Fransa’da sol ittifakın birebir başbakan adayı üzerinde anlaşamaması Macron’un elini güçlendiriyor

AA ANKARA (AA) - Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un çok sağın 9 Haziran’daki Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerindeki yükselişine karşı siyaset arenasına “netlik” kazandırmak için gittiği erken seçimler, daha fazla “karışıklık” getirdi ve ülkeyi tarihinde alışık olmadığı bir koalisyon sürecine sürükledi. Fransa’da birinci tipi 30 Haziran, ikinci tipi 7 Temmuz’da yapılan seçimlerde Boyun Eğmeyen Fransa (LFI), Sosyalist Parti (PS), Fransa Komünist Partisi (PC) ve Yeşillerin (EELV) oluşturduğu solcu Yeni Halk Cephesi ittifakı 178 milletvekili ile mecliste en fazla sandalyenin sahibi olurken Macron ittifakı 163 sandalyeyle 2'nci sıraya, çok sağcı Ulusal Birlik (RN) ittifakı ise 143 sandalyeyle 3'üncü sıraya yerleşti. Seçim sonuçları, daha evvelki genel seçimlerde ortalarındaki fikir ayrılıkları nedeniyle Macron’a karşı bir türlü ittifak kuramayan sol partilerin ülkeyi yönetme dileklerini filizlendirirken taze ittifakın hala ortak bir başbakan adayı belirleyememesi, seçmen nezdinde solcuların hükümet kurabileceğine olan inancı zedeliyor. Öte yandan solun içinde bulunduğu durum, Macron’un mecliste istikrarlı bir çoğunluk sağlanana kadar yeni bir başbakan atamayacağı tarafındaki tezini doğrularken meclisteki ikinci büyük ittifakın sahibi olan cumhurbaşkanının siyasi takvimini belirlemede ve koalisyon süreçlerini yönlendirmede elini güçlendiriyor. Başbakan adayı konusunda sol ittifakın iki büyük partisi çekişme içinde Fransa’da seçimlerde en fazla sandalye sayısına ulaşan solcu Yeni Halk Cephesi ittifakı şimdi ortak bir başbakan adayı üzerinde anlaşamadı. Yaşadıkları fikir ayrılıkları nedeniyle daha evvelki genel seçimlerde bir türlü ittifak kuramayan lakin bu seçimlerde kurdukları ittifak ile mecliste en fazla sandalyenin sahibi olan sol partilerin, seçim sonrası ilk siyasi “birlik” sınavı başbakan adayının belirlenmesi oldu. İttifakın önde gelen partilerinden Boyun Eğmeyen Fransa (LFI) başka sol partiler ile birlikte başbakanlık için Reunion Bölgesel Konsey Başkanı Huguette Bello’yu önerdi fakat Sosyalist Partiden (PS) bu isme onay çıkmadı. Bunun üzerine LFI, ittifakla hükümet kurma müzakerelerinden çekildiğini duyurdu. LFI’nin “geri çekilme sinyali” sosyalistler üzerinde baskıyı artırırken PS öbür sol partileri yanına alarak başbakanlık koltuğu için siyaset dışı bir isim olan Paris Muahedesi'nin kurucularından iklim elçisi Laurence Tubiana’nı öne çıkardı. LFI’li politikler ise siyaset dışı bir ismin belirlenmesinin “seçmene hakaret olacağı” tezini savunarak “Macronla yarışır” diyerek hükümete yakın olmakla suçladıkları Tubiana’ya sıcak bakmadı. Seçimin akabinde “hükümet kurmaya hazırız” diyen sol ittifakın geçen on günde başbakanlık için rastgele bir isimde uzlaşamaması, üstelik ittifaktaki partiler ortası müzakerelerinin durma noktasına gelmesi, kamuoyunda solun yeni hükümeti kurma konusunda yeterli bir imtihan vermediği halinde yorumlandı. Sol ittifakın mecliste en fazla sandalyeye sahip partisi LFI ile ikinci büyük partisi PS ortasında başbakan adayı konusunda yaşanan çekişme, ittifakın parçalanabileceği ihtimalini gündeme getirirken, yeni hükümetin kurulması için “istikrarlı çoğunluk” kuralı koşan Macron’un eli güçlendi. Macron cephesi, solun azınlık hükümetine sıcak bakmıyor Sol ittifak, seçimlerde 178 milletvekili çıkararak ulusal mecliste en fazla sandalyenin sahibi olsa da salt çoğunluk olan 289 sandalyeye ulaşamadı. Bu durum, sol ittifakın kuracağı mümkün bir azınlık hükümetinin meclisten kâfi güvenoyu alamayan “kırılgan” bir idare olabileceğini gösteriyor. 2022 seçimlerinden bu yana 246 sandalyelik göreceli çoğunlukla ülkeyi yöneten ve gensoru önergeleri ile yıpranan bir hükümete sahip olan Macron, mecliste “istikrarlı ve kapsayıcı bir çoğunluk” oluşturulmasını istiyor. Halihazırda iç siyasi çekişmelere sahne olan sol ittifakının parçalanmasını avantaja çevirebilecek olan Macron cephesi, ölçülü solcular ve sosyalistler ile koalisyon kurabileceklerinin sinyalini veriyor. Macron ittifakı, daha evvelki seçimlerde sert bir lisan benimsediği çok solcu LFI’nin dışlandığı bir koalisyon arayışını sürdürürken, başbakan olacak isim konusunda LFI ile anlaşamayan sosyalistlerin merkezdeki öteki partilerle uzlaşıya yanaşıp yanaşmayacağı bilinmiyor. “Kurumsal ve siyasi krizdeki” Fransa’da Sosyalist Parti “sorumluluk” almalı Fransa’da erken genel seçimler, ulusal mecliste salt çoğunluğa ulaşamayan üç temel ittifakın olduğu bir meclis tablosunun ortaya çıkmasıyla sonuçlandı. Seçimin ikinci tipi öncesi çok sağcı RN ittifakına karşı üstü kapalı işbirliğine giden Macron cephesi ve sol ittifak “aşırı sağcıları iktidardan uzaklaştırma” maksadına ulaşsa da, hükümetin kurulması konusunda şimdilik emsal bir işbirliğine yanaşmıyor. Macron ittifakı, 2017’den bu yana süregelen iktidar periyodunda sert tenkitler yönelten ve kendilerini çok sağı körüklemek ile suçlayan çok solcu LFI’nin içinde bulunduğu bir koalisyona yanaşmayacağını her seferinde lisana getirirken, sol ittifakın tek başına hükümet kuramayacağı göz önüne alındığında sosyalistlerin koalisyon senaryolarındaki rolünün kıymetli olduğunu belirtiyor. France Info’ya açıklama yapan İçişleri Bakanı Gerald Darmanin, Fransa’nın içinde bulunduğu “kurumsal ve siyasi kriz” devrinde sosyalistlerin “sorumluluk” alması gerektiğini belirtti. Darmanin, sosyalistlerin “aşırılıkçı” LFI’den uzaklaşarak kendileriyle “cumhuriyet çizgisinde” buluşmaları halinde onlarla çalışabileceklerini vurguladı.
Muhabir: Şeyma Uzundere,Şilan Turp