Kars’ta 13 yıl uydu vericisiyle takip edilen kurtların hareketliliği ortaya çıkarıldı

AA KARS (AA) - Kars Kafkas ile Hırvatistan Zagreb üniversiteleri, Tabiat Muhafaza ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü ile KuzeyDoğa Derneği gruplarının ortak çalışmasıyla Sarıkamış'ta hayata geçirilen "Büyük Memeliler İzleme Projesi" çalışmaları sürüyor. Bu kapsamda, Koç ve Utah üniversiteleri öğretim üyesi, biyolog Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, Zagreb Üniversitesinden Prof. Dr. Josip Kusak ve KuzeyDoğa Derneği uzman biyoloğu Emrah Çoban liderliğinde kurt uydu takip projesi yürütülüyor. Projeyle, 13 yıl boyunca yapılan ağır arazi araştırmaları sonucunda, kurtların hareketleri, ömür alanları ve davranışları hakkında değerli bilgiler elde edildi. Verici takılan 46 kurttan 31'inin datalarının tahliline dayanan ve Prof. Dr. Şekercioğlu'nun doktora öğrencisi David Blount'un öncülüğünde yazılan bilimsel makale, Wildlife Biology mecmuasında yayımlandı. "Türkiye'nin birinci yaban hayatı koridorunun tamamlanması büyük değer taşıyor" Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, AA muhabirine, proje kapsamında uydu vericisi takılan kurtların ömür alanlarını tahlil ettiklerini söyledi. Kurtların fotokapan ve GPS sistemiyle takip edildiğini lisana getiren Şekercioğlu, "Fotokapanlarla 142 noktada çekilen 500 binin üzerinde fotoğraftaki kurtlar bulundu. Vericili kurtlardan 91 bin 166 GPS noktası ve 578 bin 546 aktivite verisi elde edildi. Bölgede yıl uzunluğu yaşayan kurtların ortalama hayat alanı 322 kilometrekare, nomadik (gezgin) kurtların ortalama ömür alanı 1121 kilometrekare olarak belirlendi. En gezgin kurdun, bir yılda 5 bin 600 kilometrekare yani Hatay'ın yüzölçümünden fazla bir alanı dolaştığı tespit edildi." dedi. Mevsimler ortasında kurtların ömür alanlarında besbelli fark gözlemlenmediğini anlatan Şekercioğlu, şöyle devam etti: "Kış aylarında kurtların kentlere daha yakın bölgelerde etkin olduğu tespit edildi. Kars Sarıkamış'taki kurtların yediklerinin büyük bir kısmını yüzde 41'lik oranla evcil hayvanların leşleri oluştururken, geri kalanının tavşanlar, sincaplar ve öbür küçük memeliler olduğu ortaya çıktı. Bu dataların gösterdiği üzere, Türkiye'de kurtlar için en kıymetli bölgelerden Kars-Ardahan-Erzurum yaylalarında hayatta kalabilmeleri için orman habitatlarının restore edilmesi ve Türkiye'nin birinci yaban hayatı koridorunun tamamlanması büyük ehemmiyet taşıyor." Şekercioğlu, kurtların yollarda vefatlarını azaltmak ve evcil hayvanlarla çatışmalarını en aza indirmek için bölgede otoyol üst geçitlerinin inşa edilmesi gerektiğine dikkati çekti. "Kurtları korumak, doğal istikrarın sürdürülmesine katkı sağlar" Kurt popülasyonlarının varlığının, ekosistemlerin bütüncül olarak korunması için değerli olduğunu vurgulayan Şekercioğlu, şunları kaydetti: "Kurtlar doğal ömür alanlarında kıymetli bir rol oynar. Doğal çayır ekosisteminin korunmasında kurtlar, av hayvanlarının popülasyonlarını düzenleyerek değerli bir fonksiyon görür. Ayrıyeten kurtların varlığı, doğal hayat ortamlarının sağlıklı olduğunun bir göstergesidir. Kurtları korumak, doğal istikrarın sürdürülmesine katkı sağlar. Çok avlanma yoluyla Sarıkamış'ta soyları tükenmiş kızıl geyiklerin tekrar bölgeye getirilmesi, kurtların doğal av kaynaklarına erişimini sağlayarak istikrarlı bir ekosistemin oluşmasına katkı sağlayabilir." Türkiye'nin Kars-Ardahan yaylalarının, kurtlar ve insanların uzun yıllardır bir ortada yaşadığı kıymetli bir coğrafya olduğuna işaret eden Şekercioğlu, "Bu bölge, kurtların hayatta kalması ve beşerlerle uyumlu yaşaması için kritik bir değere sahiptir. Münasebetiyle bu cinsler ortasındaki ahengi desteklemek ve doğal hayatı korumak için yapılan çalışmalar büyük değer taşımaktadır." dedi.
Muhabir: Cüneyt Çelik,Hüseyin Demirci