İsrail’in yıkmakla tehdit ettiği Han el-Ahmer sakinleri, yeni bir “Nekbe” yaşanmasından kaygılı

AA KUDÜS (AA) - İsrail işgali altındaki Doğu Kudüs’ün kırsalında yer alan, İsrail’in yıkım tehdidi nedeniyle kaygılı bekleyişlerini sürdüren Han el-Ahmer bedevi köyünün sakinleri, 1948’de binlerce Filistinlinin zarurî göçe tabi tutularak vatansız kalmalarına neden olan yeni bir "Nekbe" yaşanmasını istemiyor. İsrail kabinesinin, 28 Haziran’da, Han el-Ahmer köyünün de içerisinde bulunduğu ve El Halil’den Meyyit Denize kadar olan alanda işgali genişletmesine imkan tanıyan bir maddeyi onaylaması, Filistinliler nezdinde yeni bir "Nekbe" olarak bedellendiriliyor. Han el-Ahmer'de teneke meskenlerde ve çadırlarda yaşayan yaklaşık 200 Filistinli, geçtiğimiz yıllarda İsrail'in "E1" ismini verdiği büyük yerleşim projesi kapsamında vatanlarından sürülme ve evsiz kalma teşebbüslerine maruz kalıyor. "Tacizler nedeniyle hayat çok zorlaştı" Han el-Ahmer topluluğu lideri Iyd Hamis, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "İsrailli yetkililer ve Filistinlilerin topraklarını gasbeden İsraillilerin devam eden tacizleri sonucunda hayat çok zorlaştı." tabirlerini kullandı. Hamis, Avrupa ülkelerinin, dünyanın yakından tanıdığı bir sorun olan Han el-Ahmer sakinlerinin yerinden edilmesi teşebbüsünü takip ettiklerini lakin bölge sakinlerinin bugünlerde daima bir dehşet ve kaygı halinde yaşadıklarını belirtti. Hamis, "(7 Ekim 2023) Savaşın başlangıcından bu yana durumumuz giderek berbatlaştı ve bölge sakinleri daha çok bir hapishane hayatı yaşamaya başladı. Köyün yakınındaki yasa dışı Yahudi yerleşim yerleri ve İsrail karakollarının sebep olduğu tacizler nedeniyle vatandaşların hareket etmesi hayli zorlaştı." dedi. Han el-Ahmer halkının hayvancılıkla geçindiğini tabir eden Hamis, fakat Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin yolları ve meraları çobanlara kapatarak onların hareket alanlarını ve hayatlarını kısıtladığına, bölge sakinlerini göçe zorlamak için makus niyetli bir kısıtlama siyaseti uyguladığına dikkat çekti. Bedevilerin hayatlarının meralarda geçtiğini lakin bugünlerde sürülerini otlatacak kâfi alanları kalmadığından hayatlarının epeyce zorlaştığını söyleyen Hamis, "Bugün çok dar bir alanda hareket etmemize ve hayvanlarımızı otlatmamıza müsaade veriliyor. Bu alan asla kâfi olmuyor." diye konuştu. Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin, sayıları 3 bini aşan koyunlarının bir kısmına el koyduklarını lakin daha sonra geri aldıklarını belirten Hamis, meskenlerinin de işgal edilmeye ve sahiplenilmeye çalışıldığını lakin pes etmediklerini tabir etti. İsrail'in ve Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerin Han el-Ahmer sakinlerini köylerinden uzaklaştırmak için her yolu denediklerini lisana getiren Hamis, şunları kaydetti: "Bedevi toplumu sakinleri, işgalci otoritelerin su kaynaklarını denetim etmesi sonucu, çoban toplulukların can damarı olan su problemi çekiyor. İsrailli yetkililer, bir su kaynağının tüm denetimini ele geçirdi ve İsrail yerleşimlerine su sağlamak için kazılıp üzerine pompalar yerleştirildi. Bedevi topluluklarının ve hayvanlarının rastgele bir su kaynağından faydalanması engellendi." Tankerlerle su getirdiklerini söyleyen Hamis, bunun da değerli ve kısıtlı olduğunu belirterek, bunun köylüleri tahliyeye zorlayan kasıtlı bir siyaset olduğuna dikkati çekti. Han el-Ahmer topluluğu lideri Hamis, "Kudüs kırsalındaki Han el-Ahmer ve gibisi topluluklar hapishanelerde yaşıyor. Doğu Kudüs bölgesindeki 26 Bedevi topluluğunda yaklaşık 3 bin kişi var ve bunların tamamı tahliye, yıkım ve uzaklaştırma tehdidiyle karşı karşıya." sözlerini kullandı. "Halk, yeni bir Nekbeyi reddediyor" Filistinli aktivist Ataullah el-Cehalin de AA muhabirine, "Bedevilerin hayatları tehlikede. İsrail güçleri her an gelip Doğu Kudüs'te bulunan 26 Bedevi topluluğunu dağıtabilir." dedi. 7 Ekim'den bu yana kısıtlamaların iki katına çıktığını tabir eden Cehalin, "Alınan son karar en tehlikelisi. Milletlerarası hukuku ve insan haklarını umursamayan çok sağcı bir hükümetle karşı karşıyayız." diye konuştu. Cehalin, "Bu kaygılara karşın halk konutlarında kalmakta ısrar ediyor. gidecekleri bir yerleri yok ve yeni bir Nekbe yaşamayı reddediyorlar." tabirlerini kullandı. Dünyanın Batı Şeria'da yaşananları görmezden geldiğini söz eden Cehalin, "Bugün dünya, yıkılan meskenler, tesisler, kısıtlamalar, tutuklamalar ve öldürmeler dahil olmak üzere Batı Şeria'da olup bitenleri görmüyor. İsrail, hesap verebilirliği olmayan kanlı bir siyaset uyguluyor."şeklinde konuştu. Ayrım Duvarı (Utanç Duvarı) ve Yahudi Yerleşim Birimleriyle Mücadele Konseyi Başkanı Mueyyed Şaban da daha evvel AA’ya yaptığı açıklamada, Filistin halkının hiçbir biçimde Han el-Ahmer'in yıkımına ve tahliyesine müsaade etmeyeceğini vurgulamış, "Han el-Ahmer yıkılmayacak, kararlı bir formda kalacak. Ölürüz lakin yeniden de bu topraklardan ayrılmayız.” Sözlerini kullanmıştı. Filistinliler, İsrail'in 14 Mayıs 1948'de, işgal altında tuttuğu Filistin topraklarında bağımsızlığını ilan etmesi ve Filistinlileri zarurî göçe tabi tutması nedeniyle 15 Mayıs'ı "Nekbe" (Büyük Felaket) olarak anıyor. Han el-Ahmer köyü Han el-Ahmer, İsrail tarafından 1953'te Necef Çölü (Negev) bölgesinden zorla göç ettirilen derme çatma barakalarda yaşayan yaklaşık 200 bedevi Filistinliye mesken sahipliği yapıyor. Ayrıca köyde bölgedeki diğer yerlerden gelen 170 öğrencinin eğitim gördüğü, daha evvel hakkında yıkım kararı çıkarılan bir okul da bulunuyor. İsrail’in köyü ve okulu yıkma teşebbüsleri, bölgeyi "devlet arazisi" olarak görmesi ve yapıların "izinsiz inşa edildiği" argümanlarına dayanıyor. Yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerinin çevrelediği bölge, İsrail'in Doğu Kudüs'ten Meyyit Deniz'e kadar uzanan yaklaşık 12 bin dönümlük arazinin "Filistinlilerden alınmasını öngören" E1 projesi kapsamındaki topraklarda bulunuyor. Filistinliler, İsrail'in bu yıkımlarla bölgedeki bedevileri göç ettirerek, Doğu Kudüs, El-Ayzariyye ve Lut Gölü'ndeki (Ölü Deniz) yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerini birbirine bağlamaya çalıştığını söz ediyor. Köy hakkında daha evvel tekraren defa alınan yıkım ve tahliye kararı, memleketler arası kamuoyundan gelen reaksiyonlar üzerine şimdi uygulanamadı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, daha evvel C bölgesinde olduğu gerekçesiyle 170 öğrencisi bulunan Han el-Ahmer İlkokulunun kapatılıp yıkılmasına karar vermişti fakat başarılı olamamıştı. Filistin ile İsrail idaresi ortasında 1995'te imzalanan "İkinci Oslo Anlaşması" çerçevesinde işgal altındaki Batı Şeria A, B ve C bölgelerine ayrılmıştı. Batı Şeria'nın yüzde 18'ini kapsayan "A bölgesi"nin idaresi idari ve güvenlik olarak Filistin'e, yüzde 21'lik "B bölgesi"nin idari idaresi Filistin'e güvenliği ise İsrail'e devredilirken, yüzde 61'ini kapsayan "C bölgesi"nin yönetim ve güvenliği İsrail'e bırakılmıştı.
Muhabir: Qais Omar Darwesh Omar,Ömer Erdem