Dijital Dönüşüm Zirvesi İlki 2017 yılında düzenlenen Endüstri 4.0 Zirvesi’nin devamı niteliğindeki Dijital Dönüşüm Zirvesi’nde, dijital dönüşümün önemi, sunduğu fırsatlar ve verimlilik artışı, özellikle yapay zekâ gibi konular ele alındı. Zirveye EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Perihan İnci ve İzmir Valisi Dr. Süleyman Elban katılım gösterdi. Zirvenin, İzmir ve bölge ekonomisinin teknoloji odaklı, katma değerli büyümesi ve ekonominin dijital dönüşümü için önemli bir fırsat yaratması beklenmekte. İzQ Girişimcilik ve İnovasyon Merkezi’nde gerçekleştirilen sunumunu Teknoloji ve Girişim Yazarı Timur Sırt’ın yaptığı zirvenin açılış konuşmasını gerçekleştiren EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, teknolojik yeniliklerin, küresel dönüşümün temel taşlarından birini oluşturduğunu ve sektörel ayrım gözetmeksizin iş dünyasının temelini yeniden şekillendirdiğini belirtti.
Yelkenbiçer: Gençler, yapay zekâ kullanımında itici güç olabilir
Toplantıda konuşan EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer, 7 sene sonra 2 kurum bir araya gelerek teknolojide ve sanayide dönüşümü konuştukları için heyecanlı olduklarını belirterek, “Özellikle yapay zekanın son dönemdeki adaptasyonu ile iş dünyasında neler yapılır diye tartışacağız. Yapay zekaya gençler hazır ancak bizler hazır değiliz. Dolayısıyla gençlerin teknolojileri hızlı adapte olabilmelerinden iş dünyasının istifade etmesi gerekiyor. Bu anlamda iş gücümüzün de teknoloji olarak değişmesi gerekiyor. Gençler bu anlamda bir itici güç olabilir. Öte yandan da belli eğitim ve eğitimini aksatmış ya da iş gücünden uzaklaşmış gençlerimizle ilgili de önümüzdeki dönemde bir hazırlık içerisindeyiz. Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlere özel bir rapor hazırlayacağız. Böylelikle gençlerin hangi yetkinliklerle donatılırsa istihdam edilebileceğini ve çağımıza adaptasyonu sağlayabileceğini ve şirketlerimizde dönüşümde öncü olabileceğini bizlere öğretecek” dedi.
Rapor sonucunda çözüm önerileri olacak
Bu açıdan rapor ile hem bugünün çıktıları hem de raporun devamında ülke için faydalı ve verimli olabileceğini düşündüğünü aktaran Yelkenbiçer, “Yüzde 27 oranında gençlerimiz ne istihdamda ne de eğitimde bulunuyorlar. OECD ülkeler arasında zirvedeyiz. Bu durumu önümüzdeki dönemde bir tehlike olarak görüyoruz. Bu sebeple zirvenin çıktıları ve devamında raporlarla da bir çözüm önerimiz olacak. Mutlaka dönüşeceğiz ama dönüşürken lider kolumda mı olacağız? Bu cevap belirleyici olacak” diye konuştu.
Rekabet gücünün yükseltilmesi adını çalışmalar yapıyoruz
2017 yılında EGİAD ile ESİAD birliğiyle sanayide dönüşüm 4.0 etkinliği yaptıklarını hatırlatan ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu, “Ancak 2024’e geldiğimizde özellikle yaşadığınız pandemi sonrasında ve sınamalarla beraber teknolojideki gelişimin çok hızlı bir şekilde ilerlediğini gördük. Bizler de kendi içimizde baktık. 2017’de neredeydik 2024’e giderken nereye doğru gidiyoruz? Dünya nereye doğru gidiyor? Nelere gereksinim var? diye bu soruları kendimize sormaya başladık. Dernek olarak hem dijital yeşil dönüşümü ve bunun getirdiği toplumsal dönüşümüyle ilgili konularda çalışma yaparken, ülkemizin sürdürülebilir kalkınması için rekabet gücümüzün yükseltilmesi adını da çalışmalar yapıyoruz. Buradaki en önemli etmenlerden bir tanesi Türkiye’nin dünya ticaretini aldığı yüzde 1’lik oranı yukarıya doğru çıkarmak. Bunun da en önemli aşamalarından bir tanesi öncelikle verimliliği attırmak, teknolojik ve inovatif alanlara kayaraktan yaptığımız işlerin süreçlerini iyileştirmek. Nasıl daha farklı şeyler yaratabiliriz? diye hep kafa yorduğumuz alanlar bunlar. Tabii ki dijital dönüşüm bunun en önemli araçlarından bir tanesi. Zirvemizi çok önemli buluyorum ve bunun da sürekli bitmeyen bir çaba ve gelişim olduğunu düşünüyorum” ifadesine yer verdi.
Dünyanın dijital dönüşüme ayak uyduramayan bir sürü şirket hikayeleriyle dolu olduğunu söyleyen Zorlu, “Dijital değişime ayak uyduran firmaların ne kadar hızlı bir şekilde ilerlediklerini görüyoruz. Hem karlıklarında verimliliklerinde, iş hacimlerinde ve toplumu etkileme noktasında gelmiş oldukları noktayı görüyoruz. Özellikle belirli işlerde gerileme olacağını fakat farklı alanlar açılacağını, farklı alanlardaki açılımını da çok daha büyük bir ekonomik güç yaratacağını gayet görüyoruz. Ülkemizin de buna bağlı olarak bütün şirketlerimizin ve iş insanlarımızın da bundan daha fazla pay alabilmesi adını çalışmamız gerekiyor. Hem insan yetkinliğimizi, becerilerimizi; şirketler ve ülke olarak geliştirmemiz gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Önce insanları dönüştürmeli
İzmir Valisi Süleyman Elban, öncelikle insanları dijital dönüşüm çerçevesinde dönüştürmek gerektiğini vurgulayarak, insanları bu alana yönelik hazırlayıp yetiştiremezsek, dijital dönüşümde yapılan çalışmaların eksik kalacağını söyledi. Elban şu ifadelere yer verdi: “Dijital dönüşüme mecbur olduğumuzu hepimiz biliyoruz. Ülke olarak, işletmeler olarak mecbur olduğumuzu biliyoruz. Bu dönüşümü sağlayamazsak rekabet, verimlilik şansını yakalayamayacağız. Sonuçta işletmemiz yok olmakla karşı karşıya kalacak. Ülke olarak henüz endüstri devriminde 2 buçuğu geçemedik. Bu yarışta da geri kalmamalıyız. Dijital dönüşümde asıl konuşmamız gereken konuların başında insan geliyor. Dijital dönüşümü konuşurken, nesnelerin interneti, veri analizi ve benzeri birçok konudan söz ediyoruz. İnsan dönüşümü, dijital dönüşümün en önemli parçası. İnsanlarımızı dijital dönüşüm çerçevesinde dönüştürmemiz gerekiyor. İnsanımızın dijital dönüşümünü sağlayamazsak, bu alana hazırlayıp yetiştiremezsek, dijital dönüşümde yaptığımız çalışmalar yarım, eksik kalacak. Dijital dönüşümün, insan dönüşümü ile birlikte tüm kurum işletmelerde bir an önce gerçekleşmesi gerekiyor. Eğer bunu başaramazsak, kurum, işletme, üniversite, STK’ların birbirinden ayrı şeyler yaptığı ama ülkenin ortak amacına hizmet edemeyecek. Eğer insan dönüşümünü başaramazsak, tıpkı endüstri devrimi ve diğer dönüşümlerde olduğu gibi ilerleme şansımız yok. Paradigma değişikliğine ihtiyacımız var. Başta insan kaynağımızın doğru planlanması yetiştirilmesi gerekiyor.”
TÜSİAD Yönetim Kurulu Üyesi Perihan İnci ise “Üretimde verimliliğin artırılması ve dijital dönüşüm sürecinin hızlandırılması ülkemizin kalkınma stratejilerinde giderek merkezi düzeyde konumlanıyor. Dijital dönüşüm uzun bir süredir TÜSİAD’ın da çalışma alanları arasında yer alıyor. Dijitalleşmeyi sürdürülebilir ve kapsayıcı bir ekonomik büyümenin ateşleyici bir unsur olarak görüyoruz. Türkiye’deki dijital kültür ve ekosistemin güçlendirilmesine bilgi toplumuna geçişin hızlandırılmasına, inovasyon kapasitesinin artırılmasına yönelik çalışmaları hayata geçiriyoruz. Günümüzde dijital ekonomi 2000 yılına nazaran 2 kat büyüdü ve küresel gayrisafi yurtdışı hasıladaki payını 2021 yılında 11 buçuk trilyon doların üzerine taşıdı. Bu rakam toplam küresel gayrisafi yurtdışı hasılanın yüzde 15 buçuğuna denk geliyor. 2025 yılına gelindiğinde ise dijital ekonominin küresel gayrisafi yurtiçi hasıladaki payının yüzde 25 olacağını öngörülüyor. Başka bir deyişle 2025’e geldiğimizde dijital ekonominin büyüklüğü ABD’nin gayrisafi yurtiçi hasılasına eşit olacak. Gelişmiş ülkelerde ise bu oranın şimdiden yüzde 35’lere kadar ulaştığına şahit oluyoruz. Bu büyük pazarın içinde büyük veri nesnelerin internet, yapay zekâ, geniş bant erişimi gibi dijital teknolojileri dijital ekonomide büyüme ve inovasyonun yapı taşları şeklinde sıralanacak. Ülkelerin ekonomik büyümelerini artırarak dünya ekonomik dengesinde yer almasının belirleyici de bu teknoloji alanlarında yaptıkları yatırımlar olacak” dedi.
İşletmelerde Dijital Dönüşüm
Açılış sonrasında ‘İşletmelerde Dijital Dönüşüm Araçları ile Verimlilik Artışı’ başlıklı panel gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Norm Dijital Genel Müdürü Erkan Yeniçare’nin yaptığı panelde, Baknet Genel Müdürü Fatih Güllükaya, Niso Yazılım Teknolojileri A.Ş. İş Birimi Direktörü Gökhan Bingöl ve Maxion Dijital Dönüşüm Direktörü Murat Ateş konuştu.
Dijital dönüşüm araçları ile verimliliklerinin arttığını dile getiren Güllükaya, “2019 yılında çalışanlarımız için daha az katma değerli olan işleri onlardan alıp robotlara yaptırdık. Bu şekilde verimliliği artırdık. 60 sürecimizi robotlar tarafından sağladık “ dedi.
Dijital dönüşümünün önemini vurgulayan Bingöl ise, müşterilerin artık çok hızlı, kaliteli ve verimli sistemler istediğini belirterek, “Bunu yapabilmek için de artık dijital görüşüm olmazsa, olmaz bir hale geldi. Bunun yanında çalışanlar da çok şey istiyor. Çalışanlar bütün işleri robotlara yaptırmak istiyorlar. Bu tip, temel şeylerden çalışanlarımızı daha katma değerli süreçleri çıkarttığımız için dijital dönüşüm şarttı” dedi.
Verinin önemini belirten Ateş ise, “Veri, sanat teknolojileriyle internet teknolojilerin birleştirilmesi. Üretim sektöründe olanlar varsa aslında makineden akıllı sisteme geçiş veya tek kelimeyle veri deriz. Aslında verinin yolculuğu, uçtan uca yolculuk, verinin belirlenmesinden, yaratılmasından, transferinden, depolanmasından, analizini, sonra analitiğini çokça bahsettiğimiz yapay zeka katmanla ve daha sonra raporlanmasına ve geri dönüp de işin optimize edilmesi sürecini kapsıyor” dedi.
Yapay zekanın ulusal ve global gelişimi tartışıldı
Zirvede ikinci panel ‘Yapay Zekanın Ulusal ve Global Gelişimi’ başlığıyla gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Norm Dijital Teknolojiden Sorumlu Direktörü Prof. Dr. Deniz Kılınç’ın yaptığı panelde PRINCIPAI CEO ve Yapay Zeka Araştırmaları Lideri Ahmet Onur Durahım, AI Master Product Owner Intertech Çağrı Aksu ve SAP Türkiye Genel Müdürü, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi Uğur Candan konuştu.
Aksu, “Geldiğimiz noktada insanoğlunun kendi işlemini fizibilitesini çözemediğini, program çözme mantığı ilişkisini daha yüksek bir işlem gücüyle birleştirme çabası olarak anlatabilirim. Bunun için de insanoğlu matematiği seçmişti bilgisayarların iletişiminde. Buna çok temelli de yapay zeka denildi” diye konuştu.
Yapay zeka üreten firmalara yatırımlar yaptıklarını anlatan Candan, “Ama faydayı biz kurumlar olarak en hızlı nasıl yakalarız. En çok yatırım yaptığımız alan son bir yıldır yapay zekâ oldu” dedi.
Yapay zekayla ilk akademiye girmeden önceki şirketinde ilgilendiğini belirten Durahım, “O zaman yapay zeka çok fazla dillendirilmiyordu. Daha çok büyük veri analitiği şeklinde bir söylem vardı. Biz de orada daha çok optimizasyon tarafındaydık” diye konuştu.
Zirvede firmalara yönelik dijital riskler tartışıldı
Zirvede üçüncü panel ‘Dijital Riskler’ başlığıyla gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Tombalak’ın yaptığı panelde Palo Alto Networks Türkiye Kıdemli Kanal Müdürü Ali Fuat Türkay, Maltepe Üniversitesi Bilişim ve Teknoloji Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Mete Tevetoğlu ve MEXT Dijital Dönüşüm Lideri Ömer Cinpir konuştu.
Herhangi bir siber saldırıya maruz kalan firmaların siber güvenliği önceliklendirdiğini dile getiren Cinpir, “Firmalara daha önce siber saldırı olmamışsa arka planda kalıyor. Sürekli üretim yapan firmalar siber güvenliği daha önceliklendiriyorlar. Kimya, demir-çelik ve çimento sektörleri siber güvenliği daha çok önemsiyor” diye konuştu.
Dönüşümü hızlandıracak teknolojinin siber güvenlikte nasıl tamamlanacağını en baştan masaya yatırılması ve sürecin parçası haline getirilmesi gerektiğini aktaran Türkay, “3 ana başlıkta görüyorum güvenlik adımlarını. Birincisi güvenliği en başından itibaren işin parçası olarak ele almak lazım. İkincisi neyi nasıl yapacağız konusu. Üçüncüsü kuran, geliştiren ve kullanan kişilerin güvenliğini sağlamak” dedi.
Hukukçuların geleneksel yanları olduğunu aktaran Tevetoğlu, “Biz çok muhafazakârız. Yani ezber ettiğimiz kanunları savunuyoruz. Yeni çağın hukukçusu olmaz diyen değil, nasıl olabilir sorusunu yöneltiyor. Dolayısıyla teknoloji bilmek, kullanıcısı ve tüketicisi olmak, sektörü bilmek, aktörlerin tanımak, mevzuatı düşünmek, eşleştirmek ve çözüm üretmek ekseninde. Son iki yılda kuruduğumuz departmanlar; metaverse hukuk ekibi, dijital bankacılık departmanı, block zincir ve kripto varlıkları departmanı ile çalışıyoruz” dedi.
Zirvede dördüncü panel ‘İyi Uygulama Örnekleri ve Öneriler’ başlığıyla gerçekleştirildi. Moderatörlüğünü Norm Holding Teknoloji ve Dijital Dönüşüm Müdürü Kerim Akhisaroğlu’nun yaptığı panelde Arkas Holding CIO’su Mert Oruz, Cevher Grup CEO’su Oğuz Özmen, Vestel Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Eriş ve Philip Morris Dijital Dönüşüm Departman Yöneticisi Tarık Mete konuşmalarını gerçekleştirdi.
Norm Holding’de katma değeri olmayan, rutin işlerin Normie adını verdikleri bir robot tarafından yapıldığını söyleyen Akhisaroğlu, SAP Akademi adında bir gelişim programı başlattıklarını bu programla ekiplerini güçlendirip, çalışanlarını yetiştirdiklerini ve bu programla ödüle layık görüldüklerini ifade etti.
Oruz ise, Dijital dönüşümü sadece iş süreçlerinin transformasyonu, sadece uygun teknolojiyi bulmak, sadece buna uygun politikaları uygulamak, sadece yazılımla dönüştürmek olarak bakmadıklarını ifade ederek, “Ama mutlaka bu işin bir optimizasyonun olduğunu düşünüyorum Sürekli optimizasyon yapmak gerekir” dedi.
Firmalarının dijital dönüşüm süreçlerini anlatan Cevher Grup CEO’su Oğuz Özmen de genç bir takımla, yazılım ve dijitalizasyon projelerini hayata geçirdiklerini söyledi.
Vestel Operasyondan Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Özgür Eriş, “Televizyon şirketi olarak bilinse de hızla büyüyen bir teknoloji şirketi oldu Vestel. Kasımda 200 milyonuncu televizyonu üretmenin gururunu yaşadık. Dijital dönüşüme yalın üretim yolculuğuyla başladık” dedi.
Philip Morris Dijital Dönüşüm Departman Yöneticisi Tarık Mete, şirketin sahip olduğu dijital alt yapı sayesinde geleneksel bakkalların dijitalleşmesine sağladıklarını kaydetti.