Kahramanmaraş’ta 14 bin 500 yıllık olduğu bedellendirilen mezar bulundu

AA KAHRAMANMARAŞ (AA) - Onikişubat ilçesine bağlı Döngel Mahallesi'ndeki mağarada 2007'den bu yana devam eden hafriyatlarda 4. mezara ulaşıldı. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi ve Direkli Mağarası Hafriyat Lideri Doç. Dr. Cevdet Merih Erek, AA muhabirine, mezarlardan birincisini 2009, ikincisini 2019, üçüncüsünü 2023 hafriyat döneminde bulduklarını anlattı. Direkli Mağarası'nda bugüne kadar önemli bulgulara ulaştıklarını, bunlardan en kıymetlisinin ise tespit ettikleri mezarlar olduğunu belirten Erek, 8'inci arkeolojik düzey kazılarıyla mağarada yaptırılan Karbon 14 sonuçlarına nazaran 12 bin 540 yıl öncesine ulaştıklarını lisana getirdi. Erek, bu yılki hafriyatlarda 11'inci arkeolojik düzeyde olduklarına işaret ederek, buldukları mezarın 14 bin 500 yıl öncesine ilişkin olduğunu değerlendirdiklerini tabir etti. Mezarın, fizikî olarak daha evvel bulunan üç mezardan farklı olduğuna dikkati çeken Erek, şu bilgileri verdi: "Kazı alanında, bu yılki hafriyatlarda da mezar alanı olarak değerlendirdiğimiz kısımda, net bir formda daha evvelden hiç görmemiş olduğunuz, köşegenli bir dikdörtgen yapıda bir mezar yerinin düzenlendiğini gördük. Mezarın yaklaşık 14 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu düşünüyoruz. Şimdi karbon yaşımız yok fakat daha evvel hafriyat yaptığımız katmanlarda Karbon 14 tahlillerine nazaran 12 bin 540 yıl öncesine ulaşmıştık. Yaklaşık 2 bin yıllık bir süreci bu hafriyat yaptığımız yere indirdiğimizi düşündüğümüz için bu türlü bir tarih söylüyoruz. Bu aşağı üst bir tarihtir. O periyot beşerler cenin durumunda gömüldükleri için çoklukla mezarlar yuvarlak ve oval biçimde olurlar. Buna uygun olarak yapılırlar. Bu sene saptamış olduğumuz mezar, dikdörtgen biçimli. Hoker biçimli bir gömü değil sırt üstü yatırılmış, doğrusal dediğimiz bir gömü biçimiyle yapılmış. Etrafı dikdörtgen taşlarla 90 derecelik açılarla bu taşların dizilimiyle gerçekleştirilmiş. Kendi devri içerisinde yani MÖ 13-12 bin 500 aralığında bu cins dikdörtgen yapılı kayalardan taşlardan yapılmış bir mezara çok rastlanılmamakta. Ekseriyetle hoker dediğimiz cenin konumundaki mezarları görmek mümkün." Milimetrik hafriyat yapılıyor Kültürlerin açığa çıkarılmasını sağlayan en değerli gereçlerin geçiş kademelerindeki değişimlerin varlığı olduğunu aktaran Erek, şunları kaydetti: "Arkadaşlarımız hafriyat yaparken çok titiz ve dikkatli yapmak durumundalar. Yani neredeyse milimetrik bir hafriyat yaparak aşağı inerler. Daima ölçüm yaparlar. Bu ölçümlerde açığa çıkacak her türlü arkeolojik malzeme olduğu yerde bırakılır ve bunlar hem fotoğraflanır hem çizilir ve X, Y, Z koordinatları, kuzey güney ve batıya ve doğuya hakikat olan koordinatları alınıp nokta yerleri sabitlenir. Bu da natürel gelecek jenerasyonlara bizim bulduğumuz her malzemesi sağlam birer ispat olarak bırakmamızı sağlıyor. Böylelikle bu yılki kıymetli bilgilerden bir adedine çok daha erken olmasına karşın ulaşmış bulunmaktayız."
Muhabir: Gökhan Çalı