlet'ten kira bedellerinin izlenip, çok artışların tespit edebileceğini belirterek, "Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak." dedi. Tanrıvermiş, AA muhabirine, e-kira kontratı uygulamasına ait değerlendirmede bulundu. Hazine ve Maliye Bakanlığının 2023'te beyanda bulunan konut sahibi sayısını 1,8 milyon olarak açıkladığını anımsatan Tanrıvermiş, yaklaşık 3,7 milyon mesken sahibinin taban beyanname vermediğini söyledi. Tanrıvermiş, kira kontratlarının artık e-Devlet üzerinden elektronik ortamda yapılmasının öngörüldüğünü anımsatarak kontratların dijital ortama aktarılmasıyla konut piyasasının daha şeffaf ve sağlam olacağını bildirdi. Merkezi Kira Takip Sistemi ile kiralama ihtilaflarının yaşanması durumunda, kontrat kurallarına ait takip ve incelemenin daha kolay yapılabileceğine işaret eden Tanrıvermiş, e-kira kontratının avantajlarını şöyle sıraladı: "Kira mukavelelerinin Merkezi Takip Sistemi'ne alınması hem mesken sahipleri hem de kiracılar için daha şeffaf piyasanın kurulmasına imkan verecek. Kira mukavelelerinin kayıt dışı olmasının önüne geçilebilecek. Kamu otoriteleri ile uzmanların yerleşim yerlerindeki kiralık konut ve iş yerlerini incelemesi ve fahiş kira artışlarını tespit etmeleri kolaylaşacak. Ayrıyeten, konut piyasasındaki kira, boşluk ve aidat üzere dataların daha gerçek ve muteber biçimde elde edilmesine imkan verecek. Kiralanan gayrimenkullerin kayıt altına alınması, beyanname sonunun dışında kalan konutlar ile emsal kira üzerinden vergilendirilmesi gereken maliklerin çarçabuk tespitine imkan sağlayacak. Bu yolla gayrimenkul sermaye gelirinin rasyonel vergilendirilmesi yapılabilecek ve vergi gelirlerinde önemli artış sağlanacak." "Kira süreçleri hızlanacak" Tanrıvermiş, dijitalleşen kira mukavelelerinin süreçleri hızlandırarak gayrimenkul yatırımlarını daha cazip hale getireceğine dikkati çekerek, şunları kaydetti: "Düzenlemeyle kiracı ve konut sahibi ortasında yapılacak mukavele direkt mesken sahibi yahut yetkilendirdiği sorumlu gayrimenkul danışmanı tarafından e-Devlet üzerinden internet tapu ilişkisi kurularak gerçekleştirilmeli. Kiracı ve kefiller de elektronik imza atabilmelidir. Kira kontratlarının e-Devlet Kapısı üzerinden yapılması için öncelikle mevzuatta yeni düzenleme yapılması, malikin talep etmesi halinde alınacak kefillerin ıslak imza yerine elektronik imza atmaları ve depozito parasının mukavelede belirtilmesi mümkün kılınmalıdır." Geçiş sürecinde konut cinsi değişikliğinin yapılması gerektiğini belirten Tanrıvermiş, konut varlığının yaklaşık 7 milyonunun şimdi cins değişikliğinin yapılmadığını, bunun da e-Devlet üzerinden internette tapu sayfasına bağlanılarak direkt malik yahut vekalet verilecek sorumlu danışman tarafından kontrat hazırlanmasına imkan vermeyeceğini tabir etti. Tanrıvermiş, "Kira fiyatının sistem üzerinden görülebilmesi, kiracılara ve konut sahiplerine bölgelerindeki piyasa şartları hakkında gerçek ve yeni bilgi sağlayacak. Ayrıyeten, e-Devlet sisteminden kira bedelleri izlenerek, çok artışlar tespit edilecek ve gerekli müdahalelerde bulunulabilecek. Bu da fahiş kira artışlarının önlenmesine yardımcı olacak." değerlendirmesinde bulundu. "Yüklenen mukavelelerin güvenliği ve kapalılığı sağlanmalı" Tanrıvermiş, sürecin sağlıklı ve tesirli biçimde işlemesi için aşikâr bir çerçevenin temel alınması gerektiğine dikkati çekerek, şöyle konuştu: "Kira kontratlarının sisteme tanımlanması için makul bir müddet verilmesi değerlidir. Belirlenen mühlet içinde yükleme yapılmayan kontratlar için türel ve idari yaptırımlar açıkça belirtilmelidir. Yüklenen mukavelelerin güvenliği ve saklılığı sağlanmalıdır. Şahsî datalar korunmalı ve sırf yetkilendirilmiş şahıslar tarafından erişilebilir olmalıdır. Kontratın resmi kopyasının elektronik imza ile doğrulanmış versiyonu saklanmalı ve bu kopyaya her iki taraf da erişebilmelidir. Mukavele mühletinin bitiminde, yeni mukavelelerin de tıpkı formda e-Devlet sistemine yüklenmesi mecburiliği getirilmelidir."
Muhabir: Hülya Ömür Uylaş