Sahipsiz hayvanlara yönelik kanun teklifi TBMM’de

AA TBMM (AA) - AK Parti milletvekillerinin imzasını taşıyan teklifle, Hayvanları Müdafaa Kanunu'nda değişikliğe gidiliyor. Buna nazaran, Kanun'un gayelerine "insan, hayvan ve etraf sıhhati gözetilmek kaydıyla" tabiri ekleniyor. Sahipsiz hayvanlara ait yürütülecek çalışmalarda, tereddüde mahal verilmemesi, kedi ve köpeklerin sahipli hayvan statüsüne alınabilmesi için Veteriner Hizmetleri, Bitki Sıhhati, Gıda ve Yem Kanunu kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı veri tabanına kaydedilmesi zaruriliği bulunduğundan "sahipli hayvan" ve "sahipsiz hayvan" kavramları açık bir biçimde tanımlanıyor. Uygulamada tereddüde mahal verilmemesi maksadıyla ve Kanun'daki "yakala-kısırlaştır-sal" metodunun kaldırılması nedeniyle hayvan bakımevi tarifinde ahenk değişikliği yapılıyor. Hayvan bakımevi, "Bakanlıktan müsaade alınmak suretiyle kurulan ve hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği bir tesis" halinde değiştiriliyor. Teklifle sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların hayvan bakımevlerine toplanması ve buralarda rehabilite edilerek sahiplendirilinceye kadar bakılacak olması sebebiyle bakımevleri dışında bir hayvana bakmanın onun yasal sorumluluğunu alarak sahiplenilmesi suretiyle mümkün olabileceği prensibi kabul ediliyor. Buna nazaran, Kanun'un unsurları ortasında yer alan "Evcil hayvanlar, cinsine mahsus hayat kuralları içinde yaşama özgürlüğüne sahiptir. Sahipsiz hayvanların da, sahipli hayvanlar üzere ömürleri desteklenmelidir." sözü yürürlükten kaldırılıyor. Hiçbir maddi kar ve menfaat gayesi gütmeksizin, yalnızca insani ve vicdani sorumluluklarla, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanları sahiplenmek isteyen ve Kanun'da öngörülen şartları taşıyan gerçek ve hukuksal şahısların teşviki ve bu kapsamda eşgüdüm sağlanması temel olacak. Yerel idareler, gönüllü kuruluşlarla iş birliği içerisinde, sahipsiz hayvanların sahiplendirilinceye kadar bakılmaları için hayvan bakımevleri kurarak onların bakımlarını ve tedavilerini sağlayacak, eğitim çalışmaları yapacak. Ötanazi ve teşvik Hayvan bakımevlerine alınan hayvanlardan rehabilite edilenler sahiplendirilinceye kadar bu yerlerde barındırılacak. Hakikat ve aktüel bilgi sağlanabilmesi maksadıyla hayvan bakımevlerine alınan hayvanlar Tarım ve Orman Bakanlığı veri sistemine kaydedilecek. Bu hayvanlardan saldırgan olan, bulaşıcı yahut tedavi edilemeyen hastalığı bulunan ya da sahiplenilmesi yasak olan hayvanlara lokal idarelerce "ötanazi" yapılacak. Sahipsiz hayvan popülasyonunun, kamu güvenliği bakımından tehlike oluşturmasına yahut hayvandan hayvana yahut hayvandan beşere bulaşan hastalıkların görülmesine, su kaynaklarının, yaban hayatının ve biyolojik çeşitliliğin ziyana uğramasına sebebiyet vermesi halinde ilgili lokal idare tarafından sahipsiz hayvanlara ötanazi yapılabilecek. Hayvanlara yapılacak müdahalenin yalnızca tıbbi münasebetlerle değil Kanun'da yer alan başka istisnai durumlarda da yapılabilmesine imkan sağlanıyor. "Yerel idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanların bakımevi dışında bir yere terk edilmesi yahut bakımevinde barındırılan hayvanların bakımevi dışında bir yere bırakmak" fiilleri yasak kapsamına alınıyor. Böylelikle sahipsiz hayvanların toplanması, hayvan bakımevlerine götürülmesi ve bu hayvanların sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevi bünyesinde bakılmasına ait kararların uygulanmasının ve lokal idarelerin vazife ve sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine getirmelerinin sağlanması amaçlanıyor. İl hayvanları müdafaa şurasının vazifeleri ortasına sahipsiz hayvanların korunmasına yönelik yürütülen çalışmaların yanı sıra insan, hayvan ve etraf sıhhatini müdafaaya yönelik olarak sahipsiz hayvanlardan kaynaklı meseleleri belirlemek ve bu meselelere ait tahlil teklifleri üretmek ekleniyor. Düzenlemeyle başta lokal idareler olmak üzere başka ilgili kurum ve kuruluşlara yapılacak takviyenin kapsamı genişletiliyor. Buna nazaran, insan, hayvan ve etraf sıhhatinin korunması emeliyle bakımevleri, hastaneler ve ameliyathaneler kurmak; bunlara ait ilaç, alet ve ekipmanları temin etmek ile bakımevlerinde bakım, rehabilitasyon ve sahiplendirme üzere faaliyetleri yürütmek için başta mahallî idareler olmak üzere öbür ilgili kurum ve kuruluşlara teşvik yahut Bakanlıkça uygun görülen ölçülerde mali dayanak sağlanacak. Ödenekler öbür bir maksat için kullanılamayacak Hayvanları müdafaaya yönelik kararlara muhalif hareket eden yahut sahiplendiği hayvanların bakımını önemli biçimde ihmal eden ya da onlara ağrı, acı yahut ziyan veren şahısların kontrolle yetkili merci tarafından hayvan bulundurması yasak olacak ve hayvanlarına el konulacak. Kelam konusu hayvanlardan sahiplendirilme niteliği olanlar sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevinde barındırılacak. Caydırıcılığın sağlanması gayesiyle sahipli hayvanın sahibi tarafından terk edilmesi kabahatine ait idari para cezası hayvan başına 2 bin liradan 60 bin liraya çıkarılacak. Lokal idareler ismine toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk eden yahut bakımevinde barındırılan hayvanı bakımevi dışında bir yere bırakanlara ise hayvan başına 50 bin lira idari para cezası verilecek. Büyükşehir belediyeleri, vilayet belediyeleri ve nüfusu 25 bini aşan belediyeler, sahipsiz yahut güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması maksadıyla hayvan bakımevleri kuracak. Belirtilen hayvanlar, ilgili belediyeler tarafından hayvan bakımevine götürülecek. Hayvan bakımevi kurma zaruriliği olmayan belediyeler ile vilayet özel yönetimleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürecek. Belirtilen kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek yahut sahiplendirilinceye kadar bakmak için harcamayan yahut bu kaynağı öbür maksatlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine 6 aydan 2 yıla kadar mahpus cezası verilecek. Söz konusu belediyeler 31 Aralık 2028'e kadar belirtilen hayvan bakımevlerini kurmakla ve mevcut bakımevlerinin şartlarını güzelleştirmekle yükümlü olacak. Belediyeler, 31 Aralık 2028'e kadar hayvan bakımevleri kurmak, rehabilitasyon süreçlerini gerçekleştirmek ve sahipsiz hayvanlara sahiplendirilinceye kadar bakmak için mutlaklaşmış en son bütçe gelirlerinin binde 5'i oranında kaynak ayıracak. Bu oran, büyükşehir belediyelerinde binde 3 olarak uygulanacak. Ayrılan ödenekler öbür bir maksat için kullanılamayacak. Kedi ve köpek sahipleri, hayvanlarını en geç 31 Aralık 2025'e kadar dijital kimliklendirme formülleriyle kayıt altına aldırmak zorunda olacak. Teklifle, sokakta bakıma ve korunmaya muhtaçlığı olacak sahipsiz hayvan bulunmaması amaçlandığı için Hayvanları Müdafaa Kanunu'ndaki "yerel hayvan muhafaza görevlileri"ne ait karar yürürlükten kaldırılıyor.

Muhabir: Seval Ocak,Aykut Yılmaz