Mardin’deki Uluköy Mağarası’nda yaklaşık 350 bin yıllık buluntulara ulaşıldı

AA MARDIN (AA) - Mardin'e 20 kilometre uzaklıkta, Geç Roma, Erken Bizans, Selçuklu ve Osmanlı periyotlarında yerleşim gören, tarihi kaleler, köşkler, türbeler, mescitler, hanlar ve kilise kalıntıları ile taş meskenlerin yer aldığı vadideki Uluköy Mahallesi'nde bulunan mağarada, Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında başlatılan kurtarma hafriyatlarının ikinci dönemi tamamlandı. Geçen yıl Paleolitik Çağ'a (Kaba Taş Devri) ilişkin çakmak taşından yapılan çok sayıda kesici ve delici alet ile yonga bulunan 23 metre uzunluğa, 16 metre derinliğine sahip mağarada bu yıl Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmında Öğretim Üyesi Dr. Eşref Erbil'in bilimsel danışmanlığında, Kızıltepe Kaymakamlığının dayanağıyla gerçekleştirilen hafriyatta yaklaşık 4 metre kalınlığa sahip arkeolojik dolguya ulaşıldı. MAÜ Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ergül Kodaş, Antropoloji Kısmında Araştırma Vazifelisi Dr. Çağdaş Erdem, Antropolog Dr. Birkan Gülseven, Araştırma Vazifelisi Bahattin İpek, Arkeolog Mehmet Şan ve istekli öğrencilerin titizlikle yürüttüğü hafriyatlarda Paleolitik Devir'in akabinde bu yıl Alt Paleolitikten Orta Paleolitik Devir'e geçişin izlerini taşıyan bulgular tespit edildi. Ulaşılan silahlar, kazıyıcılar, insanların avladıkları hayvanlara ilişkin kemik kalıntılarının Mardin Müzesi bünyesinde kurulan onarım konservasyon ve tahlil laboratuvarında uzmanlar tarafından temizlenerek tahlilleri yapılıyor. "Mağaranın en erken yaşı 350 bin yıl" Kazının bilimsel danışmanı Dr. Eşref Erbil, AA muhabirine, Gurs Vadisi'ndeki Uluköy Mağarası'nın 2 yıl evvel Doç. Dr. Ergül Kodaş'ın bölgede yaptığı yüzey araştırmasında keşfedildiğini söyledi. Kültür ve Turizm Bakanlığının müsaadesi, Mardin Müze Müdürlüğünün başkanlığında 2 dönemdir bu alanda kurtarma hafriyatları gerçekleştirdiklerini söz eden Erbil, bu dönem yürüttükleri hafriyatlarda, yaklaşık 4 metrelik arkeolojik dolguya ulaştıklarını belirtti. Elde ettikleri sonuçlar doğrultusunda Epipaleolitik, Üst Paleolitik, Orta Paleolitik ve Alt Paleolitikten Orta Paleolitik Devir'e geçişi yansıtan bulgularla karşılaştıklarını anlatan Erbil, uzunluğu 23 metre ve derinliği 16 metre olan mağarada, şimdilik 5 metrekarelik bir alanda kurtarma hafriyatı yürüttüklerini söyledi. Erbil, bu 5 metrekarelik alanın çabucak üstünde ağır bir tahribat olduğunu lisana getirerek, buradaki arkeolojik bilginin bir an evvel kurtarılması gerektiğini söz etti. Kemiklerin hangi hayvan cinslerine ilişkin olduğu araştırılacak Tahribatın ağır ve büyük boyutlu olması nedeniyle mümkün olan en kısa müddette en yanlışsız datayı alabilmek ismine mağarada iki periyottur sistemli hafriyatlar gerçekleştirdiklerini lisana getiren Erbil, şunları kaydetti: "Küçük sondaj niteliğinde hafriyatlar gerçekleştirdik ve ana kayaya ulaşarak mağaranın tüm kültürel tabakalanmasını ortaya çıkarmış olduk. Yontmataşlar, bu yontmataşlardan ürettikleri silahlar, kazıyıcılar, insanların avladıkları hayvanlara ilişkin kemik kalıntıları elimize geçti. Bunların çoğunluğu otçul hayvanlara ilişkin. Bunların hangi hayvan çeşitlerine ilişkin olduğu önümüzdeki günlerde uzmanlar tarafından gerçekleştirilecek çalışmalarla ortaya çıkarılacak. Tekno-tipolojik açıdan kelam konusu düzeyler yaklaşık 350 bin yıl öncesine dayanıyor." Mağarada bölgenin tarihine ait değerli dataların tespit edildiğine dikkati çeken Erbil, Uluköy Mağarası'nın kuzey Mezopotamya'da hafriyat çalışması yapılan tek mağara olduğunu vurguladı. Erbil, şunları söyledi: "Bölgede yaptığımız yüzey araştırmalarında Paleolitik Çağ'a ilişkin ispatlar buluyorduk lakin bunları bir arkeolojik dolgu içerisinde katmanlı olarak bulmak çok kıymetli. Burada yapacağımız yaşlandırma çalışmaları avcı toplayıcı insan faaliyetlerini daha güzel anlamamıza imkan sağlayacak." Kültür ve Turizm Vilayet Müdürü Ayhan Gök de geçen sene Mardin Müze Müdürlüğü başkanlığında başlatılan hafriyat çalışmalarının titizlikle yürütüldüğünü, bunun kentte yürütülen tek mağara hafriyatı olduğunu belirtti. "Burası Gurs Vadisi ile bütünleşik bir alan. Vadiyi halkımız sık kullanıyor." diyen Gök, bulunacak yapıtlarla bu alanın yeni bir destinasyon olmaya aday olduğunu tabir etti.
Muhabir: Halil İbrahim Sincar