Kamuda tasarruf önlemlerine yönelik yasa teklifiyle harcamalarda verimlilik ve denetim hedefleniyor

AA TBMM (AA) - AA muhabirinin TBMM Plan ve Bütçe Kurulu'nda yarın görüşülecek Kimi Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'ne ait tesir tahlilinden yaptığı derlemeye nazaran, Türk Standartları Enstitüsüne (TSE) yatırımlarda kullanılmak üzere birinci sefer bütçeden 2023 yılının Ağustos ayında 54 milyon 912 bin lira kaynak tahsis edilirken 2023 yılında toplam 1 milyar 274 milyon 912 bin lira, bu yıl içerisinde ise 371 milyon 555 milyon lira kaynak tahsisi yapıldı. Teklifte yer alan TSE'nin gelirlerine yönelik düzenlemenin yapılmaması halinde varsayımı kurumun bütçe açığının bu yıl içerisinde 700 milyon lira, 2025 yılında ise 1 milyar 300 milyon lira olması bekleniyor. Kamu Mali İdaresi ve Denetim Kanunu'na ekli yönetimler ile bu yönetimlere bağlı, ilgili ve bağlantılı kamu kurum ve kuruluşlarına ilişkin taşıtların Özelleştirme Yönetimi Başkanlığı aracılığıyla satışına ve elde edilen gelirlerin ilgisine nazaran genel bütçeye yahut ilgili yönetim bütçesine gelir kaydedilmesine yönelik karar kapsamında yer alacak taşıtlara ait sayı ve mali boyut, düzenlemenin yasalaşmasından sonra yürütülecek çalışma sonucunda belirlenecek. Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesine Ait Karar'ın ilgili kararında olduğu üzere Sanayi ve Teknoloji Bakanı ile Türkiye'ye doğrudan yatırım yapan Direkt Yabancı Yatırımlar Kanunu'nda tanımlanan yabancı yatırımcılar ortasında imzalanan ve yatırım teşviklerine ait kararlar içeren yatırım mukavelelerine sağlanacak damga vergisi istisnası, düzenlenecek mukavele sayısı ve kontratta yer verilecek yatırım fiyatına nazaran hesaplanacak. Anayasa Mahkemesi kararı doğrultusunda Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Kanunu'nda yapılan değişiklikle yükseköğretim kurumlarının yürürlükteki takımları yine ihdas edildiği için kararın, merkezi idare bütçesine ek yük getirmesi öngörülmüyor. BOTAŞ'a yönelik hükümler Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nda yapılan değişiklikle, 2023 ve evvelki yıllarda düzenlenen Cumhurbaşkanı kararları doğrultusunda hesaplanan görevlendirme bedeli alacaklarına karşılık ilgili borçların mahsuplaşılarak terkin süreciyle BOTAŞ'ın birikmiş borçlarının ve Hazine'den olan görevlendirme bedeli alacaklarının karşılıklı olarak kapanması amaçlanıyor. BOTAŞ'ın vergi borçları karşılıksız silinmediği, görevlendirme alacaklarından mahsup edildiği göz önüne alındığında görevlendirme alacaklarına karşılık ferileriyle birlikte terkin edilecek fiyat haziran ayı prestijiyle 181,3 milyar lira olarak hesaplandı. Düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle Kuruluşun borcu, görevlendirme bedeli alacağına mahsup edilerek Hazine ve Maliye Bakanlığının BOTAŞ'a olan 232,6 milyar lira fiyatındaki borcu 51,3 milyar liraya düşebilecek. Önceki yıllarda da kelam konusu karara misal düzenlemelerin yürürlüğe girmesiyle BOTAŞ'ın toplam 155,9 milyar lira ferileri ile birlikte vergi borcu terkin edilerek görevlendirme bedeli alacaklarından mahsup edilmişti. Teklifin BOTAŞ'a yönelik öteki kararlarıyla ise Anayasa Mahkemesi tarafından belirtilen ihalelerde saydamlık, hesap verilebilirlik, fırsat eşitliği ve öngörülebilirlik unsurlarının yasal teminat altına alınması hedefleniyor. Kamu bankalarının sermayeleri güçlendirilecek Teklifle, Türkiye Varlık Fonu İdaresi Anonim Şirketi Piyasa İstikrar ve İstikrar Alt Fonu'na kamu bankalarının sermayelerinin güçlendirilmesi maksadıyla 2024 mali yılı içerisinde ikrazen özel tertip devlet iç borçlanma senedi ihraç etme yetkisi Hazine ve Maliye Bakanına veriliyor. Bu kapsamda 24 Nisan 2024'te itfa edilen ikrazen özel tertip senedin itfası nedeniyle Sermaye Yeterlilik Rasyosu kritik seviyenin altına düşen bankaların sermayelerini güçlendirecek en az meblağ belirlenerek ikrazen özel tertip ihraç meblağının bununla sınırlanması öngörülüyor. Bu ihracın maliyeti; para ünitesi, vade ve senet tipi ayrıntılarına nazaran değişiklik gösterebilecek. Petrol Piyasası Kanunu'nda yapılan değişiklikle düzmece yahut aldatıcı doküman düzenlenerek yapılmaya çalışılan mali usulsüzlüklerle çaba konusunda kıymetli kazanımlar sağlanacak. Böylelikle üçüncü taraflarca yapılan mali doküman usulsüzlüklerine bağlı haksız rekabete uğrayan ve faaliyetlerini mevzuata uygun olarak yürüten lisans sahiplerinin rekabet güçlerinde düzgünleşme olması bekleniyor. 24 bin 800 gelir uzmanı, 4 bin 127 gelir uzman yardımcısı Gelir Yönetimi Başkanlığı ile İlgili Birtakım Düzenlemeler Hakkında Kanun'da yapılan değişiklikle, gelir uzmanları ile gelir uzman yardımcılarının misyon sorumluluklarına yönelik ortaya çıkan ihtilaflar ile mevzuattaki boşluğun giderilmesi hedefleniyor. Bu bağlamda Gelir Yönetimi Başkanlığında istihdam edilen toplam gelir uzmanı ve gelir uzman yardımcısı işçi sayısı, Başkanlığın toplam işçi sayısının yaklaşık yüzde 73'ünü oluşturuyor. Halihazırda 24 bin 800 gelir uzmanı, 4 bin 127 gelir uzman yardımcısı istihdam ediliyor. Hazine ve Maliye Bakanlığının taşra teşkilatında sunulan muhasebat ve muhakemat hizmetlerinin Gelir Yönetimi Başkanlığına bağlı defterdarlıklar aracılığı ile sunulmasına yönelik düzenlemeler kapsamında kaldırılan "defterdar yardımcısı" takımlarında çalışan işçi, Başkanlığın taşra teşkilatında yer alan Gelir Yönetimi Küme Müdürü kadrolarına atanacak. Defterdar yardımcısı takımındaki 29 kişi karar kapsamına giriyor. Genel aydınlatma sarfiyatları için vilayet özel yönetimleri hissesinden ve belediyelerin genel bütçe vergi gelirleri hissesinden yapılan kesintilerin artırılmasına yönelik düzenlemenin yürürlüğe girmesi halinde 5,86 milyar lira, Cumhurbaşkanı yetkisi kullanılması halinde ise 11,7 milyar lira mali tesir bekleniyor. 2024 yılı bütçesinde bu kapsamda 35 milyar lira ödenek, 2024 yılı için bütçe ödeneği dışında genel bütçe vergi gelirleri hissesinden ise 7,2 milyar lira transfer yer alıyor. 375 sayılı Kanun Kararında Kararname'de yapılacak değişikliğin yürürlüğe girmesiyle 2024 yılında toplam 3 bin 438 vergi müfettişi için vergi başmüfettişliği takımına atama teklifi yapılması, vergi başmüfettişliği takımına gerçekleştirilecek atamalar sonucunda yapılacak fark ödemelerinin brüt toplamının aylık 20 milyon 628 bin lira olması öngörülüyor. Her statüdeki kurum ve kuruluşun idare ve kontrol organlarında vazife alan her statüdeki kamu görevlilerine vazifelerinden yalnızca biri için ödeme yapılması ve yapılacak ödemelere üst hudut getirilmesine yönelik karar kapsamında yer alan kurumsal kapsam da belirleniyor. Kararla kelam konusu ödemelerin disipline edilmesinin sağlanması hedeflenirken, birtakım heyet üyelerinin mevcut fiyatlarında düşüş yaşanacağı varsayım ediliyor.
Muhabir: Seval Ocak