Enbiya Çavuş'un Ardından

19 Nisan 2024 - 09:05

Enbiya Çavuş’un Ardından

Son Rus Türk savaşından önce bugünkü Bulgaristan sınırları içinde yaşayan Türkler Bulgar nüfusundan daha fazlaydı.

Son Güncelleme :

06 Haziran 2022 - 14:08

630 okuma


(Last Updated On: 06/06/2022)

Rus askerleri savaş esnasında yerel Bulgar halkının giydikleri elbiseleri giyerek ve yanlarına birkaç Bulgar alarak Türk yerleşim yerlerini basarak çoluk çocuk, yaşlı demeden acımasızca katlediyorlar. Böylece binlerce Türkü şehit edip o topraklarda korku salıp Türkleri korkutup o topraklardan kaçmaları sağladılar.  Ruslar bu topraklarda kendilerine uydu bir Bulgar devleti kurma hedefinde. Ruslar tarafından Batı ülkeleri ikna edilip Bulgar devleti kuruluyor ve o topraklarda kalan Türkler’in bitmeyen çilesi başlıyor. Çarlık döneminde Türkçe olan coğrafya isimleri değişiyor şehirlerin köylerin Türkçe isimlerin yerlerine Bulgarca isimler veriliyor. Türkiye ile Bulgaristan ikili anlaşmaları hiçe sayılarak Komünizm döneminde Türkçe okullar kapatılıyor. Bulgar devleti adım adım ülkede yaşayan iki milyon Türkü asimile etmeye kararlıdır.

Her zaman olduğu gibi Bulgar devletine Türkleri asimile edilemeyeceğini söylemeye birileri çıkar. Özellikle komünizm döneminde Bulgar devleti Türklere baskıları arttırken paralel olarak Türklerin sesini duyurmak için Türk aydınları ortaya çıkıyor. 

  • Osman Kılıç
  • Nuri Turgut Adalı
  • İsmail Şimşek
  • İsmail Kahraman
  • Embiya Çavuş 

Daha nice Türk aydınları hayatlarının üçte birisini Bulgar zindanlarında toplama kamplarında yarı aç yarı tok, kimi zaman daraltılmış tek bir kişinin sığabileceği yerlerde yaşamaya mahkûm bırakıldılar. Suçları Türk olmak Türk gibi Müslüman olarak yaşam arzusuydu. 1984-5 yılları Bulgar devleti ülkelerinde yaşayan Türklerin isimlerini silah zoruyla değiştirdi. Her dönemin olduğu gibi bu dönemin Türk şuuruna sahip Türkler aynı Türklük uğuruna hayatlarının üçte birini cezaevlerinde geçiren abilerini örnek alarak Türk milletini Bulgar zülmüne karşı örgütleyerek protestolar düzenlemişler ve hayatların bir kısmını Bulgar zindanlarında geçirmişlerdi.

3 Haziran 2022 yılı Bulgaristan Türkleri’nin duayeni Türklüğün yılmaz savunucusu Embiya Çavuş’un 96 yaşında vefat haberi Türk halkını yasa boğmuştur. Embiya Çavuş 1922 yılında Şumnu ilinin Mahmuzlu köyünde dünyaya gelmiştir. 1933 yılı ilköğrenimine başlamış, 1941 yılında Şumnu medrese eğitimini tamamlamıştır. Her Türk çocuğu gibi o da Türk bilinciyle yaşamıştır. Genç yaşta Bulgar devletinin Türkleri asimile etme yolunda olduğunu anlar ve Türk bilincini Türklerin arasında kaybolmaması için ne yapabilir düşüncesine girerek daha dört arkadaş ile birlikte “Bulgaristan Türklerinin Varlığını Benliğini Koruma Teşkilatı”nı kurar. Örgüt çalışmalarına yer altına inerek yaparlar. Bulgar devleti örgütü açığa çıkarır ve Embiya Çavuş ile daha dört arkadaşı tutuklanırlar. Aynı medresede öğretmenlik yapan Osman Kılıç, örgüt lideri olarak tutuklanır. Osman Kılıç Türkiye’de casusluk suçlamalarıyla tutuklanan iki Bulgar ajanıyla takas edilip Türkiye’ye getirilir. Embiya Çavuş ikinci kez casusluk suçlarından tutuklanır, görülmedik işkencelerden geçer ve Belene temerküz kampına götürülür. Kamp zebaniler tarafından öldürülen mahkûmları besledikleri domuzlara verildiğini tanıklık yapmış aynı domuzları mahkûmlara yedirdiklerini anlatmıştı. Ölüm cezasına çarptırılır yıllarca pranga ayaklarında demir halkaya bağlı zincirlerle yaşamıştır. Bu zorluklara rağmen yılmadı her olumsuzluklara zorluklarla göğüs gererek batının Bulgar devletine yaptıkları baskılarından 1963’teki şartlı tahliyesine kadar görüşlerinden ödün vermedi.   Şartlı tahliyesinden sonra Embiya Çavuş Rusya’da seramik nakışı eğitimi aldıktan sonra Bulgaristan seramik fabrikasında çalışır. Aynı zamanda Embiya Çavuş ressamlığa da ilgi duyar. Özellikle Bulgar devleti Türklere uyguladığı asimilasyon döneminden kesitlerden resimler yapar.  Rus ayısının Kafkas Türkleri’ne uyguladığı mezalimlerini resme döker. 

Embiya Çavuş 1979 yılı yarı mübadele sonucu ailesiyle birlikte Türkiye’ye gelir. Türkiye Cumhuriyeti dışişlerinden kısa bir çalışma evresinden sonra İzmir’e yerleşir.

1985 Bulgar devleti ülkede yaşayan Türklerin silah zoruyla isim değiştirme kampanyasına karşı gelerek seslerini duyurmak için İzmir “Balkan Göçmenleri Kültür Dayanışma Derneği” kurucu üyesi olur aynı zamanda derneğin genel sekreterliğini üstlenir. 

Embiya Çavuş sadece Türkiye’de değil uluslar arası arena da yer aldı. ABD Balkan Ülkeleri konsey üyesi, Amerika İnsan Hakları Derneği üyesi, New York Bulgaristan Türkleri dernek üyesi, Amerika Türk İslam Kültür Derneği üyeliği de yaptı.

Yurtiçinde yurt dışında sayısız sergiler düzenledi. 

1999 yılında Bulgaristan Şumnu kasabasında HÖH lideri Ahmet Doğan başkanlığında “Bulgaristan etnik model” düzenlenen uluslar arası toplantıya katılmak için o dönem BALGÖÇ başkanı Salim Erkin başkanlığında Şumnu’ya gidildi. Giden ekipte Embiya Çavuş, Mümin Yusufoğlu  da yer aldı. Teklifi Embiya abimize götürdüğümde önce kabul etmedi; Bulgar devleti beni tutuklar cevabını vermişti. Bulgar devleti Embiya Çavuş’un hafızasında silinmeyecek derin izler bırakmıştı.
Embiya Çavuş sağlığında Türkiye’ye gelse de Bulgaristan’da kalan Türklerin Türk olarak onurlu bir hayat yaşamaları için mücadelesini bırakmayı hiç düşünmedi. 96 yaşında Bulgaristan Türklerinin arkasında derin bir iz bırakarak bu dünyaya veda etti. Mekânı cennet ruhu şad olsun Bulgaristan Türkleri’nin başı sağ olsun…

YORUM YAP

YASAL UYARI! Suç teşkil edecek, yasadışı, tehditkar, rahatsız edici, hakaret ve küfür içeren, aşağılayıcı, küçük düşürücü, kaba, pornografik, ahlaka aykırı, kişilik haklarına zarar verici ya da benzeri niteliklerde içeriklerden doğan her türlü mali, hukuki, cezai, idari sorumluluk içeriği gönderen kişiye aittir.