Kış kuraklığı ve yer altı sularının kullanımı Trakya’daki ırmakların istikrarını bozuyor

AA EDIRNE (AA) - Trakya Üniversitesi Doğal Afet Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Musa Uludağ, AA muhabirine iklim değişikliği, doğal ortamların bozulması, ormansızlaşma ve kentleşmenin akarsuların doğal yapısını değiştirdiğini söz etti. Meriç, Tunca, Arda ve Ergene ırmaklarının Trakya'nın en değerli su kaynaklarının başında geldiğini lisana getiren Uludağ, son devirde yaşanan iklim olayları ve insan müdahalelerinden ırmakların olumsuz etkilendiğini vurguladı. Nehirlerdeki su akışının bozulmasının canlı hayatını etkilediğini lisana getiren Uludağ, "Akarsuyun akış dinamiği bozulunca içindeki hayvan ve bitki tipleri açısında bozulmalar olur. Su içindeki oksijen oranının azalmasıyla canlıların hayat şartları zorlaşır." dedi. Uludağ, global iklim değişikliğinin yağış rejimleri ve hava sıcaklıklarında hissedilir farklılaşmalara neden olduğunu lisana getirdi. Az yağan kar sıcaklarla süratle eriyor Özellikle son yıllarda kış yağışlarında azalma görüldüğünü anlatan Uludağ, şunları kaydetti: "Akarsuların akışa geçebilmesi için yer altı su düzeyinin doygunluk safhasına ulaşması lazım. Yer altı suyunu besleyen en kıymetli kaynaklar kar yağışlarıdır. Bilhassa son yıllarda Meriç, Tunca ve Arda'nın beslendiği üst havzasındaki Rodop Dağları ve başka dağlık kütlelerde kar yağışları çok az oluyor. Bu durum yaz aylarında kar erimeleriyle beslenen bu ırmakların kâfi suya kavuşamamasına neden oluyor. Havaların süratli ısınması nedeniyle sonlu ölçüdeki kar yağışı da çok süratle eriyor. Bir başka kıymetli faktör ise yer altı sularının çok kullanımı nedeniyle ırmaklar bu kaynaklardan beslenemiyor. Bilhassa ziraî, evsel ve sanayi kullanımı için yapılan derin sondajlar, düzeylerin düşmesini sağlıyor. Aslında beslenme gelirden daha az, bir de çok tüketim akarsuların düzeyinde kıymetli bir tesire sahip." Uludağ, Trakya'da ortalama sıcaklıkların son 40 yılda 2 dereceye yakın arttığını bu durumun çok buharlaşmaya neden olduğunu belirtti. Sıcaklıklardaki artışında ırmakları olumsuz etkilediğini aktaran Uludağ, "Aşırı sıcaklar nedeniyle çıplak toprağa düşen yağmur suyu süratle buharlaşıyor ve yer altı sularının beslenmesini olumsuz istikamette etkiliyor. Çok sıcaklar buharlaşmayı artırıyor, bu da Trakya'da son yıllarda yaşanan kuraklığın temel nedenleri olarak karşımıza çıkıyor. Kış aylarında kar yağışının az olması, yer altı sularının ağır kullanımı ve bununla bir arada çok sıcaklar Trakya'daki ırmakların akış istikrarını bozdu." diye konuştu. Doç. Dr. Uludağ, Bulgaristan'da Meriç, Arda ve Tunca nehirleri üzerine kurulu barajların da ırmaklardaki su düzeyinin düşmesine neden olduğuna dikkati çekti. Nehirler taban düzeyde akıyor DSİ'nin bilgilerine nazaran Tunca Irmağı'nın debisi saniyede 3 metreküp, Meriç'in 53 metreküp, Ergene'nin ise 6 metreküp olarak ölçüldü. Nehirlerdeki kuraklık nedeniyle Meriç ve Tunca ırmaklarında denetimli sulamaya geçilmişti.

Muhabir: Gökhan Zobar