Gelişen teknoloji istihbarat zafiyetlerini beraberinde getiriyor

AA ANKARA (AA) - AA'nın "Siber Taarruzla Beyin Hackleme" konusunu ele aldığı iki kısımlık belge haberin birinci kısmında beyin-bilgisayar arayüzünün (BCI) işleyişi ve kapı araladığı güvenlik açıkları irdelendi. Dünya, teknolojik gelişmelerin giderek hızlandığı, insanların bu ilerlemeye süratle ayak uydurduğu bir periyottan geçiyor. Akıllı telefon, tablet ve bilgisayarlar, bu gelişmelerin artık klâsik modülü haline gelirken tıbbi yahut şahsî gereksinimlerden dolayı kullanılan karma gerçeklik gözlüğü ve kablosuz kulaklık üzere aygıtlar, insan bedenine yerleştirilen "ek uzuv" misyonu görüyor. Beyinle denetim edilen bilgisayar sistemleri, nöroprotezler, hasar görmüş görme, duyma, konuşma ve hareket etme yetilerini güçlendiren implantlar, artık hayatın modülü. Çıkış noktası bireylerin tıbben tedavisi olan bu aygıtların dışarıdan manipüle edilebilir hale gelmesi, bireyler ve devletler için tehdit oluşturabilir. Bu teknolojinin insanlara acı vermek, hislerini açığa çıkarmak yahut hareketlerini yönlendirmek için kullanılması mümkünlüğü, bireylerin hür iradesine müdahalede bulunulması manasına gelebilir. Münih Teknik Üniversitesinde yapay zeka ve hudut bilimi profesörü olarak vazife yapan Marcello Ienca, "Nöromahremiyet, Nörogüvenlik ve Beyin Hackleme" başlıklı makalesinde nöral aygıtların, şahsî bilgisayarlara misal halde "kötü hedeflerle makus niyetli aktörler tarafından manipüle edilmeye açık olduğunu" belirtiyor. "Bilgi güvenliği konusunda ortaya çıkan bu ihlal, sinirsel bilgiyi amaç alan cürüm faaliyetlerine imkan tanıdığı için 'nörosuç' olarak isimlendirilebilir." görüşünü paylaşan lenca, insan beynindeki bilgilerin manipüle edilmesinin bireyler üzerinde fizikî ve toplumsal hasarlar bırakabileceği değerlendirmesinde bulunuyor. Beyin-bilgisayar arayüzü nasıl çalışır? Bilgisayar, tekerlekli sandalye yahut robot üzere bir aygıt ile beyin ortasındaki bağlantısı sağlayan teknolojik sisteme "beyin-bilgisayar arayüzü" ismi veriliyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsünden (MIT) Mekanik Mühendisliği Profesörü Sanjay E. Sarma ile meslektaşlarının kaleme aldığı "Beyin Hackleme: Beyin-Bilgisayar Arayüzünü Denetim Altına Almak İçin Radyo Frekansıyla Uzaktan Yanlış Beyin Dalgaları Yerleştirmek" başlıklı makalede bu arayüzün nasıl çalıştığı anlatılıyor. Buna nazaran, beyindeki elektriksel hareketleri ölçen elektroensefalogram kayıt aygıtı tarafından elde edilen sinirsel aktivite, bunu işleyip komuta dönüştürecek aygıta aktarılıyor. Akabinde bu komut, farklı bir aygıta gönderilerek harekete dökülüyor. Kafaya yerleştirilen aygıt vasıtasıyla klavyeye dokunmadan bilgisayara yazı yazılabilmesi ve oyun oynanabilmesi, bu teknolojinin getirilerinden kimileri. BCI, kullanıcıların odaklanabilmesi ve meditasyon yapabilmesine dahi yardımcı olabiliyor. Makalenin muharrirleri, bu yararlı gelişmelerin manipüle edilebileceğine ve berbat emeller uğruna kullanılabileceğine dikkati çekiyor. Araştırmacılar, deney kapsamında bir şahsa iki kere dron kullandırıyor. Birinci testte müdahale olmaksızın dron kullanan kişi, aracı muvaffakiyetle istenen noktaya indiriyor. İkinci testte ise radyo frekansıyla müdahalede bulunulan tıpkı kişi, dronu düzgünce kullanamayıp yere düşürüyor. Bu test, bireylerin hür iradesinin teknoloji yoluyla yönetilebildiğini gösterirken toplum nezdinde ise telaşa yol açıyor. Prof. Dr. lenca da "beyin hackleme" tekniğiyle kredi kartına ait ayrıntılar ve konut adresi üzere ferdî bilgilerin ele geçirilebileceği konusunda ihtarda bulunuyor. Güvenlik açıkları, siber terörizme kapı aralıyor BCI ve bluetooth donanımlı nöroteknolojilerin bireyler yahut devletler tarafından istismara açık bulunması da bu teknolojilerin sorgulanmasına sebep oluyor. Yunanistan'daki Batı Attika Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Kısmı'ndan Prof. Dr. Errikos Ventouras, Doktor Öğretim Üyesi Spyros Kostopulos, Profesör Pantelis Asvestas ve Siber Güvenlik Danışmanı Dimitris Angelakis, "Beyin-Bilgisayar Arayüzlerinde Sibergüvenlik Sıkıntıları: Mevcut Bluetooth Zafiyetlerinin Analizi" isimli makalede bu mevzuyu irdeliyor. Akademisyenler, bu nöroteknolojilerin siber taarruzlara, data hırsızlığına, casusluğa, manipülasyona ve sabotaja ortam hazırladığına işaret ediyor. Saldırganların, BCI'lar ile bluetooth donanımlı aygıtların güvenlik sistemini aşarak sinirsel dalgaları manipüle edebileceği yahut bilgi transferine erişim sağlayabileceği, bunun da güvenlik riskleri oluşturabileceği öne sürülüyor. Düşüncelerin ve zımnî tutulan bilgilerin casusluk amacıyla bu formülle elde edilmesi de devletler için güvenlik açıklarına neden oluyor. Terör örgütlerinin, şahısları manipüle edebileceğine ve sabotaj operasyonları düzenleyebileceğine dikkati çeken akademisyenler, "Güvenliği ihlal edilmiş BCI'lar aracılığıyla direkt sinirsel manipülasyon potansiyeli, siber terörizm için yeni yollar açarak insan beynini berbat niyetli faaliyetlerin amacına dönüştürüyor." ikazında bulundu. Beyin hacklemenin hukuksal boyutu "Beyin hackleme" tehdidinin türel boyutu ise farklı tartışma konusu. İnsan beynine bu halde müdahalede bulunmanın temel insan haklarını ihlal edip etmediği ve memleketler arası hukuk çerçevesinde nasıl bir cezai yaptırımının olması gerektiği uzmanlarca tartışılıyor. Fransa'daki Lyon Katolik Üniversitesi Hukuk Fakültesinden Doçent Dr. Thibault Moulin, "'Beynini Denetim Edeceğim': Beyin Hacklemenin Memleketler arası Regülasyonu" başlıklı yazısında beyin hacklemenin yalnızca hastalıkların tedavisinde değil silahlı güçler tarafından da kullanılabileceğine karşı uyarıyor. Moulin, bu prosedürün insanlardan bilgi toplamak ve hareketlerini incelemek gayesiyle istismar edilebileceğine dikkati çekiyor. Uluslararası Uygar ve Siyasi Haklar Kontratı ile Avrupa İnsan Haklar Mukavelesi'nin geçerli olduğu ülkelerde beyin hacklemenin kimi hakları ihlal edebileceğinin altını çizen Moulin, bunları azabın, insanlık dışı ve aşağılayıcı muamelenin yasaklanması, hayat hakkı ve fikir özgürlüğünün ihlali olarak sıralıyor.
Muhabir: Can Efesoy