Müzelerdeki 250 binden fazla eser yapay zeka takviyeli DNA uygulamasıyla kimliklendirildi

AA ANKARA (AA) - Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz, bakanlığa bağlı müzelerdeki yapıtların korunması ve geleceğe miras bırakılması maksadıyla başlatılan "Tarihi Yapıtların Güvenliği İçin Kimliklendirilmesi Projesi"ne ait AA muhabirine açıklamada bulundu. Türkiye'deki tüm müzelerde sikkeler hariç toplam 2 milyon 860 bin eser bulunduğunu belirten İnceciköz, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'un talimatıyla kültür varlıklarının yurt dışına kaçırılması ile gayret ve yapıtların kimliklendirilerek envanterinin çıkarılması için çalışma başlattıklarını söyledi. İnceciköz, çalışmanın birinci etabında müzelerin teşhirinde bulunan 103 bin 816 yapıtın tamamının kimyasal kimliklendirmesini yaptıklarını, akabinde depolarda çalışmaya başladıklarını belirterek, şunları kaydetti: "Müzelerimizin depolarındaki 150 bin 882 yapıtı tamamlamış durumdayız. 2028'e kadar depolarımızda bulunan tüm yapıtlarımızı hem kayıt altına alacağız hem de dijital kimliklendirmeyle bu yapıtların bize ilişkin olduğunu muhakkak etmiş olacağız. Sayın Bakanımızın talimatlarıyla çok değerli büyük bir proje daha başlattık. İsmi 'Geleceğe Miras'. Bilhassa hafriyat liderlerimizin, hafriyat çalışma faaliyetlerini yoğunlaştırması üzerine kurulu bir sistem. Kazılardan çıkarılan eserler konservasyonu yapılarak müzelerimize sergilenme hedefiyle getiriliyor. Eser sayısı 2028'e kadar kesinlikle artacaktır. Biz yeni bulduğumuz eserler de dahil olmak üzere 2028'e kadar bu süreci tamamlamayı hedefliyoruz." İnceciköz, yapıtlara DNA kodunun yüklendiği çalışmanın yerli ve ulusal olduğunu belirterek, şu bilgileri verdi: "Kullandığımız unsurda değerli kimyasallar var. İçinde yapay zeka algoritması ile oluşturulan DNA izlerinin olduğu, gözle görülmeyen, hissedilmeyen bir tıp unsur. Her yapıtın kendi kimlik kartı bilgilerini işledikten sonra, yapıtın uygun bir yerine, yapıta de ziyan vermeyecek formda bir imza bırakmış oluyoruz. Siz bunu elle hissedemez, gözle göremezsiniz. Ultraviyole ışıkla orada bir bilgi olduğunu da tespit edemezsiniz. Bunun kendine ilişkin okuyucu sistemleri var. Lakin bu sistemler üzerinden o yapıttaki iz görülebilir." "Esere bir kimlik kartı hazırlıyoruz" Kaçakçılıkla gayret kapsamında hayli değerli işler yaptıklarını ve değerli başarılara imza attıklarını vurgulayan İnceciköz, Türkiye'nin bu bahiste kural koyan ülke durumuna geldiğini söyledi. Çalışmayı, alanında uzman güçlü bir grup ve müze uzmanları koordinesinde yürüttüklerini aktaran İnceciköz, yapılan sistemin gelecekte kültür varlıkları üzerine çalışanlara düzgün bir data oluşturacağını işaret etti. Birol İnceciköz, yapıtları kimliklendirme çalışmasının kendi içinde alt çalışmaları içerdiği bilgisini paylaşarak, "Esere yalnızca bir DNA kodu koymuyoruz. Depolardaki yahut teşhirdeki yapıtın bugünkü halinde her türlü incelemesini tamamlıyoruz, yapıta bir kimlik kartı hazırlıyoruz. Sistemde tüm datalarını saklıyoruz. Yapıtın şayet konservasyon yahut paklık muhtaçlığı, bir küçük müdahale gereksinimi varsa bakımlarını da yapıyoruz. Yapıtların bakım ve tamiratlarını da konservasyon laboratuvarlarımız yapıyor." dedi. AA, Anadolu Medeniyetleri Müzesinin deposunu görüntüledi Anadolu Ajansı (AA), Anadolu Medeniyetleri Müzesinin tam güvenlikli eser deposunda, restoratör ve konservatörlerin, proje kapsamında yapıtlara DNA kodlaması usulünü nasıl uyguladığını görüntüledi. Önlük ve eldivenlerini giyen ve güvenlik gayesiyle ferdî eşyalarını bırakan restoratörler, depoya müzenin güvenlik vazifelileri eşliğinde geçiyor. Süreç sırası bekleyen yapıtı alarak inceleyen restoratörler, her eserin envanter numaralarını ve farklı açılardan fotoğraflarını çekiyor. Ardından dijital ve manuel olarak yapıta inorganik nanoteknolojik unsur süren vazifeliler, kimliklendirmenin tamamlanması için kimyasal işaretlendirme sürecini yapıyor ve yapıta DNA kodu koyuyor. Eser, bilgilerle Müze Ulusal Envanter Sistemine (MUES) yalnızca sorumlu yetkililerin ulaşacağı formda kaydediliyor.
Muhabir: Yasemin Kalyoncuoğlu