Global piyasalar negatif seyrediyor

AA İSTANBUL (AA) - ABD Merkez Bankasının (Fed) sıkı para siyasetini duruşunun bu aydan itibaren gevşemeye başlayacağına kesin gözüyle bakılsa da, ABD iktisadının beklenenden süratli soğuyabileceği telaşları risk algısının önemli halde yükselmesine neden oldu. Ülkede Tedarik İdare Enstitüsünün (ISM) imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), ağustosta 47,2'ye çıkmasına karşın piyasa beklentilerinin altında kaldı.​​​​​​​ S&P Küresel'in imalat dalı PMI verisi de ağustosta 47,9 ile varsayımların hafif altında gerçekleşti. İmalat dalındaki daralmanın sürdüğünü gösteren PMI dataları sonrasında ABD'nin 10 yıl vadeli hazine tahvili faizi yaklaşık 9 baz puan azalışla yüzde 4,83'ün altına indi. Söz konusu gelişmeler Fed'in gelecek devir atacağı adımlara ait fiyatlamaları da etkilerken, bankanın bu ay 50 baz puan faiz indirimi yapabileceğine yönelik varsayımlar yüzde 43'e yükseldi. Fed'in bu ay 25 baz puanlık indirimle yetinmesi halinde kasımdaki toplantıda yüzde 74 ihtimalle 50 baz puanlık indirime gideceği fiyatlanıyor. Analistler, bu hafta açıklanacak istihdam raporundaki bilgilerin kelam konusu fiyatlamaları etkilemesinin beklendiğini kaydetti. Artan resesyon telaşlarıyla birlikte teknoloji payları öncülüğünde dünya genelinde satış baskısının derinleştiği görülürken, yapay zeka konusunda yatırımcıların şirketleri tekrar değerlendirdiği görüldü. Dün Nvidia'nın payları yüzde 9,5, Broadcom'un payları yüzde 6,2, Qualcomm'un payları yüzde 6,9 ve Micron'un payları yüzde 8 paha kaybetti. Nvidia paylarındaki kelam konusu düşüşle, şirket şimdiye kadarki en büyük paha kayıplarından birini yaşayarak yaklaşık 279 milyar doların üzerinde bedel kaybetti. Öte yandan dün, ABD Adalet bakanlığı Nvidia'nın antitröst yasalarını ihlal ettiğine dair delil araması sebebiyle şirkete mahkeme celbi gönderdi. Yeni günde dolar endeksi 101,6 düzeyinde dengelenirken, altının ons fiyatı evvelki kapanışın yüzde 0,1 üzerinde 2.495 dolardan satılıyor. Brent petrolün varil fiyatı dün artan resesyon kaygısının akabinde gelecek periyotta talebin azalabileceği tasasıyla yüzde 4,7'lik düşüş kaydederken, yeni günde de yüzde 0,3 azalışla 73,3 dolardan süreç görüyor. Dün, Dow Jones endeksi yüzde 1,51, S&P 500 endeksi yüzde 2,12 ve Nasdaq endeksi yüzde 3,26 düştü. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni güne de negatif bir seyirle başladı. Avrupa borsalarında da dün negatif bir seyir öne çıkarken, bölge genelinde ekonomik aktiviteye yönelik kaygılar yatırımcıların odağında yer almaya devam ediyor. Analistler, Avrupa Merkez Bankasının (ECB) bu yıl içinde iki faiz indirimi daha yapacağına kesin gözüyle bakıldığını kaydederek, makroekonomik bilgilerden alınacak sinyallerin üçüncü bir faiz indirimi ihtimaline kapıyı aralayabileceğini söyledi. ECB yönetim kurulu üyesi ve Almanya Merkez Bankası (Bundesbank) Başkanı Joachim Nagel, dün yaptığı açıklamada, Almanya'nın ilkbaharda yaşadığı ekonomik daralmanın bir "uyanış çağrısı" olması gerektiğini ve hükümetin büyümeyi artırmak ve borç frenini uygunlaştırmak için daha evvel duyurulan tedbirleri uygulaması gerektiğini söyledi. Nagel verdiği diğer bir demeçte, "tüketici fiyatlarındaki gerileme önümüzdeki hafta bir faiz indirimine daha imkan tanısa bile, Avrupa Merkez Bankası enflasyon karşısında çok erken zafer ilan etmemeli" sözünü kullandı. Bugün bölge genelinde hizmet kesimi ve bileşik PMI bilgilerinin takip edileceğini belirten analistler, datalardan alınacak sinyallerin ekonomik aktiviteye yönelik daha çok bilgi verebileceğini kaydetti. Dün Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,97, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,93, İtalya'da FTSE MIB endeksi yüzde 1,33 ve İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,78 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni güne de negatif bir seyirle başladı. ABD piyasalarındaki satış baskısı yeni günde Asya tarafına da taşınırken, yarı iletken çip kesimi öncülüğünde satış baskısı derinleşmeye devam ediyor. Bugün açıklanan bilgilere nazaran Çin'de ağustos ayına ait Caixin hizmet bölümü PMI 51,6'ya düşerek beklentilerin altında gerçekleşirken, Japonya'da hizmet bölümü PMI 53,7 düzeyine geriledi. Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, dün yaptığı açıklamada bilgilerin varsayımlar doğrultusunda gerçekleşmesi durumunda artışlara devam edeceklerini söyledi. Dolar/yen paritesi ise dört günlük yükseliş serisinin akabinde dün günü yüzde 1 bedel kaybıyla 145,5 düzeyinde tamamlarken, şu sıralarda yüzde 0,3 düşüşle 145,1 düzeyinde bulunuyor. Kapanışa yakın Japonya'da Nikkei 225 endeksi yüzde 4,4, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3, Çin'de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,6 ve Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 1,4 geriledi. Dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, günü evvelki kapanışa nazaran yüzde 0,87 azalışla 10.021,80 puandan tamamladı. Yurt içinde dün açıklanan datalara nazaran Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE), ağustosta aylık bazda yüzde 2,47, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) yüzde 1,68 artış gösterdi. Yıllık enflasyon tüketici fiyatlarında yüzde 51,97, yurt içi üretici fiyatlarında yüzde 35,75 olarak gerçekleşti. Dolar/TL, dün yüzde 0,4 paha kazanarak 34,0042'den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında bir evvelki kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 34,0700 düzeyinden süreç görüyor. Analistler, bugün yurt içinde gerçek efektif döviz kuru, yurt dışında ise dünya genelinde hizmet kesimi ve bileşik PMI datalarının yanı sıra Avro Bölgesinde Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), ABD'de dış ticaret istikrarı, JOLTS açık iş sayısı ve Fed'in Bej kitap raporu başta olmak üzere ağır data gündeminin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.800 ve 9.600 puan düzeylerinin dayanak, 10.200 ve 10.300 düzeylerinin direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti. Piyasalarda bugün takip edilecek datalar şöyle: 10.55 Almanya, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI 11.00 Avro Bölgesi, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI 11.30 İngiltere, ağustos ayı hizmet sektörü/bileşik PMI 12.00 Avro Bölgesi, temmuz ayı Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) 14.30 Türkiye, ağustos ayı gerçek efektif döviz kuru 15.30 ABD, temmuz ayı dış ticaret dengesi 17.00 ABD, temmuz ayı JOLTS açık iş sayısı 17.00 ABD, temmuz ayı fabrika siparişleri 17.00 ABD, temmuz ayı sağlam mal siparişleri 21.00 ABD, Fed'in Bej kitap raporu
Muhabir: Mahmut Çil