İstanbul’un gereğince bilinmeyen turuncu kutuları: “Deprem afet konteynerleri”

AA İSTANBUL (AA) - Kocaeli Gölcük merkezli 17 Ağustos 1999'da meydana gelen ve binlerce insanın hayatını kaybettiği Marmara Depremi'nin akabinde 2000'li yılların başında İstanbul Valiliği Afet İdare Merkezince kentin 39 ilçesine yerleştirilen afet konteynerlerinin sayısı, yaşanan hırsızlık olaylarıyla vakit içinde azaldı. Zelzele konteynerlerinin sorumluluğu 2009'da ilçe belediyelerine devredildi. Hastane, okul bahçeleri, toplu hayat alanları üzere noktalarda bulunan ve sayılarının artması için çalışmaların yürütüldüğü turuncu renkli konteynerlerin İstanbul'daki sayısı 574'e ulaştı. İhtiyaç halinde vatandaşların kullanabilmesi için hazırlanan konteynerlerde jeneratör, kırıcı ve delici alet, su tankı, kriko, kazma, çadır, baret, aydınlatma, yangın tüpü, halatlar üzere gereçler bulunuyor. Lakin konteynerlerin gayesi ve fonksiyonu vatandaşlar tarafından gereğince bilinmiyor. Fatih Belediyesi Afet İdaresi Ünitesi Sorumlusu ve Kent Plancısı Murat Acar, AA muhabirine, Fatih'te 22 zelzele afet konteyneri bulunduğunu belirterek, bunların, muhtemel bir afet durumunda vatandaşların içerideki aygıtları kullanarak birinci temel müdahaleyi yapmalarına yönelik geliştirildiğini kaydetti. Konteynerlerden ilçe belediyelerinin sorumlu olduğunu ve AFAD'ın konteynerlerle ilgili belediyelere takviye sunduğunu anlatan Acar, "Bu konteynerlerin anahtarları da tekrar sorumlu olan belediyelerimizde. Birebir vakitte emniyet teşkilatıyla da bunlar paylaşılıyor. Mümkün hırsızlıklara ve ziyan görmelere karşı bu formda tedbirler alınmış durumda." dedi. Konteynerlerde birinci müdahale için gerekli temel aletlerin olduğunu söz eden Acar, şunları söyledi: "Olası bir afet ve acil durum anında orada bulunan vatandaşlarımızın ve oraya intikal edecek arama-kurtarma takımlarının kullanabileceği temel materyaller var. Tıpkı vakitte ileri düzeyde kullanılabilecek hiltiler var. Eldivenler, birinci yardım çantaları, kimi ilaçlar var. Bunların da kimi tarih aralıklarında yenilemesi yapılıyor. Çadır alanları kurulması muhtaçlığına yönelik çadırlar var. Bir afet sonrasında akla gelebilecek birçok materyal mevcut. Jeneratörler, su muhtaçlığını karşılayacak biçimde sular... Hem vatandaşların hem de arama-kurtarma grubunun kurtarma materyali olarak kullanabileceği çeşitli gereçlerimiz var." "Vatandaşlarımızı bilgilendirmeyi hedefliyoruz" Acar, her mahallede konteynerler için vazifeliler oluşturduklarını kaydederek, şöyle devam etti: "Hırsızlık olayları hasebiyle ne yazık ki anahtarları vatandaşlarla paylaşmamız uygun olmuyor. Anahtarlar lakin kamu kurumlarının uhdesinde bulunuyor. Vazifeliler konteyneri açtıktan sonra vatandaşlarımız da kazma, kürek, çekiç üzere kolay aletleri kullanabilir. İnsan hayatı kelam konusu olduğu için buradaki arama-kurtarma aletleriyle birtakım müdahalelere müsaade verilebilir. Afetlere müdahale profesyonellik gerektiren bir süreç. Bunu, bu bahiste bilgi sahibi şahısların yapmasını istek ediyoruz. Bununla ilgili hem AFAD hem de Fatih Belediyesi olarak çeşitli projelerimiz var. Vatandaşlarımıza temel arama-kurtarma ve materyal kullanımı bilgilerinin verilmesini istek ediyoruz. Vatandaşlarımızı buradaki aygıtların kullanımı noktasında bilgilendirmeyi hedefliyoruz." Deprem afet konteynerlerinin bilinirliğine ait de Acar, "Vatandaşların birçoğu bunların farkında olmuyor ya da ne olduğunu bilmiyor. Biz bu konteynerlerin görünür yerlerde olmasına itina gösteriyoruz. Konteynerlerin üzerinde bilgilendirici tabelalarımız da mevcut. Bilhassa vatandaşlarımızın sık gittiği, bulunduğu yerlerde olmasına dikkat ediyoruz. Güvenlik de çok kıymetli bir konu." diye konuştu. Acar, Fatih Belediyesi olarak tüm mahallelerde afet eğitim faaliyetleri gerçekleştirdiklerini de söz ederek, bunu daha da yaygınlaştırıp vatandaşları temel bilgilere sahip kılmaya çalıştıklarını kelamlarına ekledi. "Hiç bu türlü bir şey görmedim" Vatandaşların birçoğunun, zelzele afet konteynerleriyle ilgili gereğince bilgi sahibi olmadığı görüldü. Oğuzhan Demir, daha evvel sarsıntı afet konteyneri görmediğini ve ne olduğunu bilmediğini tabir ederek, "Hiç bu türlü bir şey görmedim. Kahramanmaraş zelzelesinden sonra bilhassa bu türlü tedbirler daha değerli. Bu usul şeylerin hayatımızda olması gerekiyor. Anahtarının nerede olduğuna dair hiçbir varsayımda bulunamıyorum. Olağanda acil durumda açılabilmesi için anahtarsız olması gerekiyor." dedi. Fuat İskanoğlu da afet konteynerinin ne olduğunu bilmediğini fakat birinci müdahale için anahtarlarının yakında olması gerektiğini söyledi. Konteynerleri daha evvel gördüğünü lisana getiren Tahsin Çalman ise "Bunlar zelzele konteyneri fakat kilitli. Zelzele olduğunda bunu kim açacak? Vatandaşa kim yardımcı olacak?" diye konuştu.
Muhabir: Gökçe Karaköse