İsrail’de artan dindar Siyonizm, orduyu tesiri altına alıyor

AA İSTANBUL (AA) - AA muhabirine konuşan uzmanlar, bu eğilimin, İsrail ordusunun operasyonlarını ve kamuoyu telaffuzunu tekrar şekillendirdiğini, bunun da değerli siyasi ve bölgesel sonuçlara yol açtığını belirtiyor. Siyasi analist Ori Goldberg'e nazaran, İsrail ordusunda dindar Siyonizm'in tesiri giderek artıyor. Goldberg, "İsrail Savunma Kuvvetleri'nde dindar Siyonistlerin tesirinin arttığını görüyoruz." dedi. İsrailli akademisyen Neve Gordon ise "Dindar Siyonistlerin ve bilhassa Batı Şeria'dan gelen dindar 'yerleşimcilerin' İsrail ordusunun muharip birliklerindeki oranı son 20 yılda çarpıcı bir formda arttı." diye konuştu. Gordon, "Yıllar içinde dindar Siyonistler ordu içinde de rütbe atladılar ve şu anda tugay kumandanları ve öbür yüksek rütbeli generaller de dahil olmak üzere pek çok subay 'yerleşimci' hareketinden geliyor." tabirlerini kullandı. İngiliz The Guardian gazetesinde kısa mühlet evvel yayınlanan bir haberde, ordunun piyade subay okullarından mezun olanların yaklaşık yüzde 40'ının "artık Yahudi İsrail toplumunun yüzde 12 ila 14'ünü oluşturan ve siyasi olarak İsrail'in sağ ve çok sağ siyasi partileri ve gasp hareketiyle daha uyumlu olan ulusal bir dini topluluktan geldiği" belirtildi. Orduda ve siyasette dini Siyonizm Geçen yıl 7 Ekim'de Gazze savaşının başlamasından bu yana, askerlerin Filistinlilere karşı vahşet uyguladığına dair raporlar da ortaya çıktı. Bu durum, artan dinci Siyonist varlığının orduyu nasıl etkilediğini gösteriyor. İsrailli akademisyen Gordon, bunun Gazze'deki çatışmaları etkilediğini ve dindar gaspçılardan oluşan kimi birliklerin, savaşçıları mı yoksa sivilleri mi maksat aldıklarına bakmaksızın hareket eden her şeye ateş ettiğine dair haberler ortaya çıktığını anımsattı. Siyasi analist Goldberg de misal bir müşahedede bulunarak, dini Siyonist tesirin en çok "Gazze'deki saha ünitelerine ve bunların bozulan disiplinlerine bakıldığında" görüldüğünü söylüyor. İsrailli kumandanlar, askerlerine savaş hatası işlemesi için müsaade verdi "Dünyanın en güçlü ordularından biri olduğu" söylenen İsrail ordusu, Gazze'de devam eden savaşta çoğunluğu bayan ve çocuk olmak üzere 39 binden fazla Filistinliyi öldürdü. Hukuk uzmanları ve insan hakları kümeleri, İsrail güçlerini Gazze'de soykırım yapmakla suçlarken, ülkenin askeri çalışanı hakkında savaş hatası ve insanlığa karşı hata işledikleri gerekçesiyle Memleketler arası Ceza Mahkemesi'nde onlarca dava açıldı. Gordon, birden fazla dindar Siyonist olan alandaki kumandanların, askerlerine Gazze'de yaygın bir halde savaş cürmü işlemesine müsaade verdiğini tabir ederek, "Bu, İsrail ordusu için büyük bir sorun zira üst komuta kademesi ile saha kumandanları ortasında gerçek bir uçurum oluşturuyor." dedi. Ordunun, Filistin topraklarının kamulaştırılmasını ve yerli Filistin halkına karşı gaspçıların şiddetinin harekete geçirilmesini faal olarak desteklediğini lisana getiren Gordon, bu tesirin Gazze'nin ötesine uzandığını söyledi. Ancak Gordon, Gazze'de yaşanan soykırım şiddetini dindar Siyonistlerin güdümünde ve yönlendirmesindeymiş üzere görmenin de yanılgı olacağına dikkati çekti. "Dindar Siyonizm, İsrail'de kamusal ve siyasi söylemi ele geçirdi" Gordon, dindar Siyonistlerin kuşkusuz siyasi ve askeri seçkinleri etkilediklerine işaret ederek, "Ama genel stratejiye karar verenler Başbakan Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Genelkurmay Lideri Herzi Halevi. Bunların hiçbiri dindar değil." sözlerini kullandı. King's College London'da kıdemli öğretim vazifelisi olan Andreas Krieg, dindar Siyonizmin, azınlık bir görüş olmasına karşın İsrail'de kamusal ve siyasi söylemi ele geçirdiğini lisana getirdi. Krieg, "Çünkü en çok onların sesi çıkıyor ve muhakkak ki artık parlamentoda, siyasette, yani İsrail'deki kamusal telaffuzda de dayanakları var." dedi. Son 20 yılda Siyonizm'in giderek radikalleştiğini vurgulayan Krieg, başlangıçta çok daha seküler bir ideoloji olan Siyonizmin güçlü bir halde dini tonlara yöneldiğini kaydetti. Bölgesel sonuçlar Krieg, işgalin ve öteki askeri faaliyetlerin artık dini bir telaffuzla meşrulaştırıldığına dikkat çekerek, "İşgal ya da öbür askeri faaliyetler artık dini bir telaffuzla legalleştiriliyor. Yani İsrail ordusunun Batı Şeria'da ve Gazze'de yaptıkları, artık köktendinci bir çerçeveye oturtulmuş durumda." dedi. İsrail ordusundaki birliklerin daha dini bir karaktere büründüğünü tabir eden Krieg, "Bu tıp üniteler, din bayrağı altında hareket ediyor yahut bu çeşit üniteler haçlı seferine çıkan dini üniteler haline geliyor. Gördüğümüz pek çok şeye, Gazze'deki Filistinlilerin şeytanlaştırılmasına, Filistinlilerin kamusal telaffuzda şeytanlaştırılmasına neden oluyor." diye konuştu. "Dindar Siyonistler tüm Orta Doğu için bir tehdit oluşturuyorlar" Akademisyen Gordon ise dindar Siyonistlerle Orta Doğu'daki başka köktendinci kümeler ortasında paralellikler kurarak, bu kümelerin son hedefinin İncil'de bahsedildiği formda İsrail topraklarında bir Yahudi teokrasisi kurmak olduğunun altını çizdi. Gordon, "(Dindar Siyonistler) İsrail toplumu için katiyetle bir tehdit oluşturuyorlar. Lakin şunu da eklemek isterim ki tüm Orta Doğu için bir tehdit oluşturuyorlar. Zira iktidarda olmaları halinde tüm bölgeyi ateşe verecek siyaset ve uygulamaları hayata geçirmekten çekinmeyeceklerdir." dedi. Dini telaffuzlar, Netanyahu Gazze'de yaptıklarını meşrulaştırmasına yardımcı oldu Krieg'e nazaran dini telaffuzlar, İsrail Başbakanı Netanyahu ve çok sağcıların Gazze'de yaptıklarını meşrulaştırmalarına yardımcı oldu. Netanyahu hükümetinin aksiyonlarının birçoklarının dini bir çağrışımı olmasa da "dini anlatılar ve dinin sağ tarafından meşrulaştırıldığını" lisana getiren Krieg, bilhassa dindar Siyonistlerin İsrail'deki en gürültülü, en uygun örgütlenmiş ve en kolay harekete geçirilebilen küme olduğunu söz etti. Krieg, Netanyahu'nun son 15 yılda bu seçmen kitlesinden yararlandığını ve onları beslediğini kaydetti. Dini Siyonizmin ordu içindeki yükselişi, Netanyahu hükümetinin Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich üzere çok sağcı siyasetçiler tarafından da destekleniyor. Akademisyen Gordon, bu ikilinin yarattığı tesirin "sadece İsrail toplumu için bir felaket" olmadığını, emellerine ulaşmaları halinde "Ortadoğu'yu ateşe vereceği" ihtarında bulunuyor.
Muhabir: Muhammet Nazım Taşcı