İsrail’de, suikastların akabinde İran, Hamas ve Hizbullah’ın vereceği reaksiyon tartışılıyor

AA KUDÜS (AA) - İsrail ordusu, 30 Temmuz'da yaptığı açıklamada, Lübnan’ın başşehri Beyrut’a düzenlediği hava akınında Hizbullah’ın kumandanlarından Fuad Şükür'ü öldürdüğünü duyurmuştu. Hizbullah Hareketi de daha sonra İsrail ordusunun Beyrut'a düzenlediği hava atağında üst seviye kumandanı Şükür'ün öldüğünü doğrulamıştı. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin merasimine katılmak için Tahran'da bulunan Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin ise 31 Temmuz'da kaldığı konutta suikasta uğradığı açıklanmıştı. İsrail basınında çıkan haberlerde, İran, Hizbullah ve Hamas'ın, Heniyye ve Şükür için vereceği beklenen reaksiyonlara ait senaryolar geniş yer buldu. Hizbullah'ın vermesi olası karşılık İsrail'in, Hizbullah'tan gelecek karşılık konusunda uzun menzilli füze akınlarına hazırlandığı söz ediliyor. Haaretz gazetesinin haberine nazaran, İsrail güçleri, Hizbullah'ın misillemesinin askeri üsleri mi yoksa sivil altyapıları mı amaç alacağı konusunda ikiye bölünmüş durumda fakat her iki durumda da tüm senaryolara hazır. İsrail güçleri, kuzeyde (Lübnan sınırı) füze yağmuruna ve Hizbullah'ın uzun menzilli füzelerle İsrail içlerine kadar uzanma ihtimaline hazırlanıyor. Bu nedenle ordu, hava savunma sistemlerini kuzey, güney ve doğuda daha geniş alanlara konuşlandırdı. Ancak İsrail'deki üst seviye savunma yetkilileri, Hizbullah ve İran'ın vereceği cevap konusunda net değiller. Kimileri Hizbullah'ın, Lübnan'ın geniş çaplı bir savaşa sürüklenmemesi için üzerinde çalışılmış bir misillemede bulunacağını ve İran'ın nisan ayında Nevatim üssüne düzenlediği akında olduğu üzere ülkenin merkezindeki üsler yahut hava kuvvetleri üsleri üzere askeri maksatları vuracağını öbürleri ise Hizbullah'ın daha güçlü bir biçimde karşılık vereceğini ve sivil altyapıları gaye alacağını düşünüyor. Hamas'ın vereceği karşılıkla ilgili senaryo İsrail ordusu ise Hamas'ın İsrail'in orta kesitine ve Tel Aviv'e uzanacak füzeler fırlatacağını iddia ediyor. Haaretz'e nazaran, ordu ve İç İstihbarat Teşkilatı Şin-Bet'teki (Şabak) yetkililer, Hamas'ın her ne değerine olursa olsun Gazze'den İsrail'e füze fırlatacağını düşünüyor. Bu atak sembolik de olabilir zira Hamas'ın füze imal ve fırlatma kapasitesi büyük ölçüde ziyan gördü ve fırlatma takımları çok sayıda roket fırlatmak için uzun menzilli roketatarlara ulaşmada zorluk yaşayacak. İran'ın vereceği karşılık İran'ın misillemesi konusunda ise İsrail'in net bir fikri bulunmuyor fakat nisan ayında olduğu üzere füzeler ve insansız hava araçlarıyla (İHA) bir taarruz düzenlenmesini de uzak bir ihtimal olarak görmüyor. İsrail Kanal 12 televizyonuna nazaran, İran'ın vereceği en mümkün reaksiyon, İsrail'e 300'den fazla balistik ve seyir füzesi ve İHA fırlattığı nisan saldırısını tekrarlamak olacak. Yedioth Ahronot'a nazaran, İran ve Hizbullah ortak ve koordineli bir reaksiyon verebilir çünkü İhtilal Muhafızları, planlanması vakit alabilecek ve uygulanması haftalar sürebilecek özel bir hareket kelamı verdi. Seçenekler ortasında İsrail'in günlük ömrünü aksatacak siber hücumlar düzenlemek, bankaları, ulaşımı ve kritik altyapıyı gaye almak yahut yurt dışındaki İsrailli yetkililere eş vakitli suikast teşebbüsleri yer alıyor. Bölgesel savaş Öte yandan, İsrail'de İran'la savaş yahut birçok cepheyi kapsayan kapsamlı bir bölgesel savaş mümkünlüğü her zamankinden daha fazla konuşuluyor. Haaretz'e nazaran, suikastın Hizbullah'ın Beyrut'taki kalesinde gerçekleşmesi ve (Şükür'ün) çok üst seviye bir yetkili olması Hizbullah'ı yeni angajman kuralları koymaya itebilir. Yeni kuralların konulması İsrail'i de misillemede bulunmaya itebilir. Ordu yetkilileri bu evrede geniş çaplı savaşa giden yolun kısalacağını düşünüyor. Kanal 12'ye nazaran, Heniyye'nin vefatından sonra İsrailli üst seviye yetkililer "İran'la savaşmayı istemediği fakat gerekirse akınların dozunu artırmaktan da çekinmeyeceği" bildirisi verdi. Ayrıca tüm dünya İran'ı, tansiyonun tırmanmaması için çok sert reaksiyon vermemeye ikna etmeye çalışıyor.

Muhabir: Gülşen Topçu,Abdel Ra'ouf D. A. R. Arnaout