Global savunma ve havacılık şirketleri yılın birinci yarısında yatırımcısını sevindirdi

AA İSTANBUL (AA) - Rusya-Ukrayna savaşının akabinde bilhassa Avrupa'da şirketler savunma alanına yönelirken, analistler, savaşın başlamasının akabinde Avrupa'da savunma endüstrisinin daha kıymetli hale geldiğini, şirketlerin de yatırım planlarını buna nazaran şekillendirdiğini bildirdi. Almanya Başbakanı Olaf Scholz, savaşın başlamasından sonra ülkesinin NATO'nun "GSYH'nin yüzde 2'sinin savunma masraflarına harcanması" gayesine uyacaklarını bildirmişti. Rusya-Ukrayna savaşını "dönüm noktası" olarak nitelendiren Scholz, Bundeswehr'in çağdaş silahlarla gereğince donatılması için 100 milyar avroluk ek fon açıklamıştı. Avrupalı hükümetlerin askeri harcamalarındaki artış kararı, tedarik ve hareket kabiliyetini artırmayı da amaçlıyor. AB yeni tertipler, kararlar ve fonlarla hem kurumsal olarak Birliğin hem de devletlerin savunma kapasitesini artırmayı hedefliyor. Öte yandan yapılan muahedeler, kazanılan ihaleler, bilançoların yeterli gelmesi, satın almalar, Avrupa'yla ABD ve Asya merkezli savunma ve havacılık şirketlerinin payları için destekleyici öge oldu. Asya merkezli şirketler öne çıktı Yılın birinci yarısında yatırımcısına Japon Mitsubishi Heavy yüzde 109,1, Güney Koreli Hanwha Aerospace yüzde 100,4, Alman Rheinmetall AG yüzde 65,7, İtalyan Leonardo yüzde 45,1, İngiliz BAE Systems yüzde 19,9, ABD'li RTX Corporation yüzde 19,3 kazandırdı. Bu periyotta General Dynamics'in payları yüzde 11,7, Fransız Thales'in payları yüzde 11,6, ABD merkezli şirketler L3 Harris Technologies'in payları yüzde 6,6, Lockheed Martin'in payları yüzde 3 kıymet kazandı. Çin'li China Aerospace International Holdings Limited de yatırımcısına yüzde 1,6 kazandırdı. Japonya'da meclis, İngiltere ve İtalya ile savaş uçağı geliştirme projesi kapsamında ortak koordinasyon kurulu oluşturulması için hükümete yetki verdi. Japon hükümeti, İngiltere ve İtalya ile ortak savaş uçağı geliştirilmesini koordine edecek konsey oluşturulması için muhatap hükümetlerle muahede imzalayabilecek. Mutabakat sonrası 2025'te İngiltere'de "Küresel Muharebe Hava Programı (GCAP) Milletlerarası Hükümet Örgütü" kurulacak. Heyetin birinci başkanlığını Japonya üstlenecek. Savaş uçağı projesinde ana üstleniciler olan Japonya'dan Mitsubishi Heavy, İngiltere'den BAE Systems ve İtalya'dan Leonardo S.p.A'dan uzmanlar uyum konseyinde yer alıyor. Aralık 2022'de kamuoyuna duyurulan GCAP kapsamında 2027'ye kadar savaş uçağının dizaynının tamamlanması ve 2035'e kadar askeri üslere konuşlandırılması hedefleniyor. Mitsubishi Heavy Industries'in yeni kuşak nükleer reaktörünün dizaynını neredeyse tamamladığına ve üretim tesisi için inşaata başlayabileceğine dair haberler de şirketin pay fiyatını olumlu etkiledi. Hanwha Aerospace ise Ukrayna'daki savaş ve artan ihracat talepleriyle global savunma pazarında değerli bir pozisyona geldi. Rheinmetall AG de Alman ordusundan 8,5 milyar avro pahasında topçu mühimmatı siparişi aldı. Alman silah üreticisinin satışlarının 2026'ya kadar yıllık ortalama 5'te 1 oranında artması bekleniyor. 2026'da 13 milyar ila 14 milyar avro satış geliri ve yüzde 15'in üzerinde faaliyet karı hedeflenirken Rheinmetall, bu yıl için 7,4 ila 7,6 milyar avro gelir öngörüyor. Şirket ayrıyeten Düsseldorfer EG buz hokeyi kulübü ve Almanya 1. Futbol Ligi (Bundesliga) kadrolarından Borussia Dortmund'la sponsorluk muahedesi imzaladı. BAE Systems de Avustralya Kraliyet Donanmasının birinci Hunter sınıfı ağır fırkateyninin inşasına başladı. Şirket ayrıyeten şubatta yeni Amfibi Muharebe savaş aracını test için ABD Deniz Piyadelerine teslim etti. Güçlü mali performansı da RTX Corporation'ın paylarını olumlu etkiledi. Analistler, General Dynamics'e ise kurumsal yatırımcıların bilhassa ilgi gösterdiğini lisana getirerek, bunun da şirketin pay senedi piyasalarındaki güvenilirliğine katkı sağladığını aktardı. General Dynamics, ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı'nın (CENTCOM) bilgi teknolojileri altyapısını düzenlemek üzere 922 milyon dolarlık kontrat imzalamıştı. Thales de Ukrayna'ya hava savunma sistemi sağlanmasına ait Ukrayna ile mukavele imzaladı. Öte yandan Lockheed Martin ise havacılık firması Firefly Aerospace'ten 25 roket fırlatma aracı satın almak için bir mutabakat gerçekleştirdi. Şirket ayrıyeten Suudi Arabistan Yatırım Bakanlığı ve Askeri Sanayii Genel Konseyi'yle Bölge Yüksek İrtifa Hava Savunması (THAAD) sistemi modüllerinin üretiminin yerelleşmesi emeliyle muahede yapmıştı. Boeing ve Airbus yatırımcısını üzdü Öte yandan pay senedi piyasalarında yatırımcısına, Fransız şirket Dassault Aviation yüzde 5,4, ABD'li Northrop Grumman yüzde 6,9, Avrupa merkezli çok uluslu havacılık şirketi Airbus yüzde 8,2, Alman Lufthansa yüzde 29,1, ABD'li Boeing yüzde 30,2 kaybettirdi. ABD Ulusal Ulaşım Güvenliği Kurulu (NTSB), "Boeing 737 MAX 9" tipi yolcu uçağının gövdesinden bir modülün koptuğu olaydaki kamuya açık olmayan soruşturma bilgilerini medyaya vererek Konseyin soruşturma yönetmeliklerini ihlal ettiği gerekçesiyle Boeing şirketine yaptırım uyguladı. Uygulanan yaptırım dahilinde Boeing'in soruşturmaya dair yayımlanmamış bilgileri görmesi yasaklandı. 6-7 Ağustos'ta Washington'da yapılması planlanan soruşturma duruşmasına katılması için şirkete mahkeme celbi gönderilirken, şirket temsilcilerinin duruşmada başka iştirakçilere soru sorma hakkı olmayacağı açıklanmıştı. Ticari uçak teslimatı için yıllık gayesini düşüren Airbus'ın payları ise şirketin bu yıl için uçak teslimatları ve yarar gayelerini düşürmesinin akabinde kıymet kaybetti. Uçak üreticisi, havacılık ve uzay kısmındaki ziyan ve devam eden tedarik zinciri meseleleri nedeniyle 2024 için daha evvel açıkladığından daha düşük bir faaliyet karı bekliyor. Alman hava yolu şirketi Lufthansa Kümesi'nin, savunma alanına girmeyi hedeflediğine dair haberlere rağmen, şirketin payları yılın birinci yarısında kıymet kaybetti. Dünyanın önde gelen savunma ve havacılık şirketlerinin paylarının yılın birinci yarısındaki getirileri (yüzde) şöyle:

Şirket	Ocak-Haziran 2024 getirisi
Mitsubishi Heavy	109,1
Hanwha Aerospace	100,4
Rheinmetall AG	65,7
Leonardo	45,1
BAE Systems	19,9
RTX Corporation	19,3
General Dynamics	11,7
Thales	11,6
L3 Harris Technologies	6,6
Lockheed Martin	3
China Aerospace International Holdings Limited	1,6
Dassault Aviation	-5,4
Northrop Grumman	-6,9
Airbus	-8,2
Lufthansa	-29,1
Boeing	-30,2

Muhabir: Burhan Sansarlıoğlu