Gökhan Karakaş – Buzullardan Güney Okyanusu’na, Meksika Körfezi’nden Akdeniz’e dünyanın tüm denizlerinde çevre suçlarıyla mücadele eden MV Arctic Sunrise, müsilaj sorunuyla dünyanın gündemine gelen Marmara Denizi’ndeki kirliliğin nedenlerini araştırıyor. Greenpeace Akdeniz’in ‘Vanayı Kapat, Marmara’yı Kurtar’ kampanyasına destek için 1 hafta boyunca Marmara Denizi’nde araştırmalar yapan Arctic Sunrise gemisinde İtalya, İspanya, Hollanda, Güney Kore, Tayvan, Güney Afrika, Yunanistan, Türkiye, Hindistan ve Bulgaristan’dan toplam 14 mürettebat bulunuyor.

Kirliliğin tetikleyicisi olarak öne çıkan Ergene derin deniz deşarjının vanasının kapatılması için sosyal mesajlar vermeyi amaçlayan Greenpeace’in gemisi Arctic Sunrise İstanbul’da çevrecilerle buluşacak. Gemideki tek Türk Serkan Dadak, 20 yıldır örgütle dünyanın hemen her denizinde ve okyanusunda çevre hareketlerine katıldı. 

Marmara’yı Kurtar

Greenpeace Akdeniz, azot ve fosfor gibi kirleticilerin yükünü kaldıramayan Marmara Denizi’nin çığlığı olarak dünya kamuoyunun öğrendiği müsilaj sorunu başta olmak üzere tüm çevre sorunlarının altını çizmeyi amaçlıyor. Kirliliğin asıl tetikleyicisi olarak öne çıkan Ergene derin deniz deşarjının sonlandırılması için ‘Vanayı Kapat, Marmara’yı Kurtar’ sloganını kullanan Greenpeace, çözüm için Ergene’yi sanayi atıklarıyla kirleten tesislerde kimyasal arıtma kullanılmasını öneriyor. 

 ‘Vana patladı vakit yok’

Müsilaj sorununun önümüzdeki günlerde tekrar gündeme gelebileceğini belirten Greenpeace, müsilajın deniz yüzeyinden temizlenmiş olmasının sorunu çözmediğini vurguluyor. Greenpeace’e göre, Ergene Derin Deniz Deşarjı, pek çok sorunun tetikleyicisi. Türkiye’nin en büyük çevre projesi olarak sunulan Derin Deşarj Sistemi Doğu Hattı’nın kara boru hattının hizmete girmesiyle kirliliğin Marmara Denizi’ne bırakıldığını iddia eden Grenpeace, bu deşarjdan sonra canlı ölümlerinin ve müsilajın yaşandığına dikkat çekiyor. Greenpeace’in Marmara Denizi’ndeki araştırmaları balık ölümlerinin yaşandığı Tekirdağ-Hoşköy/Şarköy-Doğanaslan hattında sürdü. Greenpeace, “Şubat ayından beri balık ölümleri yaşanıyor. Her gün 280 olimpik havuz hacminde bir kompleks atık su Ergene’den Marmara’ya boşaltılıyor. Renk ve tuzluluk problemini çözemedik. Vana patladı ve kirlilik ortaya çıktı. Marmara Denizi’nden çıkan su ürünlerinde yapılan çalışmalar özellikle göç etmeyen midye gibi canlılarda ağır metal oranlarının fazla olduğunu gösteriyor. Marmara’da müsilaja ve geri dönüşü olmayan ekosistem hasarına yol açan, insan ve çevre sağlığını açıkça tehdit eden bu uygulama durdurulmazsa Karadeniz’i ve sonrasında Kuzey Ege’yi büyük bir risk altına sokacak. Su ürünlerinde birikecek toksik kalıntılar balıkçılıkta kalite düşüşüne neden olacak. Yıkanma sularına sızabilecek kirli su ise tam olarak öngörülemeyen etkileriyle insan sağlığını tehdit edecek” açıklamasını yaptı.

Norveç’te 1975 yılında inşa edilen 949 groston ağırlığındaki MV Arctic Sunrise gemisi müsilaj kabusu yaşayan Marmara Denizi’ndeki kirliliğin nedenlerini araştırıyor.

Geminin en kıdemlisi

İklim değişikliğinin buzullardaki ilk tanıklarından olan Greenpeace’in sembol gemisi Arctic Sunrise, örgüt tarafından satın alınmadan önce fok ve penguen avı için kullanılmıştı. 1996’dan beri örgütte olan Arctic Sunrise 1997’de James Ross adasını Antarktika kıtasına bağlayan 200 metre kalınlığındaki buz rafı çöktüğünde görevdeydi. 20 yıldır Greenpeace örgütünde bulunan Serkan Dadak, geminin en kıdemlilerinden. Güney Okyanusu’nda balina koruyuculuğu, Akdeniz’de nesli tehlike altındaki mavi yüzgeçli orkinosların avlanmaması ya da Kuzey Denizi’nde iklim değişikliği araştırmalarına kadar pek çok eyleme katılan inşaat mühendisi Serkan Dadak, Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi’nden mezun olduktan sonra denizlere açılmıştı. Geminin en gözde mürettebatları arasındaki Dadak, karada olduğu zamanlarda doğal tarım ve çiftçi dayanışması gibi etkinliklerde görev aldı. Geminin son seferinde de güverte personeli olarak görev yapan Dadak, iklim değişikliğinin yıkıcı etkisini seyahatleri boyunca gözlemliyor. Yunanistan’ın Ege Denizi kıyılarında deniz memelileri için kampanya yürüten MV Arctic Sunrise, Türkiye’nin ardından dünyayı tehdit eden en büyük çevre sorunu olan iklim değişikliği için Hırvatistan’a gidecek.