Japonya Merkez Bankası zayıflayan yeni tekrar güçlendirmek için olağanlaşma adımlarını sürdürüyor

AA MOSKOVA (AA) - BoJ bugün gerçekleştirdiği toplantıda siyaset faizini yüzde 0,25'e çıkartılmasına, devlet tahvil alımlarının ise azaltmasına karar verdi.

• Japonya Merkez Bankası siyaset faizini yükseltti

Yenin güçlenerek ülkenin ihracatına ziyan vermesini önlemek ve deflasyonla gayret etmek için 2016’dan bu yana negatif faiz siyaseti yürüten BoJ, ülkedeki süratli fiyat artışları nedeniyle 2007’den bu yana birinci sefer mart ayında faiz artırımına gitmişti. Faiz artırımı kararının ardında Japonya ile ABD'deki faiz oranları ortasındaki büyük fark da tesirli olurken, bu durum yaklaşık son üç yıldır yenin dolara karşı bedel kaybetmesine yol açmıştı. Böylelikle mart prestijiyle dünyada negatif faiz periyodu Japonya'nın da siyasetini değiştirmesiyle sonlanırken, analistler, BoJ’un bugünkü kararıyla mali siyasette olağanlaşma sürecinin devam edeceğini teyit ettiğine işaret ediyor. BoJ: "Bu atılım ekonomiyi çok fazla etkilemeyecek” Faiz kararının akabinde düzenlenen basın toplantısında konuşan BoJ Başkanı Kazuo Ueda, ülkede artan fiyatların tüketimi etkilediğini söyledi. Japonya’daki fiyatlarda yaşanan artışın büyük şirketlerin yanı sıra artık küçük şirketlere de yansıdığını belirten Ueda, “Ücret artışlarının daha da yayılmasını ve bunun tüketim ve enflasyonu desteklemesini bekliyoruz." dedi. Zayıf yenin ithalat fiyatlarını üst çektiğine ve bu yüzden enflasyonun çok yükselmesi riskine karşı dikkatli olacaklarına işaret den Ueda, “Faiz oranlarını artırmış olsak da gerçek faiz oranları düşük kalmaya devam ediyor. Bu atağımız ekonomiyi çok fazla etkilemeyecek." dedi. Ueda, iktisada dair ileride gelecek bilgilerin beklentileri karşılamaması halinde ek faiz artırım kararları alabileceklerini de aktardı. Bu ortada ING’den bugünkü faiz kararına ait yapılan değerlendirmede, gerçek fiyat artışının olumluya dönmesinin ve büyüme şartlarının güzelleşmesinin beklendiği ve dördüncü çeyrekte 25 baz puanlık bir artış daha yapılması gerektiği belirtildi. Yenin tarihi zayıflığı müdahale için baskı yarattı Geçen yıl yaklaşık yüzde 8 kıymet kaybeden Japon yeni, sene başından bu yana da dolar karşısında yaklaşık yüzde 6,3 geriledi. Japonya’daki Liberal Demoktart Parti Genel Sekreteri Toshimitsu Motegi ve Japonya Dijital Dönüşüm Bakanı Taro Kono gibi isimler, yendeki bedel kaybı ve artan hayat maliyetleri nedeniyle BoJ’a müdahele davetinde bulunmuştu. Motegi, Nikkei gazetesine verdiği mülakatta, "Yenin çok zayıflığı, Japon iktisadı için açıkça olumsuzdur.” tabirini kullanmıştı. Dolar/yen paritesi, nisan ayında Haziran 1986'dan bu yana birinci sefer 160 düzeyinin üzerini test etmişti. Parite, BoJ’un faiz kararının akabinde bugün yüzde yaklaşık 0,4 gerileyerek 152,2 düzeyinden süreç görüyor. Zayıf yen, ithal edilen doğal gaz, petrol ve öteki muhtaçlıkları daha değerli hale getirerek Japonya'daki fiyatları yükseltirken, Japonya Başbakanı Kişida Fumio kabinesine yönelik kamuoyu dayanağını enflasyona yönelik şikayetler nedeniyle olumsuz istikamette etkiliyor. Ülkede enflasyonun iki yıldan uzun müddettir BoJ’un yüzde 2 maksadını aşarken, bu da hanehalkı bütçelerinin sıkılaşmasına neden olmuştu. Tahvil alımları yarı yarıya azalacak Geçmiş devirdeki gevşek mali siyaset, BoJ’un iktisada nakit enjekte etmek için JGB (Japon Devlet Tahvili) alımları ve öteki varlıklara yönelik büyük çaplı satın almalar yapmasına imkan sağlıyordu. Bugünkü faiz kararının yanı sıra, BoJ, ayda yaklaşık 6 trilyon yen düzeyinde gerçekleştirdiği satın alımlarını azaltacağını ve 2026'nın ocak-mart devrine kadar yaklaşık 3 trilyon yene (yaklaşık 19 milyar dolar) düşüreceğini duyurdu. BoJ, 2013’te başlayan niceliksel genişleme programı kapsamında mart ayı prestijiyle 576 trilyon yen bedelinde JGB tutarken, bu da Japon hükümetinin toplam borcunun yüzde 53'ünü oluşturuyor. Analistler, BoJ’un tahvil alımlarını azaltma planıyla, uzun mühlet devam eden yüksek ölçüde varlık alımlarının akabinde bankanın niceliksel sıkılaştırma yoluna girdiği yorumunu yaptı. Zayıf yen büyük şirketlere yaradı Yenin paha kaybetmesi, Japonya’da bilhassa global faaliyetlerde bulunan şirketlere yararken, yurt dışında elde edilen gelirlerin ülke içindeki karşılığını yükseltmişti. Toyota üzere şirketler, kıymetli karlar elde ettiklerini açıklarken, birçok ihracat odaklı şirketin yer aldığı Japonya'nın Nikkei 225 endeksi bu yıl rekor düzeye çıktı. Öte yandan şahsî harcamalar ise fiyat artışının iki yıldır enflasyon karşısında erimesi nedeniyle dört çeyrektir azalıyor. Azalan tüketim, son üç çeyrekte iki sefer daralan Japon ekonomisindeki zayıf performansı da yansıtıyor.
Muhabir: Emre Gürkan Abay