Rifat Sait

24.Dönem İzmir milletvekili

Balkan Stratejik Araştırmalar Merkezi (BASAM) Başkanı

rifatsait@gmail.com  Twitter : @saitrifat

Türkiye Nisan ayında geleceği ile ilgili çok önemli bir karar verecek. Buradaki “çok önemli “ kelimesinin bile olayın stratejini ve hayatiyetini tam anlatamadığını düşünerek bu yazıyı kaleme alma ihtiyacı duydum. Zira hem Evet hem Hayır cephesinde ağırlıklı olarak olayın farklı taraflara çekilerek esasının konuşulmadığını üzülerek görüyorum. Olay, sanki bir derbi maçı öncesi taraftarların tezahüratlarına dönüveriyor gibi geldi. Bu konuda Evet-Hayır oranları konusunda sayısal iddialar yapılarak halkın vereceği karara saygısızlıklar yapılıyor. Hatta işi ileri götürüp bahisler yapılarak olayı kumara bile dökenler var. Ülkemizin geleceği ile ilgili verilecek kararın bu şekilde işlenmesi doğru değildir.

Zıt örnekler her zaman doğru olmayabilir

Referandum, Son günlerde Sosyal Medya’da en çok işlenen konu haline geldi. Evetçiler ve hayırcılar neden bu şekilde karar vereceklerini sosyal medya hesaplarında açıklıyorlar. Birileri diyor ki, hayır diyeceğim çünkü falanca evet diyecek, ya da öteki diyor ki Evet diyeceğim çünkü şunlar hayır diyecek. Bazen de şöyle diyorlar, “bakın şunlar da hayır diyor, o halde siz evet deyin, ya da tam tersi. Şimdi mesela yanlış olduğunu düşündüğümüz bir kişi veya grup son anda Evet diyeceğini açıklasa biz onlar böyle karar verdi diye hayır mı diyeceğiz? Mesela ben Evet diyeceğim ama diğeri hayır dediği için ya da bu da evet dediği için değil. Evet’in doğru olduğunu düşündüğüm ve ülkemin menfaatleri için bu karara vardım. Mesela siz onlar kılıyor ya da bunlar kılmıyor diye değil, Allah’a borcunuz olduğu için namaz kılarsınız ki bu doğru bir davranıştır. Bu yüzden Evetçi arkadaşların örnek verirken esas meseleyi anlatıp neden Evet verdiklerini Allah rızası için doğru anlatmalarını özellikle rica ediyorum. Her iki taraftaki arkadaşlarımız, neden böyle bir karar verilmesi gerektiğini ülkemizin ekonomik ve siyasal çıkarları için samimi bir şekilde anlatması ve karşılıklı sorularını yine samimiyetle cevaplandırması gerekiyor..

Referandum mu, AK Parti-CHP kapışması mı?

Birileri bu referandumu AK Parti-CHP kapışmasına çevirmek istiyorlar. Onların amacı farklı olabilir. Buna dikkat edilmesi gerekiyor. Yoksa olay AK Parti-CHP tartışmasına dönüşürse doğru bir karar alınamaz. Yani eğer Evet, doğru bir karar olduğu halde yine de bir CHP’li arkadaşımız sadece siyasi bir tarafgirlik uğruna hayır diyebiliyorsa bu çok yanlış bir karardır. Aynı şey tam tersine de yani AK Parti cephesi için de böyledir.  Partizanca değil akıllıca hareket etmek en doğrusudur.

Kararsızlar yani ortada olanlar

Her seçimde olduğu gibi bu referandumda da kararsız olanlar var. Özellikle ilk kez oy kullanacak olan gençlerin oyları bence çok önemli. Kararsızların referanduma önemli bir etki yapacaklarını düşünüyorum. Kanaatimce seçim çalışma ve stratejilerinin en çok ta onlar üzerine yapılacağını bekliyorum. Bu nedenle, bu kesimin merak ettikleri sorular doğru ve samimi bir şekilde cevaplandırılmalıdır diye düşünüyorum. Bu arada gerginlik oluşturacak gruplaşmalar, sert sözler, yanlış anlamalar bu grubu olumsuz etkileyebilir. Aslında her zaman ılımlı ve hakkaniyetle yapılması gereken ama bilhassa seçim dönemimde dikkat edilen şeyler vardır. Mesela elektriklerin kesilmesi, trafik cezaları, vergilerin artırılması veya ceza şeklinde kesilmesi,  devlet dairelerinde memurların olumsuz tutumları, bürokratların olası yanlış hareketleri v.s. gibi. Bütün bunlar kararsızların hassas olduğu şeylerdir.

Boykotçular

Bir grup var ki, kararsızdır zira her iki tarafa da tepkilidir. Bunlar seçimde oy kullanmaz veya gider boş oy kullanır yani seçimi boykot ederler. Bunların bilmesi gereken şey kullanmadıkları oy, çoğunluğun oyu olarak sandığa yansımasıdır. Yani onun yerine bölgedeki çoğunluk karar vermiş olur. Yani oyu boş değildir aslında, diğerlerinin verdiği oyu kabul eder. Oysa oy kullanmak her vatandaşın hakkı ve sorumlu olduğu bir şeydir. Vatandaşlık görevidir.

Evetçi olup Tepkiden dolayı Hayır diyenler

Geçenlerde bir arkadaşı çalışma ofisinde ziyaret ettim. Çok farklı bir yaklaşım sergilediği için burada isim vermeden örnek vermek istiyorum. Bu arkadaş mesela geçenlerde KOSGEB’den gerekli desteği alamadığı için üzülmüş. Ayrıca bazı ekonomik nedenlerden de olumsuz etkilendiğini belirterek, hükümete tepkili olduğunu belirtti. Bu arkadaş Başkanlık sistemine Evet diyor ama tepkisini bir şekilde yansıtmak istediğini belirterek, “sandık her zaman önümüze gelmiyor, gelince de tepkimi göstermek istiyorum” dedi. Yani aslında evetçi ama tepkisini hayırla göstermek istiyor.  Ben bu arkadaş gibi düşünenler olabileceğini ve bunları mutlaka ziyaret edilip ikna edilmesi gerektiğini düşünüyorum.

Taraflar ve gruplar

Taraflar arasında kesin kararlı ve oyunun rengi belli olanlar, son anda değişebilecekler veya farklı bir gelişmeden dolayı sonradan değişebilecekler ile kararsızlar var. Siyasilerin haricindeki genel gruplar kimler? Başta ilk kez oy kullanacaklar olmak üzere 18-25 arası gençler. Bunların sayıları yaklaşık 5-6 milyondur.  Yurt dışında oy kullanacak olan 2 milyon kadar seçmen. İş dünyası, işçi, köylü, işsiz, emekli… Her kesimin düşüncesi, beklentisi, algıları farklı farklı olabilir. Balkan göçmenleri, Kürt seçmenler, Anadolu’nun farklı yerlerindeki vatandaşlar. Hepsi farklı bir düşünce içinde olabilir. Diğer yandan siyasiler içinde MHP’nin tabanı da oldukça önemli. Her bir grup için ayrı siyasi çalışmaya ihtiyaç olacaktır. Zira herkesin beklentisi, tepkisi, terminolojisi, stratejisi, jargonu vesaire ne kadar algı ve olgu değeri varsa, anlamalı ve anlatılmalıdır. Durumu iyi analiz edip, referandumun ne olduğunu veya ne olmadığını ayrıca ülke için sonuçlarını mutlaka kantitatif  (Sayısal) olarak anlatmak zorundayız. Bunu yapacak olanların karşı tarafın sorularını iyi bilmeleri, ortak bir yöntemde buluşmaları, ortak bir dil kullanmaları, olaya inanmaları gerekiyor. Bu arada bazı televizyon dizilerinde çaktırmadan Hayır söylemleri ile vatandaş üzerinde algı oluşturmaları hiç uygun bir hareket değildir. Referandumun ülkemiz için mecazi değil gerçek anlamda hayırlı olmasını diliyor ama canı yürekten EVET çıkmasını bekliyorum.