Eğin dutunun pekmeze seyahati için kazanlar yakıldı

AA ERZİNCAN (AA) - UNESCO Dünya Mirası Süreksiz Listesi'ndeki ilçede, 180 dekardaki 9900 ağaçta yıllık ortalama 673 ton dut üretiliyor. İlçedeki üreticiler, olgunlaşan dutları hasat etmeye başladı. Dut ağaçlarının altına file seren üreticiler, kolundan düşen meyveleri ihtimamla topladıktan sonra güneş altında kurumaya bırakıyor. Kurutma süreci sonrası bayanlar tarafından yaprak ve saplarından ayrılan dutlar, odun ateşinde yakılan kazanlara doldurulup, pişirme ve süzme süreçleriyle pekmez haline getiriliyor. Uzun yıllardır ilçede klasik metotlarla hazırlanan ve şifa kaynağı olduğu bilinen dut pekmezi, kentlerde kurulan organik pazarlarda satışa sunuluyor. Yörede yetiştirilen meyve, "Eğin dutu/Kemaliye dutu" ismiyle 2021 yılında coğrafik işaretle tescillendi. "Ecdadın bıraktığı topraklardaki dut bahçelerini ayağa kaldırdık" Dut üreticisi Latif Yalçıner, AA muhabirine, tescilli Eğin dutunun Kemaliye tarihinde değerli yere sahip olduğunu söyledi. Dutun ilçedeki geçim kaynakları ortasında bulunduğunu anlatan Yalçıner, "Dut, ağustosun sonuna kadar 5-6 defa mahsul verir. Evvelden 1 teneke dut, 5-10 teneke buğdayla takas edilirmiş. Bu değerli bir pazar, değerli bir çıkar. Hasebiyle Kemaliye'yi Kemaliye yapan, bu dutun piyasadaki pahasıdır." sözlerini kullandı. Yalçıner, "Ecdadın bıraktığı topraklardaki dut bahçelerini ayağa kaldırdık. Organik sertifika aldık, organik pazarlara eser gönderiyoruz." diye konuştu. Dutu çerezlik ve pekmezlik olarak sınıflandırdıklarını belirten Yalçıner, klâsik metotlarla üretilen pekmezin besin kıymetinin yüksek olduğunu lisana getirdi. Dut pekmezinin bilhassa kan, mide ve bağışıklık sistemi için yararlı olduğunu anlatan Yalçıner, "İlaçsız ve organik yapılıyor. Güneşte kurutuluyor, hiçbir kimyasal karışmıyor. İnsan sıhhati da bu türlü besinler istiyor. Onun için sıralayamayız, birçok yararı var." dedi. Yalçıner, organik eserlere talebin her geçen gün arttığına dikkati çekerek, "Kemaliye'nin turizm potansiyeliyle bir arada gelen konukların dutu tadıp beğenmesi ve isminin duyulması sonucunda pazar epey genişledi. Yurt dışına eser kalmıyor, dönemde yurt içinde tüketiliyor, yoksa yurt dışından kıymetli talep var." diye konuştu. "Buranın dutu çok değerli, ufak ve lezzetli" Pekmez yapan 84 yaşındaki Aysel Yalçıner de dutun pekmeze dönüşümünün meşakkatli olduğunu lisana getirdi. Turistlerin, dut pekmezine hiç şeker katılmamasına şaşırdığını belirten Yalçıner, şunları kaydetti: "Dutların konulduğu kazanın altındaki ateş süratli yanacak, kaynamaya başlayınca ufak ateşle yanacak. Hiçbir katkısı yok, bize gelen turistler 'Bunun içerisinde ne kadar şeker kattınız?' diye soruyor. Ben de 'Allah katmış bunun şekerini, ben katmadım.' diyorum. Allah'ın verdiği lütuf. Buranın dutu çok değerli, ufak ve lezzetli. Bereketli bir eser, evvelden tüm Kemaliyelilerin geçimleri dut ileydi. Kıtlık vakitlerinde dut milletinin canını kurtarmış. Dut, artık kıymetlendi, çok istek görüyor."
Muhabir: Talha Koca,Kemal Özdemir