Kaya Muhammed
Batıl inanç ve davranış kavramının genel kabul gören bir tarifi yoktur.Çünkü birilerinin tuhaf gördüğü ve batıl olarak değerlendirdiklerini, bir başkaları normal olgular ve alışılmış durumlar olarak görebilir.Dahası bugün ancak birkaç kişinin inandığı bir şey ileride yaygın kabul gören inanç haline gelebilir.
Batıl inanç ve davranışlarla ilgilenen sosyal bilimciler batıl inancı,doğal sebebi olan bir olayı doğaüstü, gizemli ve bilimsel olarak yalanlanmış neden veya nedenlerle açıklama eğilimi olarak tanımlamışlardır.Batıl davranışlar genellikle batıl bir inanç veya kabulün sonrasında gerçekleşir.Örneğin tahtaya vurarak,muhtemel bir zarardan kurtulacağını düşünen insan, bu düşünceye bağlı olarak tahtaya vurur.
Mübadil kültüründe devam eden bazı batıl inanç ve davranışları sizler için derledim.
1-Mezarlığı parmakla gösterene,sen de ölürsün denilmesi
2-Gelinlerin kulaklarının iğne ile delinmesi,küpe takmazsa ahirette kulağına değirmen taşı takılacağı inancı
3-Yeni doğanın sarılık olmaması için yüzüne sarı çember örtülmesi
4-Yatan kızanın üstünden atlarsan yatan kızanın büyümeyeceğine inanılması
5-Kahve içme kararırsın denilmesi
6-Yeni doğanın üzerinden üç ezan geçmeden emzirilmeyeceğinin söylenmesi
7-Gözünde arpacık çıkınca bi avuç tuz verip evi koşarak gezdirip sonrasında o tuzun şifa niyetine fırına atılması
8-Çocuk düşüp ağladığında çocuğu kandırma amacıyla düştüğü yere tuz dökülmesi
9-Diş çıktığında,çekildiğinde dişin kiremitliğe atılması ve karga al bu çürük dişi kızanıma altın dişi getir denilmesi
10-Kızanın çabuk yürümesi için Cum’a selası esnasında damlalıkta yürütülmesi
11-Kızanların nazara değmemesi İçin fırın önünden alınan kara boyanın kızanın alnı,kulak arkası veya burnuna sürülmesi
12-Kapının eşiğine oturmanın günah olduğunun söylenmesi
13- Bebeğin dilli olması için hamile kadına dil yedirilmesi
14- Gece kül dökmenin ve sofralık silkmenin günah olduğunu söylenmesi
15- Boş beşiği sallamanın bebeğin karnını ağrıtacağının söylenmesi
16-Bebeğin yorgunluğunun gitmesi için kundağının inekler ormana giderken ineğin önüne serilmesi
17-Bebek yürümeye başlayınca düşmesini engellemek için köstek kesilmesi
18-Gece Sıkılık (Islık)çalmanın ve tırnak kesmenin günah olduğunun söylenmesi
19-Ekmeği Yarım Bırakma yoksa yavuklun bırakır denmesi
20-Giysilerini tires(ters)çıkarma zere(zira)işlerinin ters gideceğinin söylenmesi
21-Gece folluktan yumurta almanın tavuk körlüğü yaptığının söylenmesi
22- Parmağında dolandırma(morluk,şişkinlik)çıkınca şifa niyetine parmağın dananın burnuna sokulması
23- Nazar değmesini önlemek için sarımsak başının herhangi bir yere konulması
24- Bereket İçin cüzdana vb hurma çekirdeğinin koyulması
25-Çok gezmesin ya da okumuş olsun diye göbek bağının camii etrafına gömülmesi
26-Dolu yağarken bereket için ambara oklava ile vurulması
27- Dolu yağışını önlemek için kurban boynuzunun ateşe atılması ve ucunun yanmasının beklenmesi
28-Gelin eve girerken iyi geçinsinler diye kapıya yağ yapıştırılması
“Boş inanç”da denilen batıl inançlar genelde hayal gücümüzün korku ve özlemler eşliğinde ürettiği kabullerdir.Bu tür inançlar, farklı yoğunlukta da olsa,tüm sosyo-kültürel kesimlerde görülebilmektedir.Batıl inançların evrensel bir yönü vardır.Nitekim farklı toplumlarda gerek zihniyet gerekse uygulama açısından birbirine benzer bâtıl inanç ve davranışları gözlemlemek mümkündür.
