Kalaşma lisanında yazılan tabletten dini ritüel çıktı

AA ÇORUM (AA) - Anadolu'nun birinci medeniyetlerinden Hititlerin başşehri Hattuşa Ören Yeri'nde Alman Arkeoloji Enstitüsünden Prof. Dr. Andreas Schachner başkanlığında geçen yıl yapılan hafriyatta bulunan, üzerinde Hititçe ile Hint Avrupa Lisan Grubu'na ilişkin olduğu bedellendirilen, Kalaşma ülkesine ilişkin meyyit lisandan metinlerin yer aldığı tabletle ilgili bilimsel çalışmalar sona erdi. Yaklaşık 15 santimetre uzunluğunda, 8 santimetre genişliğindeki tablet, bilimsel incelemelerin tamamlanmasının akabinde Boğazkale Müzesi'ne teslim edildi. Hattuşa'daki bir Hitit binasında yüzeyi aşınmamış, üzerinde Hititçe ve sonradan Kalaşma lisanında yazıldığı tespit edilen metnin yer aldığı tablet, Boğazkale Müzesi'nin ikinci katında, öbür kıymetli tabletlerin yer aldığı vitrinde sergileniyor. "Anadolu'daki çok dillilik, çok kültürlülük mozaiğinin küçük bir kesimini yakalamış olduk" Prof. Dr. Andreas Schachner, AA muhabirine yaptığı açıklamada, müzenin eşsiz bir çivi yazılı tablet kazandığını söyledi. Tabletle birlikte 3 bin yıl evvel kullanılan ve Anadolu'da şimdi bilinmeyen Hint-Avrupa Lisan Grubu'na ilişkin bir lisan tespit ettiklerini belirten Schachner, "Boğazkale'de bulunan 30 bine yakın çivi yazılı tablet ortasında aslında bazen tek tük de olsa anlaşılmayan fragmanlar bulunuyor. Fakat bu tabletin özelliği, bir satırda Hititçe olarak yazılan girişin sonunda 'Buradan itibaren Kalaşma lisanında oku' yazdığı için biz, bu lisanın Anadolu'nun hangi bölgesine ilişkin olduğunu çözebiliyoruz. Bu da çok kıymetli. Böylelikle milattan evvel 2'nci bin yılda Anadolu'daki çok dillilik, çok kültürlülük mozaiğinin küçük bir modülünü yakalamış olduk." diye konuştu. Tabletin üzerindeki Kalaşma lisanına ilişkin kısmın çözüldüğünü aktaran Schachner, şunları kaydetti: "Milattan evvel 2'nci bin yıla ilişkin, bildiğimiz lisanlarla bu tabletteki lisan ortasındaki benzerlik ve farklılıklara bakarak, lisan bilimci uzmanları tablet üzerindeki lisanı çözebildi. Metnin bir ritüel olduğu anlaşılıyor. Kalaşma'nın hava yaradanına bir davet yapıldığını ve o davete olumlu yanıt beklendiği anlaşılıyor. Yanıt vermesi için de kurbanların verildiğini, girişteki Hititçe kısmından anlıyoruz."
Muhabir: Kemal Ceylan