KKTC Cumhurbaşkanı Tatar: Ada’nın geleceğiyle ilgili varılacak rastgele bir tahlil hâkim eşitlik temelinde olmalı

AA

BRÜKSEL (AA) - KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, Ada'nın geleceğiyle ilgili varılacak rastgele bir tahlilin hükümran eşitlik temelinde olması gerektiğini, bu çerçevede Avrupa Birliği (AB) ile bağlantılarda olumlu bir gündeme odaklı, güç başta olmak üzere birçok alanda işbirliğine açık olduğunu söz etti.

Tatar, Brüksel'deki ziyaretleri kapsamında milletlerarası basın mensuplarıyla bir ortaya geldi.

Kıbrıs Türklerinin Ada'nın asli ögesi olduğunu vurgulayan Tatar, "1960 mutabakatına nazaran, Kıbrıs Türkleri ve Kıbrıs Rumları, Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurucu ortaklarıdır." dedi.

Tatar, "Eşitlik temelinde memleketler arası bir mutabakata varacaksak biz neden bu kadar baskı altındayız? Sesimizi duyurmamız bile mümkün değil. Dünyanın hiçbir yerine davet edilmiyoruz. Direkt uçak seferlerimiz yok, direkt ticaretimiz yok. Elde etmiş olabileceğimiz ekonomik kalkınmaya sahip olamadık. Potansiyelimizi gerçekleştiremiyoruz." diye konuştu.

Tatar, şöyle devam etti:

"Herhangi bir siyasi tahlil sürdürülebilir olacaksa iki taraf iktisat ve finansal kapasite açısından birbirine yakın durumda olmalıdır. Aksi takdirde, bir taraf AB üyesi, tanınmış bir devlet ise ve tanınmış bir devlet olmanın tüm ekonomik avantajlarından faydalanıyorsa iki tarafın başarılı bir işbirliği yapması mümkün değildir. Başka taraf, Kıbrıslı Türkler milletlerarası tanınma, direkt ticaret, direkt uçuşlara sahip değil. Baskı altında. Bu çeşit muamelenin tüm olumsuz sonuçları açıkça gelişimimizi engellemektedir."

"Ben her vakit işbirliğinden yanayım"

"Ben her vakit işbirliğinden yanayım." diyen Tatar, siyasi mutabakata şimdi varılmamış da olsa kültür, güç, su üzere alanlarda alternatif işbirliklerinin yapılması gerektiğine işaret etti.

Tatar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın takviyesiyle Anadolu'dan KKTC'ye yılda 75 milyon metreküp su getirilen projeye atıfta bulunarak "Temel olarak, işbirliği yapabileceğimiz birçok alan olduğunu söylüyorum. BM aracılığıyla Kıbrıslı Rum dostlarımıza, Kuzey Kıbrıs'tan Türkiye'ye çok uygun bir kablo ile Türkiye üzerinden AB elektrik şebekesi sistemine bağlanmamızı önerdim." diye konuştu.

Türkiye'nin halihazırda AB'ye bu manada bağlı olduğunu anımsatan Tatar, bu projenin en fazla 6 ay içerisinde tamamlanabileceğini söyledi.

Tatar, "Bu proje kural. Bu Ada, hem Güney Kıbrıs'ta hem de Kuzey Kıbrıs'ta fuel oil yakarak güç üretiyor. Güç için fuel oil yakmak, yalnızca sıhhatimiz için değil, etrafımız için de mutlaka bir yıkım. Ada'nın her iki tarafında da güce olan muhtaçlık artıyor." sözlerini kullandı.

KKTC Cumhurbaşkanı Tatar, şöyle devam etti:

"AB'ye bir kabloyla bağlı olmanın öteki bir avantajı, bunun güneş gücüne, yeşil güce giden yolu açacak olmasıdır. Sistem bu türlü çalışıyor. Şu anda hem kuzeyde hem de güneyde, güneş gücüne tüm kapasitenin sadece yüzde 30'una kadar yatırım yapabiliyoruz. Bu bir mühendislik gerçeğidir. Daha fazla yeşil güce sahip olamazsanız, aksi takdirde sistem çalışmaz. Lakin AB'ye iki taraflı bir kablonuz varsa, bu, Allah'ın Kıbrıs'a bahşettiği güneşin faziletinin tadını çıkarabileceğimiz eksiksiz bir sistemdir."

Tatar, KKTC'nin egemenliği tanınan bir devlet olarak AB üyesi olmasını desteklediğini, bu biçimde Türkiye ile AB ortasında da köprü olabileceğini kaydetti.

"Birleşik bir Ada seçeneği mümkün değil"

Çözüm taraftarı olduğunu vurgulayan Tatar, bilhassa Güney Kıbrıs Rum İdaresi'nin (GKRY) AB'ye katılmasının akabinde tahlile dair yapan görüşmeler yapılamadığına değindi.

Tatar, GKRY'nin AB üyeliği sürecine değinerek "Türkiye bir garantör güçtür. Fakat Kıbrıs Cumhuriyeti, (Kıbrıs Rumları) Annan Planı'na 'hayır' demelerine karşın AB'ye kabul edildiğinde bunu kimse Türkiye ile paylaşmadı. Türkiye'ye garantör güç olarak danışılmalıydı. Plana 'evet' diyen Kıbrıslı Türklere danışılmalıydı." tabirlerini kullandı.

Türkiye'nin Kıbrıs Türklerinin gördüğü zulmü sona erdirmek için müdahale etmek zorunda kaldığı 1974'ten bu yana Ada'da barışın karar sürdüğünü vurgulayan Tatar, geçmişin unutulması lakin göz gerisi edilmemesi gerektiğini lisana getirdi.

Tatar, AB'nin birleşik bir Ada'dan yana olduğunu anımsatarak "Aradan geçen tüm bu yıllardan sonra birleşik bir Ada seçeneği mümkün değil." dedi.

KKTC lideri Tatar, çözüme dair vizyonuyla ilgili şunları paylaştı:

"Biz azınlık değiliz. Eşitliği hak ediyoruz. Rastgele bir tahlil karşılıklı olarak kabul edilmeli ve tam olarak müzakere edilmelidir. Bakın, bu çok değerli bir şey. Kıbrıs'ta adil olmak, hakkaniyetli olmak, sürdürülebilir olmak için rastgele bir siyasi mutabakat tam olarak müzakere edilebilir olmalı, karşılıklı kabul edilebilir olmalıdır."

AB'nin federal bir Kıbrıs Cumhuriyeti temelindeki tahlil anlayışında Türk askerinin varlığına da yer olmadığına dikkati çeken Tatar, "AB ve Avrupa başkanları, Kıbrıs Türklerinin anavatanımız olan Türkiye'nin muhafazasına gereksinim duyduğunu anlamalıdır." diye konuştu.

Tatar, "Türkiye'nin Ada'da barışı korumaktan öbür bir çıkarı yok." sözünü kullandı.

Türkiye'nin KKTC'ye verdiği takviyeye dikkati çeken Tatar, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın BM 79. Genel Heyeti'nde yaptığı konuşmada KKTC'yi tanımaya davet etmesi ve yeniden onun dayanağıyla ülkesinin Türk Devletleri Teşkilatı'na gözlemci üye olarak katılmasından duyduğu memnuniyeti lisana getirdi.

Gayriresmi formattaki toplantı, Ocak 2025'in sonunda yapılabilir

Tatar, geçen ay New York'ta BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile kararlaştırılan ve Yunanistan ile Türkiye'nin de katılmasında mutabık kalınan görüşmelerin gayriresmi nitelikte olacağını, KKTC ve GKRY'nin önder seviyesinde, Türkiye ve Yunanistan'ın dışişleri bakanı düzeyinde, İngiltere'nin ise düşük bir seviyede temsil edileceğini söyledi.

Toplantının Ocak 2025'in sonunda düzenlenmesini beklediğini tabir eden Tatar, diyalog ve irtibata inandığını, bu toplantının ülkesinin gelecek süreçten beklentilerini söz etmek için verimli bir platform olacağını belirtti.

Tatar, "Açıkçası, çabucak resmi müzakerelere geçeceğimiz bir toplantı değil. Bunu yapabilmek için, ortak bir taban bulmak için çalışmamız gerektiğine inanıyoruz. Görüşümüzü bu formda ortaya koyduk. Ortak bir yer yoksa, resmi müzakerelere geçilemez." tabirlerini kullandı.

Muhabir: Selen Valente Rasquinho