PISA 2022 sonuçlarına göre Türkiye her alanda sıralamasını yükseltti

ANKARA (AA) - 2022 yılında yapılan PISA Türkiye sonuçları, bugün itibarıyla tüm dünyayla eş zamanlı açıklandı. OECD tarafından 15 yaş grubundaki öğrencilerin kazandıkları bilgi ve becerileri değerlendiren ve üç yılda bir yapılan uluslararası araştırma programı olan PISA araştırması, 15 yaş grubunda örgün eğitime devam eden öğrencilerin matematik okuryazarlığı, fen okuryazarlığı, okuma becerilerini değerlendirmek ve ülkeleri karşılaştırabilmek için yapılıyor. Bu kapsamda, 2021'de yapılacak olan PISA, Kovid-19 salgını nedeniyle bir yıl ertelenerek 2022'de gerçekleştirildi. Türkiye, PISA araştırmasına 2003'ten bu yana katılıyor. PISA araştırmasına 2003 yılında 41, 2006 yılında 57, 2009 ve 2012 yıllarında 65, 2015 yılında ise 72 ülke, 2018 yılında ise 79 ülke katılım gösterdi. Bugün açıklanan PISA 2022 araştırmasına 81 ülke katıldı. PISA 2022 nihai uygulaması, Türkiye'de 19 Nisan-13 Mayıs 2022'de 60 ilden 196 okul ve 7 bin 250 öğrencinin katılımıyla bilgisayar tabanlı gerçekleştirildi. PISA sonuçlarına ilişkin kamuoyuna iki ayrı rapor sunuldu. Bunlardan biri MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından açıklanan ülke raporu, diğeri ise OECD tarafından kaleme alınan ve "https://www.oecd.org/pisa/" adresinde yayımlanan rapor oldu. OECD'nin Türkiye'nin PISA sonuçları konusundaki değerlendirmesinde, "Türkiye, PISA'da 10 yıldan uzun bir süre boyunca çoğu alanda iyileşme gösteren az sayıda ülkeden biridir." ifadesi kullanıldı. MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğünün raporuna göre, Türkiye PISA 2022 sonuçlarında, matematik alanında 2018 ile hemen hemen aynı puanı alırken, fen okuryazarlığı alanında daha yüksek puan elde etti, okuma becerilerinde ise daha düşük performans gösterdi. Matematik ve fen alanlarındaki Türkiye PISA 2022 ortalamaları, PISA'da şimdiye kadar elde edilen en yüksek sonuçlar arasında yer aldı. Bunun yanında, okuma becerileri alanında ise uzun vadeli ortalamaya yakın bir performans elde edildi. PISA 2022'de özellikle matematik ve fen alanlarında elde edilen puanlar, 2006 ve 2015'teki puanlara kıyasla oldukça yüksek oldu. Türkiye'nin tüm ülkeler ile OECD ülkeleri sıralamasındaki yeri PISA 2022 araştırmasına katılan ülke sayısı 79'dan 81'e yükselirken Türkiye her üç alanda ülke sıralamasında daha üst sıralarda yer aldı.

Alan	PISA 2018 Sıralaması	PISA 2022 Sıralaması	Değişim
Okuma	40	36	+4
Matematik	42	39	+3
Fen	39	34	+5

Matematik alanında, 2018'de 79 ülke arasında 42. sırada yer alan Türkiye, PISA 2022'de 81 ülke arasında 39. sırada yer aldı. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 33. sırada bulunan Türkiye, 2022'de 32. sıraya yerleşti. Türkiye fen alanında PISA 2018'de 79 ülke arasında 39. sırada yer alırken PISA 2022'de 81 ülke arasında 34. sıraya yükseldi. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 30. sıradaki Türkiye, 2022'de 29. sırada yer aldı. Türkiye okuma becerileri alanında PISA 2018'de 79 ülke arasında 40. sırada yer alırken PISA 2022'de 81 ülke arasında 36. sıraya yükseldi. Benzer şekilde 2018'de 37 OECD ülkesi arasında 31. sıradaki Türkiye, 2022'de 30. sırada bulundu. OECD'nin raporunda, "Türkiye her üç alanda tüm ülkeler ortalamasının üstünde yer alırken OECD ülkeleriyle arasındaki farkı hızlıca azaltmaktadır. Ayrıca PISA'da fiziksel ve sosyal öğrenme ortamlarına ilişkin anketlerden elde edilen veriler, Türkiye'deki fiziki ve sosyal öğrenme ortalamalarının OECD'den daha iyi olduğunu gösterdi. Bu da 2003 yılından itibaren eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması ve öğrenme ortamlarının iyileştirilmesi yönünde atılan adımların olumlu sonuç verdiğinin bir göstergesidir." değerlendirmesi yapıldı. Türkiye, matematik okuryazarlığında ortalamanın 15 puan üzerine çıktı PISA araştırmasında her döngüde farklı bir alan, ağırlıklı alan olarak değerlendiriliyor. PISA 2022'de ağırlıklı alan matematik okuryazarlığı olarak belirlendi. Türkiye PISA araştırmasında matematik alanında istikrarlı artış gösteren ülkeler arasında yer aldı. Raporda, PISA döngülerinde Türkiye'de matematik okuryazarlığı alanındaki performans değişimi konusunda, "Son 20 yılda Türkiye matematik alanında istikrarlı şekilde ilerleme sağlayan iki ülkeden biridir." ifadesi kullanıldı. PISA 2022'de matematik okuryazarlığında OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görüldü. OECD ve tüm ülkelerde görülen düşüş Türkiye'de yaşanmadı. Matematik alanında PISA 2022'de OECD ortalaması 472, tüm ülkeler ortalaması 438 iken Türkiye ortalaması ise 453 puan oldu ve Türkiye bu puanla tüm ülkeler ortalamasının üstünde yer aldı. Matematik alanında OECD ülkeleri ve tüm ülkeler ortalama puanları ile Türkiye'nin ortalama puanı arasındaki farka bakıldığında Türkiye'nin her döngüde, OECD ülkeleri puan ortalamasıyla arasındaki farkı azalttığı görüldü. 2022 sonuçlarına göre Türkiye, OECD ülkeleriyle arasında matematik alanında 2015 yılındaki 70 puanlık farkı 19 puana düşürürken, tüm ülkelerle arasındaki 41 puanlık farkı kapatarak 15 puan öne geçti. Fen okuryazarlığı PISA döngülerinde fen okuryazarlığı alanındaki performans değişimi konusunda da, "Son 20 yılda Türkiye fen alanında istikrarlı şekilde ilerleme sağlayan dört ülkeden biridir." değerlendirmesi yapıldı. Öte yandan PISA döngülerinde ortalama fen alanı performansının yıllara göre değişimi incelendiğinde, PISA 2022'de fen okuryazarlığında OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görülürken Türkiye'nin ortalama puanında artış gerçekleşti. PISA 2022'de fen alanı performansında OECD ortalaması 485, tüm ülkeler ortalaması 447, Türkiye ortalaması ise 476 puan oldu ve Türkiye bu puanla tüm ülkelere ait ortalamanın üstünde yer aldı. Fen alanında, Türkiye tüm ülkelere ait ortalamanın çok üstünde yer alırken OECD ortalamasına yaklaştı. Fen alanında OECD ülkeleri ve tüm ülkeler ortalama puanları ile Türkiye'nin ortalama puanı arasındaki fark incelendiğinde, Türkiye'nin her döngüde, OECD ülkeleri puan ortalamasıyla arasındaki farkı azalttığı ortaya çıktı. 2022 sonuçlarına göre Türkiye, bu alanda OECD ülkeleriyle arasında 2015 yılındaki 68 puanlık farkı 9 puana düşürürken, tüm ülkelerle arasındaki 40 puanlık farkı kapatarak 29 puan öne geçti. Okuma becerileri PISA 2022'de okuma becerilerinde OECD ve tüm ülkelerin ortalama puanlarında düşüş görüldü. Benzer bir düşüş Türkiye'de de yaşandı. Raporda, PISA döngülerinde okuma becerileri alanındaki performans değişimi konusunda, "Son 20 yılda Türkiye'nin okuma becerileri performansında anlamlı bir değişim görülmemiştir." ifadesi yer aldı. PISA 2022'de okuma becerileri alanında OECD ortalaması 476, tüm ülkeler ortalaması 435, Türkiye ortalaması ise 456 puan oldu. Türkiye elde ettiği bu puanla tüm ülkelere ait ortalamanın üstünde yer aldı. Okuma becerilerinde, 2022 sonuçlarına göre Türkiye ile OECD ülkeleri arasında 2015 yılındaki 62 puanlık fark 20 puana düşerken, tüm ülkeler arasındaki 32 puanlık fark kapanarak 21 puan öne geçildi. "Yaptığımız çalışmaların nasıl bir fayda verdiğini göstermekte" PISA sonuçlarına ilişkin AA muhabirine değerlendirmelerde bulunan MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürü Kemal Bülbül, şöyle konuştu: "Rapora baktığımızda, 20 yıllık süreç içerisinde durumunu düzenli olarak artıran ülke konumundayız. Özellikle matematik ve fen alanında hızlı bir ilerleme gösteriyoruz. Matematik alanında sadece iki ülke Makao (Çin) ve Türkiye hızlı yükseliş gösteren ülkeler. Benzer durum fen alanı için de geçerli. Fen alanına baktığımızda Makao (Çin), Peru, Singapur ve Türkiye hızlı yükseliş gösteren ülkeler. Okuma becerilerinde ise 2012 yılından itibaren başta OECD ülkeleri olmak üzere tüm ülkelerde düşüş eğilimi devam ediyor. Ülkemizde ise durağan bir seyir var. Raporda bu detayları görmek mümkün." Eğitimde alınan kararların olumlu ya da olumsuz yansımasının sonradan kendini göstermeye başladığına dikkati çeken Bülbül, "Matematik ve fen alanında en hızlı yükseliş gösteren iki ülkeden birinin Türkiye olması, yaptığımız çalışmaların nasıl bir fayda verdiğini göstermekte." diye konuştu. "PISA'nın bilinirliğini artırdık" Bülbül, 2014-2019 yılları arasında Türkiye PISA koordinatörlüğü yaptığını, 2015-2018-2022 PISA uygulamalarını aynı ekibin yürüttüğünü bildirdi. Bülbül, PISA'nın bilinirliğini artırdıklarını söyledi. Türkiye'nin sonuçlarının 2015 yılında, bütün dünyada olduğu gibi düşük geldiğine işaret eden Bülbül, şöyle konuştu: "Bunun en büyük etkisi sınavın bilgisayar ortamında yapılmasıydı. FATİH projesinin hayata geçmesi, EBA üzerinden dijital içeriklere ulaşımın yaygınlaşması özellikle dezavantajlı öğrencilerimizin bunlara ulaşımın kolaylaşması fen ve matematik alanında ilerlememizi sağladı. Bunun yanında İYEP (İlkokullarda Yetiştirme Programı), öğrenme eksikliklerinin telafi edilmesi sonuçlara katkı sağladı. 2016 yılında ilk defa yatırım programına eğitim izleme projeleri eklendi. 2017 yılında 5. sınıflara izleme araştırması yaptık. O yıl 5. sınıflara giden öğrencilerimiz 2022 yılında 10. sınıfa giden çocuklarımız ve PISA'ya katılan öğrencilerimizin yüzde 96'sı 10. sınıf öğrencisi." Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi (ABİDE) Projesi kapsamında, 2016, 2018 yıllarında Türkiye'nin en kapsamlı il bazlı izleme araştırmalarını hayata geçirdiklerini ve buradan elde ettikleri verilerle müfredatta ve ders kitaplarında yenilikler yaptıklarını belirten Bülbül, eğitimde yenilikçi adımlar atmaya devam ettiklerini vurguladı. "Fen okuryazarlığı alanında Norveç ile aynı puandayız" Bülbül, fen eğitiminde EBA'nın içeriklerinin zenginleşmesiyle öğrencilerin, öğretim yöntemi açısından görsel araçları da kullanmaya başladığını anlattı. "Bugün fen okuryazarlığı alanında Norveç ile aynı puandayız." diyen Bülbül, şöyle devam etti: "PISA sonuçları söz konusu olduğunda her zaman örnek ülke olarak Finlandiya gösterilmektedir. PISA 2022'ye göre Finlandiya 20. sırada yer almaktadır. Oysa Finlandiya nüfus olarak ülkemize benzememektedir. OECD kendi hazırladığı raporda çağ nüfusu açısından Türkiye ile benzerlik gösteren ve en fazla öğrencisi olan ülkeler olarak ABD, Meksika, Brezilya, Endonezya ve Filipinler ile Türkiye arasında karşılaştırma yapmıştır. Bu karşılaştırmaya göre Türkiye üç alanda da ABD'den sonra ikinci sırada yer almaktadır." "Okuma becerilerinin geliştirilmesi için bir dizi çalışma başlattık" Genel Müdür Bülbül, tüm ülkelerde okuma becerilerinde düşüşün devam ettiğini belirterek, "Ülkemizde de sonuçlar bu yönde. Türkiye bu alanda düşük bir ortalama gösterse de istikrarlı bir sonuç ortaya koymakta ve ülkeler arasındaki farkı azaltmakta." dedi. Okuma becerileri alanında istenilen gelişimin gösterilmesi için bir dizi çalışma başlattıklarını hatırlatan Bülbül, bu yönde öğretim yılı başında birçok mevzuatta yenilik yapıldığını söyledi. Milli Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliğinin yayımlandığını dile getiren Bülbül, şunları kaydetti: "Okul sınavlarında çoktan seçmeli soruların yerine açık uçlu soruların kullanılması, konuşma, dinleme becerilerinin ölçülmesi ve temel eğitim yönetmeliğinde yapılan değişiklikle birlikte Türkçe geçme notunun 70'e çekilmesi yapılan birkaç yenilik. Ayrıca ilkokullarda Türkçenin etkin ve güzel kullanımına yönelik özel ölçme araçları kullanılacak ve öğrenci gelişimi sürekli olarak izlenecek. Ayrıca Türkçemizin gelişimine yönelik dört beceriye yönelik izleme araştırması da yönetmelikte yer aldı ve bu çalışmanın daha geniş katılımla yapılması yönünde karar alındı."
Muhabir: Selma Kasap AA